نویسنده: رافی آراکلیانس


فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71

جامعۀ بین  الملل در حالی یکصدمین سالگرد اولین نژادکشی قرن بیستم را پشت سر می  گذارد که هر لحظه ‏منتظر فاجعۀ انسانی دیگری است. پس از نژادکشی ارمنیان در 1915 م، جهان شاهد نژادکشی  های بی شمار ‏دیگری چون جنایات نازی  ها در اروپا، کشتار رواندا، جنایت  های خمرها درکامبوج و دولتمردان سودان در ‏دارفور و قتل  عام مردم بوسنی بوده و در پی اصرار عاملان اولین نژادکشی قرن در انکار جرایم تاریخی و عدم مجازات مسئولان آن شاهد وقایع ‏دهشتناک دیگری در دیگر نقاط جهان خواهد بود.‏

نماد یکصدمین سالگرد نزادکشی ارمنیان

ارمنیان بازمانده از نژادکشی و پراکنده در اقصا نقاط جهان با بزرگداشت یاد 1/5 میلیون قربانی هم نژاد خود، ‏در 4 اردیبهشت 1394 ش / 24 آوریل 2015م نه تنها فریاد دادخواهی خود را به گوش جامعۀ بین الملل ‏رساندند بلکه مصمم هستند تا با ترغیب دولتمردان ترکیه به قبول نقششان در نژاد کشی بزرگ قرن این زخم ‏باز را التیام بخشند و مانع از ادامۀ جنایت های بشری و وقوع نژادکشی های دیگر شوند.‏

با نیت بسیج همگان، نمادی ویژه برای رساندن پیام میلیون ها قربانی نژادکشی به جهانیان، تهیه ‏و در معرض دید و داوری عموم گذاشته شده است:‏

پیام نماد : به یاد دارم و دادخواهم ‏

طرح نماد :‏ شمایی از یک گل پنج پر، رنگ آمیزی شده با چهار رنگ سیاه، بنفش روشن، بنفش پررنگ و زرد با مفاهیم گذشته، حال ، آینده و ‏زندگی و تلاش.‏

شرح دیدگاه های ملحوظ در نماد

گل فراموشم مکن

نماد یاد بود یکصدمین سالگرد نژادکشی ارمنیان بر محورتصویری از یک گل استوار شده تا ‏اشاره ای داشته باشد به ماهیت بی آلایش و موجودیت پاک گل وخلاقیت خداوندی. انتخاب ‏تصویر یک گل سبب شد تا این نماد استثنایی، بر خلاف نمادهایی که مفهوم سیاسی آشکار و ‏پنهان آنها عمدتاً بینندگان را در جبهه های مخالف و موافق گرد هم آورده و دشمنی را پی می ‏افکنند، موجد اتحاد و زیبندۀ مفهوم حق و عدالت باشد. ‏ ‏

این گل، که در بیشتر زبان  ها «فراموشم مکن»[1] نام دارد، تناسب غیر  قابل  انکاری با واقعیت کنونی ‏ملت پراکنده در سرتاسر جهان ارمنی دارد، که ماهیتاً تشنۀ دادخواهی است.‏

ساختار فیزیکی گل «فراموشم مکن» تعداد و رنگ مشخص گلبرگ  ها، تخمدان و پرچم  ها و ‏مناسبت آن برای نمایش دادخواهی ارمنیان مقیم دیاسپورا[2] و مام وطن، انگیزۀ انتخاب این طرح ‏بوده است.

هریک از پنج گلبرگ این نماد نمایندۀ یکی از قاره های جهان و حضور اجباری قوم مهاجر و ‏تبعیدی ارمنی در هر یک از این پنج قاره است و رنگ‌های به کار گرفته شده، که بی شباهت ‏به رنگ طبیعی گل «فراموشم مکن» نیست، به گذشته، حال، آینده و ابدیت اختصاص داده ‏شده. ‏

نژادکشی سرخ ارمنیان در سرزمین مادری تحت اشغال عثمانی های دیروز و ادامۀ آن به ‏صورت نژادکشی سفید در ترکیۀ امروز دلیل اصلی وجود دیاسپورای ارمنی و پراکندگی ‏گستردۀ قوم ارمن در سرتاسر جهان است.‏

گل «فراموشم مکن»، که نام آن این بارتداعی  گر یاد قربانیان فراموش نشدۀ اولین نژادکشی قرن بیستم شده، رابطۀ ‏خاصی نیز با روح و عواطف انسان  ها در سایر نقاط جهان داشته است. این نام که ریشه در ‏یک افسانۀ عاشقانۀ عامی قرون وسطای آلمان دارد، در ادوار بعد بارها برای بزرگداشت یاد ‏عزیزان از دست رفته در جنگ  ها، حوادث دلخراش و سوانح خاص، نزد اقشار گوناگون مردم دنیا نظیر ‏کانادا، آلمان، ارمنستان و حتی درلابلای سطوری از اشعار ایرج میرزا به کار گرفته شده است.‏

رنگ ها و روان شناسی آنها در نماد یادبود

رنگ سیاه

رنگ سیاه، در قسمت تخمدان نماد گل « فراموشم مکن» یادآور روزهای هولناک ‏گذشته و رشد فزایندۀ خشم درون حاصل از آثار اولین نژادکشی قرن و هلاکت 1/5 میلیون ‏ارمنی در چنگال حاکمان عثمانی است.‏

رنگ سیاه از گذشته های دور به رنگ سوگواری معروف بوده و عموماً در مراسم عزاداری به ‏کار گرفته شده. این رنگ در علم روان شناسی مرتبط با دنیای ناشناخته، مرموز و پنهان انگاشته شده ‏است. ‏

به عکس برداشت ظاهری عوام از رنگ سیاه،که آن را نشانه  ای از غم و درد می  شمارند، این ‏رنگ حاکی از تمایل به فرو رفتن در خود، بر قراری انضباط درونی، جزم کردن عزم و مقابله با ‏عواطف خارجی است. ‏

رنگ سیاه حائلی بین شخصیت افراد و دنیای اطراف آنها برای مخفی کردن نقاط ضعف، ‏احساس نا امنی و فقدان خودباوری است. آرامشی که رنگ سیاه به همراه دارد سرپوشی بر ‏روی دنیایی مملو از تلاطم  های درونی است و شاید به همین دلیل از دیر باز رنگ منتخب پوشش کشیش  های کلیسای ارتدکس ارمنستان بوده است. ‏

انتخاب رنگ لباس سیاه کاهنان، کشیش  ها و شاید هم سیاه جامگان (که با مراسم سوگواری ‏بی  ارتباط است) با تعاریف روان  شناسی فوق مطابقت کامل دارد.‏

رنگ زرد، در قسمت پرچم  های گل، نمایشگر فروغ خورشید، تلاش، ادامۀ حیات و ‏ابدیت است. شمارپرچم  های زرد در نماد گل «فراموشم مکن» به تعداد دوازده ولایت سرزمین ‏مادری ارمنستان است که به دست امپراتوری عثمانی و ترکیۀ کنونی اشغال شده و ساکنان ارمنی ‏آن طعمۀ نژادکشی 1915م شدند. آتش همیشه فروزان یادوارۀ قربانیان نژادکشی ‏ در تسیتسرناکابرد[3]  ایروان در محاصرۀ دوازده ستون یادوارۀ مزبور است که سر تعظیم به آتش همیشه فروزان فرود آورده و ‏محوطه را به مقبره  ای رو باز تبدیل کرده  اند.‏

رنگ زرد

رنگ زرد رنگ خوش  بینی، خوشحالی، روشن فکری و خیزش است. این رنگ در دانش ‏روان  شناسی نمایشگر ‏چاکرای[4] سوم یا مرکز خورشیدی بدن انسان است. این مرکز منشاء شادی، عزت نفس و گرمای وجود ‏تلقی می  شود. انسان در دنیای مادی از طریق چاکرای سوم وارد حوزۀ فعالیت اجـتمـاعـی و بـرقـراری ‏ارتبـاط با آحـاد جامعــه می  شود. از غدۀ منسوب به این قسمت از بدن است که انرژی لازم ‏برای ابراز احساسات ضروری برای ایجاد ارتباط بین افراد، اظهار عشق، ابراز علاقه و نفرت ‏سرچشمه گرفته و جاری می  شود. قابلیت انعکاس آنی در مقابل اتفاقات و توانایی حفاظت از ‏رابطۀ طولانی با دیگران از مهم  ترین بخش های تحت کنترل این چاکرا است.‏

تضاد چشمگیر رنگ زرد با رنگ سیاه در مرکز گل، بیرون آمدن از لاک دفاعی و حالت ‏انفعالی و ورود پر شتاب دوباره به زندگی را می  رساند.‏

هماهنگی مجموعه  ای از تعاریف منتسب به رنگ زرد با روحیات حاکم نزد ارمنیان در آستانۀ ‏یکصدمین سالگرد آن فاجعه، دلیل انتخاب این رنگ بوده است.‏

رنگ بنفش تیره، با بالاترین بسامد[5] امواج الکترو مغناطیسی طیف مرئی، رنگ الهام، تماس با دنیای درون و رسیدن به خویشتن ‏خویش است.‏

رنگ بنفش تیره

رنگ بنفش از دیر باز و به کرات در پوشش رسمی روحانیان و خدمۀ کلیسای ارمنی به کار ‏گرفته می شده است.‏

این آخرین رنگ رنگین  کمان با کوتاه  ترین طول موج در بین دیگر رنگ  های طیف مرئی، هم ‏شامل حرارت و انرژی رنگ قرمز و هم بر خوردار از اثر معنوی رنگ آبی است و قاعدتاً باید ‏عامل برقراری تعادل بین خصوصیات معنوی و مشخصات فیزیکی شخص بیننده باشد. توانایی  ‏های معنوی رنگ بنفش دلیل توجه خاص روحانیان و فلاسفۀ ادوار گوناگون به آن بوده است. ‏

رنگ بنفش را در روان  شناسی عامل ایجاد توازن بین روح و جسم و کمک به دسترسی آسان  تر ‏به ناخودآگاه می  دانند. روان  کاوها رنگ بنفش را عامل ثبات و یکنواختی در ابراز احساسات و ‏ایجاد انگیزه برای آغاز و مشارکت در امور نوع دوستی دانسته  اند.‏

رنگ بنفش در علم روان  شناسی نمایانگر چاکرای هفتم یا چاکرای تاج سر،[6]  مرکز ارتباط با معنویات و ماورا الطبیعه است.‏

رنگ بنفش روشن

هر دو گلبرگ مجاور گل نماد در بخشی از سطح خود با یکدیگر مشترک هستند و در نهایت، ‏همۀ گلبرگ ها و هر پنج قاره با اشتراک در هر همان سطوح کوچک ، الزاماً در تماس دائمی ‏با یکدیگر قرار گرفته اند. همبستگی ارمنیان ساکن در قاره های جهان در فصل مشترک نمادین ‏گلبرگ  های نماد نشان داده شده است.‏

رنگ بنفش روشن که کلیۀ خصوصیات رنگ بنفش تیره را در مرتبه  ای متعادل  تر به همراه ‏دارد، مجسم کنندۀ همبستگی و مشارکت مادی و معنوی همگانی در امر دادخواهی و حل ‏مسئله ارمنیان درسطح جهان است.‏

 پی نوشت‌ها:

1-فارسی: فراموشم مکن، انگلیسی: not ‏forget me ، آلمانی: ‏vergiss mein nicht، ‏هلندی:‏vergeet mij nietje، دانمارکی: ‏forglem mig ej‏ ، ایتالیایی: ‏non ti ‎scordar di me‏ و ارمنی: ‏անմոռուկ‏.‏

2- پراکنگی جوامع در سراسر جهان و دور از مأمن اصلی.‏

3-‏‏Tsitsernakaberd

‏به معنی قلعۀ پرستوها به زبان ارمنی. مجتمع یادبود نژادکشی ارمنیان در 1915م که در ‏‏1967م در ایروان، پایتخت ارمنستان، بر بلندی تپه  ای به همین نام ساخته شد که محل خرابه  های قلعه و مقبره  ‏هایی از قرن مفرغ است. بنای تسیتسرناکابرد و موزۀ آن در 24 آوریل هر سال مورد ‏بازدید و زیارت صدها هزار نفر از سرتاسر جهان قرار می  گیرد.‏

4-‏‏Chakra

چاکراها یا مراکز و مجاری تولید و انتقال نیروی زندگی در آیین هندو از بخش‌های مجازی و کلیدی ساختار انرژی ‏بدن محسوب می  شوندکه متشکل از سه عنصر روح، نفس و هو ش هستند. وجود چاکراها در بدن انسان و اثر ناشی ‏از هماهنگی و یا نا هماهنگی بین آنها در بسیاری از موارد مورد پذیرش دانش روان  شناسی امروزی قرارگرفته است.‏

در ساختار بدن انسان هفت چاکرا وجود دارد و هر یک ازآنها با یکی از هفت غدۀ بدن و بخشی از شبکۀ اعصاب ‏مرتبط می‌باشد. غده پانکراس غدۀ منسوب به چاکرای سوم است. انرژی مثبت حاصل از ترشح هورمون  ها و آنزیم  ها ‏توسط این غده و اثر آنها بر روی طحال، کیسه صفرا و اعصاب منشاء انتساب رنگ زرد و زرد طلایی به این مرکز شده ‏است.‏

نگاه به رنگ زرد باعث فعال شدن پانکراس و و افزایش خلاقیت می  شود. تاثیر خارق  العادۀ رنگ زرد طلایی گندم  زار‏ها بر وان گوک، نقاش مشهور، از نمونه  های مشهود رابطۀ رنگ زرد با نفس، روح و هوش انسان آمادۀ پذیرش تأثیرات ‏حسی است. ‏

5-frequency

فرکانس‏

6-مرتبط با مغز و غدۀ کوچک مخچه.

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71
سال نوزدهم | بهار 1394 | 320 صفحه
در این شماره می خوانید:

شب نویسندگان ارمنی

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 جنبش خوانش بین المللی[1]  جلسات مورخ 21 آوریل 2015م (اول اردیبهشت 1394ش) خود را، که هم  زمان در نقاط ‏مختلف جهان برگزار می  شد، به آثار...

مراسم یادبود یکصدمین سالگرد نژادکشی ارمنیان

روابط عمومی موسسه ترجمه و تحقیق هور فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور در روز سه شنبه 22 اردیبهشت 1394ش، به رسم هر ساله، اقدام به برگزاری مراسم...

نژادکشی ارمنیان

نویسنده: رابرت اف.ملسون / ترجمه آرمینه آ.کاراپتیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 پیشگفتار مترجم در زمان وقوع نژادکشی ارمنیان به دست ترک  های عثمانی، که هم‎  ‎زمان با...

مروری بر دو اثر منتشر شده درباره تحولات و جریان های سیاسی جمهوری ارمنستان

نویسنده: ولی کوزه گر کالجی فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 اشاره ولی کوزه  گر کالجی متولد 1 بهمن 1358ش در شهرستان نور استان مازندران است. وی ‏تحصیلات کارشناسی خود را، در...

کاروان مرگ

دکتر قوام الدین رضوی زاده فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 مقدمه روزی همراه پدرم به هتل ـ پانسیونی محقر رفته بودم. شاگرد دبستان بودم و کنجکاو. یک تابلو نقاشی نظرم را ‏جلب...

نگاهی به سالروز یکصدمین سال نژادکشی ارمنیان در 1915م

نویسنده: آرمیک نیکوقوسیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 اشارۀ مؤلف پدربزرگم، ماردیروس ماردیروسیان، که در 1898م در ارمنستان غربی در ناحیۀ ارزروم[1] دیده به جهان گشوده...

در خوجالی چه گذشت؟

نویسنده: آرسن نظریان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 دربارۀ نویسنده آرسن نظریان در یک خانوادۀ ارمنی در تهران به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و سیکل‎ ‎را در مدارس ارمنیان و...

یک قرن سکوت

نویسنده: رافی خاچاطوریان / ترجمه رامین کریمیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 کلیسای سورپ گیراگوس بعد از 1915م به مخروبه  ای تبدیل شد. تنها چند سال پیش شهرداری محل آن را...

سیاست ترکیه در قبال میراث فرهنگی ارمنیان

نویسنده: شاهن هوسپیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 جهان از دو سال پیش شاهد کشتار وحشیانه، کوچ اجباری، اسارت و غارت مردم بخش  هایی از عراق و سوریه واقع در منطقۀ تاریخی...

یادمان های شهیدان نژادکشی ارمنیان در ایران

نویسنده: ادوارد هاروتونیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 71 در شمارۀ 69 پیمان، بنای یادبود شهیدان نژادکشی ارمنیان را، که در محوطۀ کلیسای سرکیس مقدس تهران برپا شده، معرفی...