فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 67

سال هجدهم | بهار 1393 | 240 صفحه

جهت مشاهده و ورق زدن صفحات
روی تصویر زیر کلیک کنید.

در این شماره می خوانید:

1- مقاله ها

2- معرفی کتاب

3- ادبیات

4- تاریخ معماری

5- گزیده رویدادها

6- باخوانندگان

 

سرمقاله

تهران در نیمروز 4 اردیبهشت امسال (1393ش) حال و ‏هوای دیگری داشت.‏ هزاران تن از ایرانیان ارمنی، با مشت  های گره ‏کرده و شعارهایی رسا، مسیر منتهی به سفارت ترکیه ‏را در می  نوردیدند.‏ ارمنیان در تب و تاب بودند.‏ ارمنیان در تب و تاب  اند و هم  میهنان فارسی  ‏زبانشان حق دارند که از علت برآشفتگی آنان با  خبر باشند.‏

بهار امسال و نود و نهمین سالگرد نژادکشی ارمنیان ‏در آوریل 1915م، با صحنه  آرایی دولتمردان ترکیه، وارثان تاریخ سیاه اجداد خود، همراه ‏بود.‏ نخست وزیر ترکیه در شب سالگرد نژادکشی، با حضور در انظار مردم، برای نخستین بار از تریبون دولت ‏مراتب تأسف خود را بابت نارحتی  هایی ابراز داشت که در حین جنگ ‏جهانی اول گریبان همۀ شهروندان ترکیه را، اعم از ترک و ‏ارمنی و کرد و …، گرفته بود ‏و از نخبگان ارمنی برای تشکیل کمیتۀ حقیقت  یاب ‏دعوت به عمل آورد.‏

سخنان ایشان در نظر شماری ازهم  پیمانان ترکیه و ‏سردمداران کشورهایی که فرصتی برای تفکری جهان شمول ‏برای خود  قائل نبوده و نیستند عبرت  آمیز، انسان  دوستانه و راه  گشای صلح و دوستی در میان ملل آمده است حال آنکه ارمنیان جهان، وارثان خاطرات دردناک و ‏صاحبان اثرات مخرب روحی برجای مانده از اولین ‏نژادکشی قرن، سخنان او را تحریف حقیقت، سیاستی برای ‏تخریب فعالیت  های دادخواهانۀ ارمنیان در آستانۀ ‏یک  صدمین سالگرد نژادکشی و داستانی قدیمی در قالبی نو ‏می  دانند.‏

سخن به ظاهر مسالمت  آمیز کشوری که به مدت بیش از ‏بیست سال مرز خود را با ارمنستان مسدود کرده؛ به ‏استناد مادۀ 301 قانون اساسی خود هر شهروند ‏ترکیه را که سخن از نژادکشی ارمنیان بر زبان آرد تحت ‏تعقیب قانونی قرار داده؛ قاتل هراند دینک، ‏روزنامه  نگار صلح  جو و ارمنی تبار ترک را در حمایت ‏خود گرفته؛ به تخریب آثار مادی و معنوی به جای  ‏مانده از ساکنان اصلی شبه جزیرۀ آناتولی ادامه ‏داده و به همین تازگی راه عبور از مرز خود به سوریه ‏را برای گروه های مسلح اخلالگر باز کرده و شرایط را برای تخلیۀ ‏سکنه، غارت اموال و تخریب اماکن مذهبی شهر ارمنی  ‏نشین کساب، در شمال سوریه، فراهم آورده است، نمی  ‏تواند چیزی به جز ریا و تزویر باشد.‏

پیشنهاد اخیر وزیر امور خارجۀ ترکیه در خصوص ‏آمادگی دولت مطبوعش برای اعطای تبعیت به کلیۀ ‏ارمنیانی که ریشه در ترکیه دارند نیز لباسی است ‏بر تن اسکلتی دردمند.‏

در نمایش نامۀ پیشنهادی مزبور، ارمنیان پراکنده در ‏دایاسپورای ارمنی به ترکیه باز می گردند، خدمت ‏نظام وظیفه خود را برای ارتشی که سابقه  ای آن ‏چنانی دارد انجام می  دهند و از ترس طناب دار مادۀ 301 ‏قانون اساسی ترکیه، که همواره در بالای سرشان ‏آویزان خواهد بود، از یادآوری نژادکشی و ارائۀ ‏خواست خود منصرف می  شوند. ارمنیان در آستانۀ یک صدمین سال نژادکشی و در ‏رویارویی با این چنین سیاست  مدارانی، نمی توانند که ‏در تب و تاب نباشند.‏

فصلنامۀ پیمان، که به نوعی بیانگر ‏اعتقادات و روحیات ایرانیان ارمنی به زبان فارسی است، بر این ‏باور است که تحلیل روحیات انسان  ها و جوامعی که ‏ سوانح و ضایعات هولناکی را از گذشتۀ خود به ‏ارث برده  اند سبب همزیستی مسالمت  آمیز، تفاهم ‏اجتماعی بیشتر و اجتناب از تکرار سوانح مشابه در ‏ابعادی وسیع  تر خواهد شد.‏

هیئت تحریریۀ فصلنامۀ پیمان بنابر رسالت ‏خود، که هرساله شمارۀ بهاری نشریه را به مطالبی در بارۀ اولین ‏نژادکشی قرن و نقش فرهنگ ارمنیان در قلمرو ‏عثمانی اختصاص می  داده، این بار نیز مجموعه ای ‏از مقالات مرتبط نظیر «ارمنی تباران پنهان و آشکار ‏در ترکیه»، «سیری در تحولات عقیدتی و سیاسی ‏امپراتوری عثمانی»، «دانشنامه های نژادکشی و ‏مسئلۀ ارمنیان»، «سنگ  نبشته های یادبود نژادکشی ‏ارمنیان در ارمنستان غربی»،  «کابوسی ‏هولناک که هرگز از یاد نخواهد رفت» و «نقش ‏ارمنیان در هنر معماری امپراتوری عثمانی» را در ‏اختیار خوانندگان خود قرار داده است‎.‎ امید که مقبول افتد.