فصلنامه فرهنگی پیمان شماره ۲۱
گروه عکاسان ارمنی
نویسنده : رافی آوانسیان
تاریخچه
گروه عکاسان ارمنی، در مرداد ماه سال ۱۳۷۴ به دنبال یک نمایشگاه گروهی بنیانگذاری شد. مسئولیت این نمایشگاه به عهده عضو کنونی گروه، رافی آوانسیان بود، اما بنیانگذاری گروه، در طی تلاش های صادقانۀ چهارتن
از اعضاء که عبارت بودند از آقایان: آرمان استپانیان، روبرت شهبازیان، رافی آوانسیان و آردوش مهدیخانیان صورت گرفت.
هدف از تشکیل گروه عکاسان ارمنی، ترویج فرهنگ و هنر و معرفی عکاسی به عنوان یکی از مقوله های هنری به جامعه بود، که در راستای تحقّق این اهداف، این گروه دست به فعالیت های متعددی زده است که از جمله آنها می توان به تشکیل نشست ها، جلسات، سخنرانی ها و آموزش عکاسی اشاره کرد. اما مهم ترین فعالیت گروه برپایی نمایشگاه های متعدد در انجمن های ارمنیان و برخی مراکز هنری کشور است…
در حال حاضر محل برگزاری نشست ها و جلسات گروه، انجمن «فارغ التحصیلان و دانشگاهیان ارمنی» است که درطی چند سال اخیر همکاری صمیمانه ای با گروه عکاسان ارمنی داشته است.
فعالیت های نمایشگاهی این گروه به ترتیب تاریخ برگزاری نمایشگاه عبارتند از:
نمایشگاه گروهی و بنیانگذاری گروه، تابستان ۱۳۷۴ در انجمن «فارغ التحصیلان و دانشگاهیان ارمنی».
نمایشگاه گروهی در باشگاه فرهنگی ورزشی «سیپان» سال ۱۳۷۵
نمایشگاه گروهی عکاسان در باشگاه فرهنگی ورزشی «آرارات» سال ۱۳۷۵
نمایشگاه گروهی در انجمن «فارغ التحصیلان و دانشگاهیان ارمنی» سال ۱۳۷۶
۵.نمایشگاه گروهی درخانۀ عکاسان، دیماه سال۱۳۷۶
۶.نمایشگاه گروهی به مناسبت ۲۴ آوریل سال۱۳۷۶
۷.شرکت اعضاء گروه درنمایشگاه های خانه عکاسان، به مناسبت ششمین، هفتمین و هشتمین سالگرد افتتاح خانه عکاسان ایران به ترتیب سال های ۱۳۷۹ ــــ ۱۳۸۰ ــــ۱۳۸۱
۸.نمایشگاه گروهی درانجمن «فارغ التحصیلان و دانشگاهیان ارمنی» در سال۱۳۸۰
در حال حاضر اعضاء کنونی گروه عبارتند از:
۱.روبرت شهبازیان: شغل عکاس، سبک طبیعت
۲.آرمان استپانیان: گرافیست، عکاس و محقق عکاسی
۳.رافی آوانسیان: شغل عکاس سیاه سفیدwww.raffi_av.com
۴.هویک مالیانس: شغل عکاس، سبک پرتره
۵.رازمیک امیرخانیان: متخصص تعمیر و بازسازی دوربین های عکاسی
۶.گریون سرکسیان: طراح و مجری امور تبلیغاتی گروه، سبک، طبیعت
۷.سورن استپانیان: عکاس طبیعت با گرایش کوه و کوهنوردی
۸.هانری خاچاطوریان: متخصص فنی دوربین های فیلمبرداری
۹.آنگینه آوانسیان:دانشجوی سال چهارم عکاسی
۱۰.رافیک آوانسیان: متخصص حکاکی روی سنگ، سبک عکاسی، آثار باستانی
۱۱.نارک هاروتیونیان: دانشجوی طراحی صنعتی
۱۲.آرلین وارتانیان: گرافیست
۱۳.واهه منصوریان: شغل چاپ سیلک
***
در حال حاضر گروه عکاسان ارمنی، در صدد برگزاری یک نمایشگاه گروهی عکاسی هستند. این نمایشگاه در آذرماه سال جاری (۸۱) در خانۀ هنرمندان و با همکاری عکاسخانۀ شهر برگزار خواهد شد.
لازم به ذکر است که نمایشگاه فوق به منظور بزرگداشت کلیۀ پیشکسوتان ارمنی که در تاریخ عکاسی ایران نقش بسزایی را ایفا کرده اند، برگزار می شود، پیشکسوتانی از دوران قاجار تا عکاسان معاصر، که اکنون نیز در قید حیات هستند.
امید آنکه، با برگزاری نمایشگاه فوق بتوانیم از زحمات این هنرمندان قدردانی کنیم.در این جا چند تن از اعضاء گروه را معرفی کرده و نمونه هایی از کارشان را برای آشنایی بیشتر تقدیم حضور خوانندگان می کنیم.
روبرت شهبازیان
روبرت شهبازیان از جمله عکاسانی است که در راستای عرصه طبیعت فعالیت می کند. در واقع سبک عکاسی او در مقوله مناظر طبیعی و همچنین عکسبرداری از حیوانات، به ویژه جانورانی است که در ایران تعداد بسیار کمی از آنها باقی مانده است.
در آثار شهبازیان معمولاً عکسبرداری ناب و احترام به واقعیت، حرف اول را می زند، اما نوع نگرش در آثار او موجب فراتر رفتن عکاس در آن سوی واقعیت است.به عنوان مثال، گاه در آثار شهبازیان می بینیم که استفاده از برخی عکسبرداری، باعث به وجود آمدن نوعی نگرش عکاسی می شود که بیننده با دیدن آن بی درنگ آن را بیشتر به تابلوی نقاشی تشبیه می کند تا یک اثر عکاسی، و این خود نشانگر فرا رفتن عکاس در آن سوی واقعیت است بدون آنکه به خود سوژه هنری لطمه بزند.در دیگر آثار شهبازیان با وجود آنکه سوژه عکاسی شده فاقد تنوع رنگ است او آگاهانه از فیلم رنگی استفاده کرده است (نه فیلم سیاه سفید) که این امر خود دارای یک علت منطقی است، و آن اینکه در طبیعت هرگونه رنگ و رنگبندی، به نوعی، جزئی از طبیعت به حساب می آید، پس جلبک ها و سرخس های قهوه ای و یا قرمز تیره هم جزء رنگبندی های متنوع و ناب طبیعت هستند.در نهایت روبرت شهبازیان عکاسی است بسیار واقعنگرا اما با نگرش های کاملاً شخصی که این امر نشان از خودشناسی والای این عکاس دارد.
آخرین پروژه شهبازیان عکاسی از مناطق مختلف ایران به صورت عکاسی هوایی بود، که تحت نظر و مدیریت شبکه پنجم صدا و سیما انجام گرفت. در حال حاضر این پروژه در مرحله تدوین و آماده سازی برای پخش است.
رافی آوانسیان
شاید به جرأت بتوان گفت که تمامی آثار آوانسیان در قبرستان ارمنیان عکاسی شده است و این مسئله شاید سؤال برانگیز باشد اما با نگرشی عمیق تر متوجه می شویم رابطۀ خاصی بین تمامی آثار آوانسیان وجود دارد و آن انتخاب، خود بیانگر نگرش خاص فلسفی این عکاس است.نشان دادن رابطه مرگ و زندگی، پیدا کردن دیدگاه انسان ها نسبت به این پدیده طبیعی و همچنین به وجود آوردن فضاهای معنوی از مهم ترین ارکان آثار آوانسیان است.در آثار او معمولاً جزء ثابت عکس ها، سنگ قبرها است، اما به عنوان متغیرها می توانیم از پدیده های طبیعی مثل باران، صاعقه، آفتاب و ابرها یاد کنیم، و همچنین از انسان هایی چون حضور روحانیان، سربازان، کودکان، سنگ تراش قبرستان، زنان، پیرمردان و حتی قبرکن های قبرستان نام ببریم. او با ترکیب مقوله ثابت، سنگ قبرها و متغیرهای یاد شده، به نوعی عکاسی محتوا گرایانه می رسد که بیشتر از هر چیزی به دنبال ارائه اندیشه و انتقال آن به بینندگان است.
به عنوان مثال: حضور یک فرد نظامی درکنار سنگ قبرهای بسیار منظم و درکنار هم صف کشیده، ما را به یاد سربازان شهیدی می اندازد که انگار هنوز هم حالت نظامی و سربازگونۀ خود را در خانه های ابدی خود حفظ کرده اند.
آوانسیان معمولا ً از فیلم سیاه سفید استفاده می کند، چون معتقد است که قبرستان دارای فضایی تک رنگ و بدون رنگبندی خاص است و از آنجا که چشم ما دنیا را رنگی می بیند پس فیلم سیاه سفید می تواند از دنیای دیگری برای ما سخن بگوید.او می گوید که عکاسی برای من هدف نیست، بلکه وسیله ای است برای رسیدن به هدفی والاتر که همان ارزش های معنوی و عرفانی است، ارزش هایی که درجامعۀ کنونی بشری بسیار کمرنگ شده و حتی در بعضی جوامع به فراموشی سپرده شده است.
هویک مالیانس
سبک عکاسی مالیانس معمولاً پرتره (چهره پردازی) است. اما در آثار مالیانس تجربه های ارزنده ای از مقوله عکاسی در شب را می توان دید.
او در کار با انواع دوربین از جمله دوربین های ۳۵ میلیمتری، دوربین های قطع متوسط و دوربین های دیجیتالی تبحر دارد. عضو انجمن بین المللی عکاسی FIAP است و در حدود ۹ سال تجربیات ارزنده ای در کشور سوئد در رشتۀ هنر عکاسی کسب کرده است.در حال حاضر به عنوان حرفه در زمینه عکاسی تبلیغاتی، با دوربین دیجیتالی فعالیت دارد.
سورن استپانیان
درپاسخ به این سؤال که کوهنوردان عکاس، در نهایت عکاس هستند یا کوهنورد، استپانیان جواب خاصی نمی دهد، اما آثار او بیانگر این واقعیت است که کوهنوردان عکاس درواقع نمی توانند تنها به یکی از این مقوله ها اکتفا کنند، زیرا یکی مکمل دیگری است.
هنگامی که پای صحبت استپانیان می نشینیم، بی درنگ به این واقعیت می رسیم که او کوهنوردی است درخدمت عکاسی یا به عبارتی عکاسی است که از تجربیات کوهنوردی خود برای خلق آثارش استفاده می کند.
عکس های استپانیان معمولاً در شرایطی بسیار نا متعارف در ارتفاعات و سرمای شدید تهیه شده است.
به عقیدۀ او عکاسی در کوهستان یکی از زیباترین و درعین حال فریبنده ترین مقوله های عکاسی است، زیرا معمولاً زیبایی های کوهستان، آن چنان انسان را فریب می دهد که در یک آن عکاس عقل و منطق و قدرت قضاوت خود را از دست می دهد و مشکلات بسیار پرخطر کوهستان را نادیده گرفته و چه بسا که برای تهیه آثاری زیباتر، ناآگاهانه و از روی بی تجربگی جان خود را نیز از دست می دهد.در ادامه او می گوید سرمای صفر درجه کوهستان، تنها با وزش اندکی باد، می تواند به سرعت تبدیل۲۸ ــــ درجه شود. در این شرایط نا متعارف که معمولاً اجزای متحرک دوربین در اثر سرما قفل می شوند، واقعاً تهیه یک اثر هنری می تواند شبیه یک معجزه باشد.
او مجبور است معمولاً جلوتر از گروه حرکت کند تا توقف های عکسبرداری اش باعث اختلال حرکتی گروه کوهنوردان نشود، زیرا آنان معمولاً برای مقابله با خطرات کوهستان به صورت گروهی طی طریق می کنند و از طرفی او مجبور است دیرتر از بقیه حرکت کند تا بتواند تجهیزات عکاسی خود را مجدداً جمع کرده و درون کوله پشتی خود جا دهد .استپانیان معمولاً با دوربین قطع متوسط و دوربین های ۳۵ میلیمتری کار می کند که تجهیزات عکاسی او به همراه تجهیزات کوهنوردی اش گاه به 20kg نیز می رسد که این امر خود یکی دیگر از مشکلات اصلی این سبک از عکاسی است.
او می گوید: عکاس کوهستان مجبور است علاوه بر دید کوهنوردی، دیدگاه عام و دیدگاه هنری را نیز در نظر داشته باشد تا بتواند با مخاطبین مختلف ارتباط بصری برقرار کند.
سورن استپانیان در حال حاضر عضو انجمن سراسری کوهنوردان کشور است.او صعودهای متعددی انجام داده است، اما صعود در منطقۀ تخت سلیمان «عَلَم کوه» مهم ترین صعود او از نظر عکاسی بوده است که عکس های این منطقه از آثاری است که در نمایشگاه آذرماه گروه عکاسان ارمنی، درخانه هنرمندان به نمایش گذاشته خواهد شد.