فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 69سردبیر محترم مجلۀ پیمان با درود، از طریق دوست گرانمایه ام، خاچیک خاچر، مطلع شدم که در آخرین شمارۀ مجلۀ پیمان مطلب مفصلی دربارۀ صادق هدایت و داستان «تجلی» او آمده است و با کمک کارکنان مجله آن را دریافت کردم که تشکر می کنم و مطلبی هم در همین زمینه نوشته ام که پیوست است. جهانگیر هدایت |
|
«تجلی» خیلی قشنگ متجلی شد دوست گرانمایه ام خاچیک خاچر، که خود نویسنده و ضمناً مترجم آثار صادق هدایت است، اطلاع داد که در مجلۀ پیمان ـ که توسط ارامنه چاپ می شود ـ مطالب جالب و خواندنی ای آمده که از جمله نوشته مفصلی است از دکتر قوام الدین رضوی زاده با عنوان «چهرۀ هنرمند در تجلی صادق هدایت»، که دربارۀ صادق هدایت و داستان «تجلی» اوست. مجله را برایم فرستادند. در این مقاله روابط صادق هدایت با ارامنه بسیار دقیق و جالب به طور واقعی و حتی در داستان «تجلی» نیز آمده است . در واقع روابط صادق هدایت با ارامنه را به سه بخش می توان تقسیم کرد: اول روابط او با دوستان نخبۀ ارمنی اش در تهران ـ بعد روز خودکشی او، که آخرین دیدار انجام نشده اش در پاریس با آقای سانژر و همسرش است و بعد به طور مجازی در داستان «تجلی». این داستان تنها داستان کوتاه صادق هدایت در مجموعۀ سگ ولگرد است که تمام شخصیت ها، به جز ویولونیست، ارمنی هستند و وقایع در یک محلۀ ارمنی نشین اتفاق می افتد و داستانی کاملاً ارمنی است. عده ای این داستان را یکی از بهترین و سنگین ترین آثار هدایت می دانند که به طور باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است. «تجلی» داستانی به شدت متأثر از عشقی پنهانی و توجهی هنرمندانه است. بنیاد صادق هدایت این داستان را، که توسط خانمی خوانده شده، در سایت های صوتی بین المللی گذاشته که لینک آن از این قرار است: http://www.mediafire.com/…/kmsqvqgwlkcig…/Tajalli%282%29.mp3 http://www.4shared.com/mp3/Yuacz5whce/Tajalli__1_.html صادق هدایت شرح حال زن جوانی که شوهر پیری دارد و او را دوست ندارد و عاشق مرد جوانی است به طور مبسوط شرح می دهد. ضمناً ویولن نواز پیری که زیر ناکامی ها و عشق های مرده خرد شده از شخصیت های اصلی است. زن جوان، که شوهر شکم گندۀ کله طاسی دارد و او را دوست ندارد، عاشق مرد جوانی است که نزد ویولن زن تمرین می کند و ویولن زن، که روی صحنه موقع نواختن سرناد شوبرت یک قهرمان است، در واقع مرد حقیر پاک باخته ای است که زندگی مفلسی دارد و نقش زن جوان در پایمال شدن آخرین آرزوی ویولن زن چنان ماهرانه نوشته شده که یکی از بهترین داستان های کوتاه صادق هدایت است. صادق هدایت با ارامنه به طور کلی روابطی دوستانه داشت که لرتا هایراپتیان، همسر عبدالحسن نوشین؛ آندره سوروگیان (درویش)، نقاش و هنرمند برجسته؛ آرداشس آوانسیان؛ آبیگ آواکیان، نویسنده؛ شاهین سرکیسیان، بنیان گذار تئاتر نو؛ و مارکار قرابگیان، شاعر و نقاش؛ از نمونه های بارز دوستی هدایت با ارامنه می باشد. ارتباط او با ارامنه در آخرین روز زندگی اش هم خود نکتۀ مهمی است. صادق هدایت، که با توسل به گاز خود را از رنج های زندگی رهانید، فکر کرده بود که انتشار گاز در ساختمان محل زندگی اش ممکن است مشکلاتی را به بار آورد و برای جلوگیری از حادثه ای احتمالی با آقایی ارمنی به نام سانژر و خانمش قرار گذاشت روزی که خودکشی کرده بود به دیدنش بروند همین موجب شد که به بوی گاز در آپارتمانش مشکوک شوند و پلیس بیاید و بقیه قضایا … . به طور کلی مقالۀ دکتر قوام الدین رضوی زاده دربارۀ روابط صادق هدایت با ارامنه، داستان «تجلی» و صحنۀ پایان زندگی صادق هدایت علاوه بر آنکه استوار بر حقایق است فوق العاده جالب است و لازم می دانم از اداره کنندگان فصلنامۀ پیمان و دکتر قوام الدین رضوی زاده، که با مطالعه و دقت بسیار مقاله خود را مرقوم داشته اند، تشکر کنم. |
فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 69
|
