تاریخچه

در سال ۱۵۱۲ میلادی، شش دهه پس از اختراع صنعت چاپ، نخستین کتاب چاپی ارمنی در شهر ونیز منتشر شد. ۱۲۶ سال بعد، در سال ۱۶۳۸ (حدود ۱۰۱۷ه.ش) نخستین کتاب چاپی ایران در جلفای اصفهان به زبان ارمنی به طبع رسید. اما با وجود قدمت کتاب‌های چاپی ارمنی، مطبوعات ارمنی‌زبان سابقۀ کمتری دارند.

نخستین نشریۀ ارمنی‌زبان به نام «آزدارار» (خبررسان) در سال ۱۷۹۴ میلادی با تلاش و همت پدر روحانی «هاروتیون شماوُنیان» متولد شیراز، در شهر مَدرَسِ هندوستان چاپ و منتشر شد.

اگرچه این نشریه چندان نپایید و پس از دو سال و انتشار هجده شماره متوقف شد، اما آغازی شد برای چاپ و نشر مطبوعات ارمنی‌زبان در جهان. پس از آن بتدریج نشریات متعدد پا به عرصۀ وجود نهادند و در زمینه‌های گوناگون علمی، هنری، مذهبی، اجتماعی، سیاسی به انتشار افکار و اندیشه‌های متفکران پرداختند. به سبب پراکندگی ارمنیان در شهرها و کشورهای جهان، مطبوعات ارمنی از همان آغاز، اغلب جنبۀ محلی نداشته‌اند و در جوامع مختلف ارمنی در جهان توزیع گردیده‌اند. دیرپاترین نشریۀ ارمنی که هنوز هم انتشار می‌یابد، مجلۀ علمی-پژوهشی «بازماوِپ» از انتشارات حوزه مذهبی «مخیتاریان» در ونیز است که از سال ۱۸۴۳ منتشر می‌شود.

«آزدارار» و مؤسس آن

ماهنامۀ «آزدارار» نخستین نشریۀ ارمنی‌زبان، با تیراژ ۲۰۰ تا ۳۰۰ نسخه، در قطع ۱۶×۱۹ سانتیمتر و در ۳۲ تا ۵۰ صفحه منتشر می‌شد. با وجود انتشار منظم، از نظر موضوعی نظم مشخصی نداشت. اشعار، امثال و حکم، بررسی اسناد تاریخی و مقالات اخلاقی مطالب آن را تشکیل می‌دادند. اخبار و مقالاتی نیز از زبان انگلیسی ترجمه می‌شد و در آن به چاپ می‌رسید. زبان اصلی نشریه ارمنی کهن (گرابار) بود ولی مقالاتی نیز به زبان ارمنی معاصر که در آن زمان کاربرد نوشتاری محدود داشت، در آن چاپ می‌شد. این ماهنامه در جامعۀ ارمنیان هندوستان، جلفای اصفهان، تبریز، فسطنطنیه (استانبول) و شهرهای ارمنستان خوانندگانی داشت.

مؤسس «آزدارار» کشیش «هاروتیون شماوُنیان» به سال ۱۷۵۰ در شیراز چشم به دنیا گشود. ابتدا در زادگاه خود و سپس در کلیسای «وانک» اصفهان به کسب دانش پرداخت و در همان کلیسا به سلک روحانیان در آمد و به عنوان کشیش به شیراز مراجعت کرد.اما پس از چندی گرفتار مصیبتی عظیم شد و به فاصلۀ یک هفته دو فرزند خردسالش را از دست داد. اندوه مرگ فرزندان او را چنان دگرگون کرد که کار و زندگی را رها کرده، در باباکوه شیراز به درویشان و صوفیان پیوست و مدت هفت سال با آنان سر کرد و در این مدت در زبان و ادبیات فارسی و عربی و الهیات متبحر شد.

ارمنیان شیراز که از بازگرداندن او ناامید شده بودند سرانجام به پیشوای دینی خود مستقر در صومعۀ «وانک» جلفای اصفهان مراجعه کردند و با فرمانی به سال ۱۷۸۴ او را به عنوان کشش شهر مَدرَس به هندوستان گسیل داشتند.به درخواست ارمنیان مَدرَس بازماندگان خانواده کشیش نیز به او پیوستند و به زندگی نابسامان او سر و سامانی دادند.کشیش هاروتیون بزودی به کارهای فرهنگی نیز پرداخت. در سال ۱۷۸۹ چاپخانه‌ئی دایر کرد و به چاپ کتب همت گماشت. در همین چاپخانه در سال ۱۸۹۴ نخستین نشریۀ ارمنی‌زبان «آزدارار» را به چاپ رسانید.

کشیش «هاروتیون شماوُنیان» در سال ۱۸۲۴ درگذشت و در صحن کلیسای مریم مقدس مَدرَس به خاک سپرده شد.

نشریات ارمنی‌زبان در ایران

پس از «آزدارار» در سال‌های نخست قرن نوزدهم نشریاتی چند در حوزۀ فرهنگی-مذهبی مخیتاریان در ونیز منتشر شد ولی تا دهۀ ۴۰ مطبوعات ارمنی رشد کمی و کیفی محدودی داست. از دهۀ ۴۰ تا پایان قرن نوزدهم در بسیاری از جوامع ارمنی پراکنده در جهان، نشریات متعددی چاپ و منتشر گردیدند، از جمله در شهرهای کلکته، ازمیر، وین، قسطنطنیه، سنگاپور، پاریس، تفلیس، مسکو، سن‌پترزبورگ، اورشلیم، واقارشاپات (اجمیادزین)، مارسی و …

سرانجام با تأخیری صدساله نسبت به «آزدارار» در اول ژانویه سال ۱۸۹۴، هفته‌نامۀ «شاویق» در تهران منتشر شد. انتشار شاویق ثمرۀ جنب و جوش فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعۀ ارمنی ایران در ربع پایانی قرن نوزدهم بود. در عین حال انتشار این نشریه مرهون تلاش و پیگیری یکی از شخصیت‌های مؤثر سیاسی وقت، مترجم نامی آثار شکسپیر، «هوانس خان ماسحیان» (مساعدالسلطنه) بود.

هفته‌نامۀ شاویق در چهار صفحه، ابتدا در قطع ۲۶/۵×۳۵ سانتیمتر، سپس ۳۵/۵×۴۵ سانتیمتر، به تعداد ۵۰ شماره در سال منتشر می‌گردید و بهای اشتراک ۶ ماهۀ آن ۶ قران و اشتراک یکساله ۱۰ قران بود. صاحب امتیاز هفته‌نامه «آندریاس بکنظریانس» بود و سردبیر آن در ابتداء «هوانس خان ماسحیان» بود ولی وی بزودی به عنوان نمایندۀ دولت ایران عازم کشورهای روسیه و آلمان شد و همکاریش با شاویق ادامه نیافت. در پاییز ۱۸۹۴ (۱۲۷۳ش) نویسندۀ معروف ارمنی «ورتانِس پاپازیان» (۱۸۶۴-۱۹۲۰م) که برای تدریس در مدرسۀ ارامنۀ «هایکازیان» به تهران دعوت شده بود، سردبیری هفته‌نامه را به عهده گرفت.

پاپازیان با ابتکارات خاص و انعکاس اخبار شهرستان‌ها و جوامع ارمنی در مناطق روستایی ایران از قبیل قراخان، ساوجبلاغ، سولدوز، قراداغ و غیره و چاپ اخبارِ مناطق ارمنی‌نشینِ اقصی نقاط جهان و نیز ترجمه و چاپ مطالب از نشریات انگلیسی، آلمانی، روسی و فرانسه به مقبولیت هفته‌نامه افزود. در صفحات شاویق در کنار مطالب خبری و بررسی‌های اجتماعی، آثار ادبی از زبان‌های روسی، فارسی و زبان‌های اروپایی نیز ترجمه و طبع می‌شد.در آوریل ۱۸۹۶ (۱۲۷۵ش) پاپازیان تهران را ترک کرد. از آن پس ظاهراً صاحب امتیاز هفته‌نامه رأساً به امور طبع و نشر آن پرداخت ولی توفیقی نیافت و شاویق در ماه مه ۱۸۹۷ (۱۲۷۶ش) پس از انتشار شماره‌های معدودی متوقف شد.

دومین نشریۀ ارمنی‌زبان ایران «آستق آرِوِلیان» (ستاره شرق) است که در سال ۱۸۹۶ در تهران انتشار یافت ولی چندان نپایید. از آن پس شهرهای تبریز و جلفای اصفهان در کار مطبوعات ارمنی‌زبان فعال شدند. در تهران پس از یک و نیم دهه رکود در سال ۱۹۱۲ (۱۲۹۱ش) نشریۀ دوهفتگی ارمنی‌زبان به نام «آرشالویس» منتشر شد که بیش از یک سال دوام نیافت. نشریۀ ارمنی‌زبان بعدیِ تهران «آراوُت» بود که در سال‌های ۱۹۱۹ و ۱۹۲۰م منتشر گردید.

در دهۀ ۱۹۲۰ میلادی (۱۳۰۰-۱۳۱۰ش) تهران کانون فعالیت‌های مطبوعاتی نشریات ارمنی‌زبان شد. نشریات متعددی بویژه با زمینه‌های اجتماعی-سیاسی پا به عرصه وجود نهادند ولی پس از مدتی کوتاه از حرکت بازماندند. در میان نشریات دهۀ ۱۹۲۰ نشریۀ فکاهی «بوبوخ» طولانی‌ترین دورۀ انتشار را داشته است (۱۹۲۰-۱۹۴۲م). گفتنی است که «بوبوخ» اولین فکاهی‌نامۀ ارمنی‌زبان ایران بوده است.

در بهار سال ۱۹۳۱ (۱۳۱۰ش) روزنامۀ «آلیک» آغاز به انتشار کرد، «آلیک» در آغاز به صورت هفتگی، سپس به صورت سه روز یکبار، دو روز یکبار و سرانجام روزانه انتشار یافت و هم اکنون ۶۶ سال از انتشار مداوم آن می‌گذرد.

نشریات ارمنی‌زبان ایران در تبریز و اسفهان نیز انتشار یافته‌اند. نخستین نشریۀ ارمنی‌زبان تبریز به نام «گورتز» (کار) است که در ۱۹۰۳ (۱۲۸۲ش) و فقط در یک شماره منتشر شد. سپس در سال‌های ۱۹۰۴-۱۹۰۵ خبرنامۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان به صورت هفتگی انتشار یافت. با وجود این، شمار نشریات ارمنی‌زبان ایران در دهۀ اول قرن بیستم میلادی بیش از ۵-۶ عنوان نیست. از سال ۱۹۰۹ تا ۱۹۲۲ تبریز کانون انتشار مطبوعات ارمنی‌زبان ایران بود. در این مدت نشریات متعددی در کوتاه مدت در این شهر انتشار یافتند. طولانی‌ترین مدت انتشار از آنِ «زانگ» (۱۹۱۰-۱۹۲۲) و «آیگ» (۱۹۱۲-۱۹۲۲) بوده است.

بار دیگر در سال‌های جنگ دوم و پس از آن به عناوین یکی دو نشریۀ ارمنی‌زبان در تبریز برمی‌خوریم: هاکافاشیست (ضدفاشیست، ۱۹۴۳-۱۹۴۵)، آرِوِلک (شرق، ۱۹۴۲-۱۹۴۶)، وِرِلک (ترقی، ۱۹۵۲).علاوه بر نشریات چاپی نشریاتی نیز به صورت دستنویس، ماشین‌نویسی شده و تکثیر شده به زبان ارمنی از سوی شوراهای خلیفه‌گری، انجمن‌ها، دانش‌آموزان مدارس ارمنی و گروه‌های مختلف انتشار یافته‌اند که آنها را «نشریات داخلی» می‌نامیم. قدیمی‌ترین آنها «نشتاراک» (نشترک) است که در سال ۱۸۹۳ به صورت چاپ سنگی در رشت منتشر شد. سپس نشریۀ «پایلاک-کایتز» (Paylak-Kaytz) در سال‌های ۱۸۹۸-۱۹۰۳ به همت دانش‌آموزان مدرسۀ «هایکازیان-تاماریان» تبریز انتشار یافت. در تهران نخستین نشریه از این دست «پاروس» (Paros)است که به سال ۱۹۰۱ منتشر گردید. این نشریات به طور محدود توزیع شده‌اند ولی شمار آنها از شمار مطبوعات چاپی کمتر نیست. جدول زیر محل انتشار و تعداد این گونه نشریات را نشان می‌دهد:

محل انتشار / تعداد

تهران ۳۲

تبریز ۲۴

جلفای اصفهان ۱۰

آبادان ۳

شهرهای دیگر ۹

جمع ۷۸

به سبب نشر و توزیع محدود «نشریات داخلی»، ارقام این جدول را نباید قطعی دانست.

به طور کلی بیشترین شمار نشریات ارمنی‌زبان ایران در تهران منتشر شده است و هم اکنون نیز چاپ نشریات ارمنی منحصر به تهران است.

در صفحات آینده، ابتداء فهرست مطبوعات ارمنی‌زبان ایران، سپس فهرست «نشریات داخلی» دو دهه اخیر و در پایان، نشریات فارسی که دارای صفحاتی به زبان ارمنی بوده‌اند، به ترتیب تاریخ انتشار درج خواهد شد.

فهرست نشریات ارمنی‌زبان به ترتیب تاریخ انتشار
شاویق: Shavigh (گذرگاه)
هفته‌نامۀ اجتماعی، ادبی، سیاسی. تهران، ۱۸۹۴-۱۸۹۷م. (۱۲۷۲-۱۲۷۶ش). صاحب امتیاز و ناشر: آندریاس بکنظریانس. سردبیران: هوانس خان ماسحیان و ورتانس پاپازیان. چاپخانۀ «جاواهای». ۲ تا ۶ صفحه. ۲۶/۵×۳۵ و ۳۵/۵×۴۵ سانتیمتر.

آستق آرولیان: Astgh Arevelyan (ستاره شرق)
هفته‌نامۀ اجتماعی، ادبی، سیاسی. تهران، ۱۸۹۶م. سردبیر: ماکار ماکاریان. چاپخانۀ «جاواهای». ۴ صفحه. ۳۴×۵۰ سانتیمتر. ۲۶ شماره منتشر شده است.

گورتز: Gortz (کار)
هفته‌نامۀ ادبی، علمی و بازرگانی. تبریز، ۱۹۰۳م (۱۲۸۲ش). ناشر: خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان سردبیران: یقیشه وارتاپت مرادیان و «آترپت». چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۸ صفحه. ۲۸×۳۸ سانتیمتر. یک شماره به عنوان نمونه به قصد ادامۀ انتشار در ژانویۀ ۱۹۰۴ منتشر شد ولی ادامه نیافت.

آزدارار آراجنوردارانی: Azdarar Arajnordarani (خبرنامۀ خلیفه‌گری)
هفته‌نامه. تبریز، ۱۹۰۴-۱۹۰۵. سردبیر: ماشتوتس وارتاپت پاپازیان. ناشر: نرسِس پاپازیان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۴ صفحه. ۲۶×۳۶ سانتیمتر. ۳۴ شماره منتشر شده است.

نور جوقایی لرابر: Nor Jughayi Lraber (خبرنامۀ جلفای نو)
ماهنامه، نشریۀ خلیفه‌گری ارامنه ایران و هندوستان. جلفای اصفهان، ۱۹۰۴-۱۹۰۸م. سردبیر: باگرات وارتاپت واردازاریان. چاپخانۀ کلیسای «وانک»و ۴ تا ۶ صفحه. ۲۸×۴۰ و ۳۱×۴۶ سانتیمتر. ۴۵ شماره منتشر شده است.

نور جوقایی آوِتابر: Nor Jughayi Avetaber (نویدبخش جلفای نو)
هفته‌نامه. جلفای اصفهان، ۱۹۰۸-۱۹۱۱م. چاپخانۀ کلیسای «وانک». دربارۀ این نشریه اطلاعات موثق موجود نیست. نام نشریه نیز مورد تردید است.

آراوُت: Aravot (صبح)
هفته‌نامه، سپس نشریۀ سه روزانۀ ادبی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی. تبریز، ۱۹۰۹ (۱۲۸۸ش)-۱۹۱۱م. سردبیر: هایراپت پانیریان و هوسپ هوانسیان (؟). چاپخانۀ «بان‌وُر»، چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان و «امید». ۴ صفحه. ۳۶×۵۲ سانتیمتر.

زانگ: Zang (زنگ)
هفته‌نامه، در آخر نشریۀ سه روزانۀ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، ادبی. تبریز، ۱۹۱۰-۱۹۲۲م. مؤسس و سردبیر: آلکساندر دِر وارتانیان. چاپخانه‌های خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان و «پاروس». ۲-۴ صفحه. ۳۷/۵×۵۵ و ۴۸×۶۴ سانتیمتر.

تاوریزی هایتاراروتیون‌نِر: Tavrizi Haytararutiunner (اعلانات تبریز)
گاهنامه. تبریز، ۱۹۱۰-۱۹۱۲م. سردبیر: اسقف کاراپت دِرمگردچیان. ناشر: خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۲۱ شماره منتشر شده است.

آقاقان: Aghaghan
نشریۀ دوماهانۀ مصور. تبریز: ۱۹۱۲ (۱۲۹۰ش)-۱۹۱۳م. ناشر: «انجمن روستای آقاقان قراداغ». سردبیر: واقیناک سارگیسیان. چاپخانۀ «پاروس». ۴۰ صفحه. ۱۷×۲۵ سانتیمتر. از شمارۀ ۵ (۱۹۱۳م) به عنوان «قراداغ» و ماهانه منتشر شد.

آرشالویس: Arshaluys (سپیده)
نشریۀ دو هفتگی. تهران، ۱۹۱۲م (۱۲۹۱ش). صاحب امتیاز و ناشر: آرسن میکایلیان. اعضاء هیئت تحریریه: زورا ساگینیان، هوسپ هوانسیان و دیگران. چاپخانۀ «پاروس»و ۱۶ صفحه. ۲۱×۲۹ سانتیمتر. ۱۰ شماره منتشر شده است.

میتک: Mitk(اندیشه)
هفته‌نامۀ ادبی، اجتماعی، سیاسی. تبریز، ۱۹۱۲-۱۹۱۴م. سردبیر و ناشر: آلکساندر وارتانیان. چاپخانۀ «پاروس» و چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۴ صفحه. 36/5×5/۵۱ سانتیمتر.

آیگ: Ayg (پگاه)
هفته‌نامه، سپس نشریۀ سه روزانۀ اجتماعی-سیاسی و در پایان نشریه دو روزانه. تبریز ۱۹۱۲-۱۹۲۲م. سردبیران: مگردوم ساهاکیان و گاسپار هاکوپیان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۲ تا ۴ صفحه. ۳۲×۴۸، ۳۴×۵۰ و ۳۸×۵۵ سانتیمتر.

خسک: Khosk (سخن)
نشریۀ دوماهانۀ ادبی. تبریز، ۱۹۱۳م. ناشر و سردبیر: هراند غریبیان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۳۶ صفحه. ۱۴×۲۱ سانتیمتر. دو شماره منتشر شده است.

اُتار پونجِر: Otar Punjer (گلچین ادبیات خارجی)
نشریۀ هنری، ادبی (ادبیات خارجی). تبریز، ۱۹۱۳م. ناشر و سردبیر: آلکساندر ملیک وارتانیان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. فقط شمارۀ اول در ۱۵۹ صفحه منتشر شده است. ۱۵/۵×۲۳ سانتیمتر.

قراداغ: Gharadagh
ماهنامه، سپس دوهفته‌نامه. تبریز، ۱۹۱۳-۱۹۱۴م. از انتشارات انجمن روستای آقاقان قراداغ. سردبیر: واقیناک سارگیسیان. چاپخانۀ «پاروس». ۳۲-۴۰ صفحه. ۱۷/۵×۲۶ سانتیمتر. ۲۱ شماره منتشر شده است.

آرشالویس:
هفته‌نامۀ اجتماعی-سیاسی برای نوجوانان. تبریز، ۱۹۱۸-۱۹۱۹م. از انتشارات انجمن نوجوانان تبریز. زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنه آذربایجان. ۲ صفحه. ۳۰×۴۴ سانتیمتر. ۲۱ شماره منتشر شده است.

پایکار: Paykar (پیکار)
هفته‌نامه، سپس نشریۀ دوهفتگی سیاسی، اجتماعی، تبریز، ۱۹۱۸-۱۹۱۹م. زیر نظر هیئت تحریریه. ۴ صفحه. ۲۹×۳۸ سانتیمتر.

کوهاک: Kohak (موج)
نشریۀ اطلاعات عمومی ادبی و هنری. تبریز، ۱۹۱۸م. ناشر و سردبیر: ه. آرامیانس. در ۱۹۱۹ به عنوان گِقاسر منتشر شد.

گقاسِر: Geghaser (دوستدار زیبایی)
ماهنامۀ اطلاعات عمومی ادبی و هنری برای دانش‌آموزان. تبریز، ۱۹۱۹م. مسؤول هیئت تحریریه: موشِق هوانسیان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۲۴ صفحه. ۱۷×۲۲ سانتیمتر.

مینارِت: Minaret (مناره)
هفته‌نامۀ ادبی، اجتماعی و علمی. تبریز، ۱۹۱۹-۱۹۲۱م. سردبیر: آراکِل هاروتیونیان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۲-۴ صفحه. ۲۶×۵۶ و ۳۳×۴۹ سانتیمتر.

آراوُت:
هفته‌نامه. تهران، ۱۹۱۹-۱۹۲۰م. صاحب امتیاز و ناشر: هامبارتسوم بازیل. سردبیران: زورا ساگینیان و هوسپ هوانسیان. چاپخانۀ تهران. ۲-۴ صفحه. ۴۵×۶۰ سانتیمتر. ۷۶ شماره منتشر شده است.

ایرانی آراوُت: Irani Aravot (صبح ایران)
هفته‌نامه. تهران، ۱۹۱۹م. (۱۲۹۷ش). ل.گ. میناسیان در کتاب «مطبوعات ارامنه ایران» می‌نویسد که چنین نشریه‌ئی وجود نداشته است.

بوبوخ: Bobokh (لولو)
نشریۀ دوهفتگی، سپس هفته‌نامۀ فکاهی، اجتماعی. تهران، ۱۹۲۰ (۱۲۹۸ش)-۱۹۴۲م. صاحب امتیاز: آرمناک آقاسیان، سردبیر: هایک گاراگاش. چاپخانۀ «روشنایی»، «پاروس»، «بوبوخ» و «وراتزنوند». ۴-۸ صفحه. ۲۳×۳۶، ۲۸×۴۰ و ۴۰×۵۶ سانتیمتر. اولین نشریۀ فکاهی ارمنی‌زبان ایران بوده است.

اِنکر: Enker (دوست)
ماهنامه. جلفای اصفهان، ۱۹۲۰م. ناشر: انجمن «بوی اسکاوتز» (پسران پیشاهنگ) به مدیریت هوسپ آبکاریان. چاپخانۀ کلیسای «وانک». ۱۶-۱۸ صفحه. ۱۸×۲۴ سانتیمتر. سه شماره منتشر شده است.

هوریزون: Horizon (افق)
هفته‌نامۀ کارگری، اجتماعی. تهران، ۱۹۲۰م. (۱۲۹۹ش). صاحب امتیاز هاکوپ هوانسیان. زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ «پاروس». ۴ صفحه. ۴۱×۵۶ سانتیمتر. ۱۲ شماره منتشر شده است.

ایرانی آشخاتاوُر: Irani Ashkhatavor (کارگر ایران)
هفته‌نامه، سپس نشریۀ سه روزانه. تهران، ۱۹۲۰ (۱۲۹۹ش) -۱۹۲۱م. صاحب امتیاز: واهان مسروپیان. زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ تهران. ۴ صفحه. ۴۱×۵۶ و ۴۲×۵۹ سانتیمتر. ادامۀ هفته‌نامۀ هوریزون بوده است. از ۱۹۲۱ تا ۱۹۲۴م با ترجمۀ فارسی تحت عنوان «رنجبر ایرانی» منتشر گردید.

رنجبر ایرانی:
هفته‌نامۀ اجتماعی، کارگری. تهران، ۱۹۲۱-۱۹۲۴م. صاحب امتیاز و سردبیر: واهان مسروپیان. چاپخانۀ «تهران و شرکاء» و «مدرن». در آغاز ۲ سپس ۸-۱۰ صفحه. ۴۰/۵×۵۵ سانتیمتر.

نورکیانک: Nor Kyank (زندگی نو)
نشریۀ سیاسی، اجتماعی و ادبی. در آغاز به صورت دو روز در هفته و از ۱۹۲۳ هفتگی منتشر شده است. تهران، ۱۹۲۲ (۱۳۰۰ش)-۱۹۲۷م. صاحب امتیاز: استپان خانبابیان و از سال ۱۹۲۴ دکتر وارتان هوانسیان. سردبیر: اونیک مخیتاریان. چاپخانۀ «پاروس». ۴ صفحه. ۴۰×۵۶ و ۵۱×۶۶ سانتیمتر.

بان‌وُر: Banvor (کارگر)
هفته‌نامۀ اجتماعی، سیاسی و ادبی. تهران، ۱۹۲۳-۱۹۲۵م. صاحب امتیاز: تزرون گینوسیان. زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ «بُسفر» و «شرکت مدرن». ۲-۴ صفحه. ۴۲×۵۸ سانتیمتر.

مِهیان: Mehyan (آتشکده)
هفته‌نامه. تهران، ۱۹۲۴م. سردبیر: آوتیس یقیایان.

نور پاتگام: Nor Patgam (پیام نو)
ماهنامۀ ادبی-هنری. تهران، ۱۹۲۴-۱۹۲۵م. صاحب امتیاز هاکوپ هوانسیان. سردبیر: مارکار قرابگیان (دِو). ناشر: انجمن «میتک» (اندیشه). چاپخانۀ «پاروس». ۱۶ صفحه. ۲۰×۲۸ سانتیمتر. ۱۳ شماره منتشر شده است.

رنجبر:
هفته‌نامۀ اجتماعی، کارگری. تهران، ۱۹۲۴م. سردبیر و ناشر: آ. یقیایان. ۴ صفحه.

گاقاپار: Gaghapar (مرام)
هفته‌نامۀ اجتماعی، سیاسی و ادبی. از ۱۹۲۶ سه روز یک بار منتشر شده است. تهران، ۱۹۲۵-۱۹۲۷م. صاحب امتیاز: آرتاشس بگیان. مسؤول هیئت تحریریه: دکتر آرشاک قازاریان، چاپخانۀ «روشنایی». ۴ صفحه. ۴۰×۵۵ سانتیمتر.

نور گاقاپار: Nor Gaghapar (مرام نو)
سالنامۀ ادبی، علمی، سیاسی و اجتماعی. از انتشارات هفته‌نامۀ «گاقاپار». تهران ۱۹۲۶م. سردبیر: دکتر آرشاک قازاریان. چاپخانۀ «روشنایی» و سپس «بسفر». ۴۶۰ صفحه. یک شماره منتشر شده است.

پارسکاهای تارِتسویتس: Parskahay Taretsuyts(سالنامۀ ایرانیان ارمنی)
تهران، ۱۹۲۷ و ۱۹۲۹ و ۱۹۳۰م. سردبیر و ناشر: هایک گاراگاش و ک. پیونیان. چاپخانۀ «پاروس»، ۲۷۶ تا ۴۸۷ صفحه. ۱۶/۵×۲۴ سانتیمتر و ۵/۱۵×۲۱ سانتیمتر. ۳ شماره منتشر شده است.

نور خسک: Nor Khosk (سخن نو)
نشریۀ دو روزانۀ مستقل ادبی، اجتماعی و سیاسی. تهران، ۱۹۳۰م. (۱۳۰۸-۱۳۰۹ش). صاحب امتیاز و سردبیر: سیمون سیمونیان. چاپخانۀ «مدرن» و «بُسفر». ۴ صفحه. ۴۱×۵۶ سانتیمتر. ۵۶ شماره منتشر شده است. از شمارۀ ۸ یک صفحۀ آن به زبان فارسی بوده است.

وراتزنوند: Veratznund (تولد نو)
روزنامۀ سیاسی، اجتماعی و ادبی. تهران، ۱۹۳۰-۱۹۵۳م. تا ۱۹۴۱ هفته‌نامه بوده، سپس به صورت نشریۀ دوروزانه و از ۱۹۴۳ روزانه منتشر شده است. در سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۵۱ مجدداً به صورت هفته‌نامه و از آن پس سه روز یکبار و دو روز یکبار انتشار یافته است. صاحب امتیاز و سردبیر: هایک گاراگاش. چاپخانۀ «پاروس»، «بوبوخ» و «وراتزنوند». ۲ تا ۱۲ صفحه. ۲۹×۴۳، ۳۰×۴۱ و ۴۲×۶۰ سانتیمتر. ۲۴۹۱ شماره منتشر شده است.

آلیک: Alik (موج)
روزنامۀ خبری، ادبی، اجتماعی و سیاسی. تهران. از فروردین ۱۹۳۱ (۱۳۱۰ش) تا سال ۱۹۳۴ به صورت هفتگی چاپ شده، از سال ۱۹۳۵ تا ۱۹۴۰ دو روز یکبار به چاپ رسیده است. از سال ۱۹۴۱ تاکنون به صورت روزانه منتشر می‌شود. مؤسسین: دکتر هاروتیون استپانیان، دکتر وارتان هوانسیان، استپان خانبابیان، هوسپ تادئوسیان، هامبارتسوم گریگوریان و یقیشه ایشخانیان. سردبیر کنونی روزنامه سدا داویدیان است. ابتدا در ۴ صفحه و اکنون در ۸ صفحه منتشر می‌شود. ۴۲×۶۱ و ۳۵×۵۰ سانتیمتر. ضمیمه‌های فارسی، ارمنی و انتشارات متعدد داشته است. تاکنون بیش از ۱۷ هزار شماره منتشر شده است.

آروسیاک: Arusyak (زهره)
نشریۀ مستقل دوروزانه و سپس روزانۀ سیاسی، اجتماعی، ادبی، اقتصادی و ایران‌شناسی. تهران، ۱۹۳۵-۱۹۳۶م. صاحب امتیاز و سردبیر: آرتاشس نازاریان. چاپخانۀ اطلاعات. ۲ تا ۴ صفحه. ۲۷×۳۵، ۳۶/۵×۵۱ و ۳۸×۵۶ سانتیمتر.

نور اج: Nor Ej (صفحۀ نو)
گاهنامۀ ادبی. انتشار گروه ادبی «نور اِج». تهران، ۱۹۳۵-۱۹۷۸م. چاپخانۀ «مدرن» و «ناییری». ۶۴-۲۰۶ صفحه. ۱۷/۵×۲۲ سانتیمتر. ۱۹ شماره منتشر شده است.

نور هاسکر: Nor Hasker (خوشه‌های نو)
نشریۀ دوهفتگی مصور برای کودکان و نوجوانان (در آغاز ماهنامه بوده است). تهران، ۱۹۳۵-۱۹۳۷م (۱۳۱۴-۱۳۱۶ش). صاحب امتیاز و سردبیر: مارگاریت سارواریان. چاپخانۀ «مدرن»، «خیام» و «نورهاسکر». ۲۴ صفحه. ۱۸/۵×۲۵/۵ سانتیمتر. ۲۹(؟) شماره منتشر شده است.

ناواسارد: Navasard
نشریۀ دو ماهانۀ ادبی-علمی. تهران، ۱۹۳۷ (۱۳۱۶ش) -۱۹۳۹م. ناشر: مگردوم مگردچیان. سردبیران: هوسپ تادئوسیان و تاجات پوغوسیان. چاپخانۀ «مدرن». ۶۴ صفحه. ۱۷×۲۴ سانتیمتر. ۱۰ شماره منتشر شده است.

بوبوخ:
نشریۀ دوهفتگی برای کودکان و نوجوانان. وابسته به نشریۀ فکاهی «بوبوخ». تهران، ۱۹۴۰-۱۹۴۳م. در آغاز همراه با نشریۀ «بوبوخ» و به همان قطع، در دو صفحه انتشار می‌یافت. سپس به صورت مستقل در ۸ صفحه و به قطع ۲۰×۲۸ سانتیمتر منتشر شد. سردبیر: هایک گاراگاش. چاپخانۀ «بوبوخ». در پایان سال ۱۹۴۲ به نشریۀ «وراتزنوند» پیوست.

آروسیاک
روزنامۀ مستقل سیاسی، اجتماعی، علمی و ادبی. تهران ۱۹۴۲م. صاحب امتیاز و سردبیر: آرتاشس نازاریان. چاپخانۀ «مدرن». ۲-۴ صفحه. قطع ۳۶×۵۰ سانتیمتر.

نور آقبیور: Nor Aghbiur (چشمۀ نو)
ماهنامۀ کودکان و نوجوانان. تهران، ۱۹۴۲-۱۹۴۸م. سردبیران: آندره دِراوهانیان و وُستانیک هوانسیان. چاپخانۀ «پاروس»، «گارون»، «گوتنبرگ»، «مدرن» و «آنی». ۱۲-۱۶ (۱۲-۳۶؟) صفحه. ۱۸/۵×۲۱/۵ و ۱۶/۵×۲۳ سانتیمتر. به صورت ناپیوسته منتشر شده و سال ۱۹۴۴ انتشار نیافته است.

لویس: Luys (نور)
نشریۀ دوماهانۀ ادبی و علمی. تهران، ۱۹۴۳ (۱۳۲۲ش) -۱۹۴۵م. سردبیران: هوسپ تادئوسیان، هامبارتسوم گریگوریان و تاجات پوغوسیان. چاپخانۀ «مدرن». ۶۴-۸۰ صفحه. ۱۷/۵×۲۶ سانتیمتر. ۱۴ شماره منتشر شده است.

هاکافاشیست‌آکان ترتیک: Hakafashistakan Tertik (نامۀ ضدفاشیست)
ارگان کمیتۀ ضدفاشیست آذربایجان. تبریز، ۱۹۴۳-۱۹۴۴م. زیر نظر هیئت تحریریه. از شماره ۱۷ (۱۹۴۴م) به نام «هاکافاشیست» و به صورت هفته‌نامه و سپس نشریۀ سه روزانه منتشر شد.

هاکافاشیست: Hakafashist (ضدفاشیست)
هفته‌نامه و سپس نشریۀ سه روزانه. ارگان کمیته ضدفاشیست آذربایجان. تبریز، ۱۹۴۴ (۱۳۲۲ش)-۱۹۴۵م. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۲-۴ صفحه. ۳۵×۵۵ و ۳۰×۴۲ سانتیمتر.

تساخاول: Tsakhavel (جاروب)
نشریۀ مصور فکاهی. تهران، ۱۹۴۳ (۱۳۲۲ش) -۱۹۴۴م. صاحب امتیاز و سردبیر: یرواند بازِن (بازین) میرزایان. چاپخانۀ «مدرن» و «آنی». ۱۸-۲۰ صفحه. ۱۸×۲۲/۵ و ۲۳×۳۱ سانتیمتر. ۸ شماره منتشر شده است.

مشاکویت: Mshakuyt (فرهنگ)
خبرنامۀ انجمن فرهنگی ارمنی. تهران. ۱۹۴۴م. چاپخانۀ «پاروس». ۲۰×۲۷ سانتیمتر. ۱۲ صفحه. یک شماره منتشر شده است.

گارون: Garun (بهار)
ماهنامه، نشریۀ انجمن فرهنگی نوجوانان ارمنی. تهران، ۱۹۴۵م. چاپخانۀ «مدرن». دو شماره منتشر شده است.

گیتوتیون یِو آروست: Gitutiun yev Arvest (دانش و هنر)
نشریۀ انجمن دانشگاهیان ارمنی ایران. تهران، ۱۹۴۶م. زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ «مدرن». ۱۲۰ صفحه. ۱۵×۲۰/۵ سانتیمتر. یک شماره منتشر شده است.

آشخاتانک: Ashkhatank (کار)
روزنامۀ اجتماعی، سیاسی، ادبی (در آغاز نشریۀ سه روزانه). تهران، ۱۹۴۶ (۱۳۲۵ش) -۱۹۴۷م. صاحب امتیاز و مدیر مسؤول: پروفسور گ. هاکوپیان. چاپخانۀ گوتنبرگ. ۴ صفحه. ۳۵×۵۰ سانتیمتر.

آرِوِلک: Arevelk (شرق)
نشریۀ سه روزانه، سیاسی، اجتماعی و ادبی. تبریز، ۱۹۴۵-۱۹۴۶م. این نشریه عنوان جدید نشریۀ «هاکافاشیست» است که از شماره ۹۸ تغییر نام داده است. سردبیر: داویت گئورگیان. ۴ صفحه. ۳۲×۴۴ سانتیمتر.

آزدارار جشمارتوتیان: Azdarar Djshmartutyan (خبرنامۀ حقیقت)
ماهنامۀ مذهبی. ناشر: کلیسای ادونتیست. تهران، ۱۹۴۷م. سردبیر: هوانس دِرگریگوریان. چاپخانۀ «مدرن». ۱۲ تا ۱۶ صفحه. ۲۲×۳۲ سانتیمتر. سه شماره منتشر شده است.

آرپی: Arpi (آفتاب)
ماهنامۀ ادبی، علمی و اجتماعی. تهران، ۱۹۴۹-۱۹۵۵م. سردبیر و ناشر: هوسپ تادئوسیان. چاپخانۀ «مدرن». ۶۴-۷۲ صفحه. ۱۷×۲۴ سانتیمتر. در سال‌های ۱۹۵۰-۱۹۵۳ ضمیمه‌ئی برای کودکان به همان نام و همان قطع در ۱۶-۲۴ صفحه داشته است.

لوسابر: Lusaber (نور آور)
ماهنامۀ کودکان و نوجوانان. تهران، ۱۹۴۹ (۱۳۲۸ش) -۱۹۷۱م. صاحب امتیاز: آشوت مرادخانیان، زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ «فرانسوا مَلِک کَرَم»، «آلیک»، «آنی»، «مدرن». ۳۲ صفحه. ۱۷×۲۴ سانتیمتر.

آرمنوهی: Armenuhi (زن ارمنی)
ماهنامۀ ادبی، تاریخی و هنری. تهران ۱۹۴۹ (۱۳۲۸ش) -۱۹۵۵م. مدیر مسؤول و سردبیر: آندره دِراوهانیان.

چاپخانۀ «مدرن»، «آلیک» و «آنی». ۱۶ تا ۳۲ صفحه. ۲۰×۲۸ و ۲۲×۲۹ سانتیمتر. ۶۲ شماره منتشر شده است.

۶۰.اِروس: Eros

جُنگ ادبی. تهران، ۱۹۵۰م. سردبیر: نورایر استپانیان. چاپخانۀ «ایرانچاپ». ۷۲ صفحه. ۱۷/۵×۲۴/۵ سانتیمتر. فقط یک شماره منتشر شده است.

تساخاول:
نشریه دوهفتگی فکاهی. تهران: ۱۹۵۰-۱۹۵۸م. (۱۳۲۹-۱۳۳۶ش). صاحب امتیاز و سردبیر: یرواند بازِن (بازین) میرزایان. چاپخانۀ «ایرانچاپ»، «آنی» و «الوان». ۸-۱۲ صفحه. قطع ۲۵×۳۵/۵ سانتیمتر.

نورآیگ: Nor Ayg (پگاه نو)
هفته‌نامه. تهران، ۱۹۵۱-۱۹۵۳م (۱۳۳۰-۱۳۳۲ش). صاحب امتیاز: س. سارگیسیان. زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ «وراتزنوند»، «گیلان» و «دانش». ۴ صفحه. ۳۰×۴۵ و ۳۵×۵۰ سانتیمتر.

پاهاک: Pahak (نگهبان)
ماهنامۀ سیاسی، اجتماعی و ادبی. تهران، ۱۹۵۱ (۱۳۳۰ش) -۱۹۵۲م. صاحب امتیاز و سردبیر: موشق ماستیان (ماسریان؟): چاپخانه «الوان». ۳۲-۶۴ صفحه. ۱۶/۵×۲۳ سانتیمتر.

پاهاک:
نشریۀ دوروزانۀ اجتماعی و ادبی. تهران ۱۹۵۲م (۱۳۳۱ش). صاحب امتیاز: موشِق ماستیان (ماسریان؟)، زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ «الوان». ۴ صفحه. ۲۵/۵×۵/۳۵ سانتیمتر. ۲۱ شماره منتشر شده است.

ورلک: Verelk (ترقی)
هفته‌نامۀ سیاسی، اجتماعی، ادبی. تبریز ۱۹۵۲م (۱۳۳۱ش). صاحب امتیاز و سردبیر: آرامائیس آرزومانیان. چاپخانۀ خلیفه‌گری ارامنۀ آذربایجان. ۴ صفحه. ۳۰/۵×۴۶ سانتیمتر. ۱۲ شماره منتشر شده است.

شانت: Shant (صاعقه)
ماهنامه. نشریۀ دانش‌آموزان دبیرستان‌های کوشش داویدیان و کوشش مریم. تهران، ۱۹۵۸م (۱۳۳۶ش). چاپخانۀ «ایرانچاپ». ۱۲ صفحه. ۱۷/۵×۲۵ سانتیمتر. دو شماره منتشر شده است.

آرارات:
ماهنامۀ انجمن فرهنگی آرارات. تهران، ۱۹۵۹-۱۹۶۰م. سردبیر: سواک ساگینیان. چاپخانۀ «آلیک». ۳۲ صفحه. ۱۷×۲۴ سانتیمتر.

ماهنامۀ آلیک:
ماهنامۀ ادبی، هنری، علمی و اجتماعی. تهران، ۱۹۶۱-۱۹۶۳م. چاپخانۀ «آلیک». ۸۰-۹۶ صفحه. ۱۷×۲۳ سانتیمتر.

خاچبار: Khachbar (جدول کلمات متقاطع)
گاهنامه. تهران ۱۹۶۲م. رئیس هیئت تحریریه: وارتان نازاریان، چاپخانۀ مدرن. ۱۶ صفحه. ۱۴×۲۱ سانتیمتر. چهار شماره منتشر شده است.

آرمن: Armen
ماهنامۀ ادبی، هنری، علمی و ورزشی. ناشر: گروه تآتر انجمن فرهنگی آرارات. تهران، ۱۹۶۳م. زیر نظر هیئت تحریریه. چاپخانۀ «مدرن». ۴۸ صفحه. ۲۲×۲۷ سانتیمتر. دو شماره منتشر شده است.

آلیک پاتانِکان: Alik Patanekan (آلیک نوجوانان)
نشریۀ دوهفتگی. تهران ۱۹۶۹-۱۹۷۸م. رییس هیئت تحریریه: ژیرایر غریبیان. چاپخانۀ آلیک. ۱۲-۱۶ صفحه. ۲۴×۳۴ سانتیمتر. ۱۸۷ شماره منتشر شده است.

۷۲.رافّی تارِگیرک: Raffi Taregirk (سالنامۀ رافی)

سالنامۀ ادبی، تحقیقی، تاریخی و فرهنگی. تهران، ۱۹۶۹-۱۹۷۱م. ناشر و سردبیر: تاجات پوغوسیان. شماره‌های اول و دوم در چاپخانه «مدرن» تهران و شمارۀ سوم که در سال ۱۹۸۴ منتشر شد در چاپخانۀ کلیسای «وانک» اصفهان به چاپ رسیده است. تعداد صفحات به ترتیب ۵۸۳ و ۶۸۸ و ۲۶۳ است. ۱۷/۵×۲۴ سانتیمتر.

هور:
ماهنامۀ پژوهشی، تاریخی، ادبی و فرهنگی. تهران ۱۹۷۱-۱۹۷۴م (۱۳۴۹-۱۳۵۳ش). صاحب امتیاز و مدیر مسؤول: دکتر گاگیک هواگیمیان. چاپخانۀ «نوربخش»، «خوشه» و «وحید». ۱۲۴-۱۸۰ صفحه. ۱۸×۲۵ سانتیمتر. ۳۸ شماره به زبان‌های فارسی و ارمنی منتشر شده است.

پیونیک: Piunik (ققنوس)
هفته‌نامۀ سیاسی، اجتماعی و ادبی. تهران، ۱۹۷۹ (۱۳۵۸ش) -۱۹۸۳م. صاحب امتیاز و سردبیر: ژرژ هامبارچیان. چاپخانۀ کارون. ۴-۸ صفحه. ۳۰×۴۵ سانتیمتر.

نور خسک: Nor Khosk (سخن نو)
هفته‌نامه. ناشر: انجمن فرهنگی ارامنۀ ایران. تهران، ۱۹۷۹ (۱۳۵۸ش) -۱۹۸۰م. سردبیر: سورن هامبارچیان. ۸-۱۲ صفحه. ۲۵×۳۵ سانتیمتر.

زیازان (تزیاتزان): Tziatzan (رنگین کمان)
مجلۀ ادبی، فرهنگی و اجتماعی. تهران، ۱۹۸۲م. از انتشارات بخش جوانان انجمن فرهنگی ارامنۀ ایران. ۴۰-۶۴ صفحه. ۱۷×۲۴ سانتیمتر.

زیازان (تزیاتزان):
ماهنامۀ ادبی، فرهنگی و اجتماعی. تهران، ۱۹۸۲-۱۹۸۸م. از انتشارات انجمن فرهنگی ارامنۀ ایران. صاحب امتیاز: کارِن اوهانجانیان. چاپخانۀ «اتاق چاپ». ۱۶-۴۸ صفحه. ۲۲×۲۸/۵ سانتیمتر.

آراکس: Araks (ارس)
ماهنامۀ ادبی، فرهنگی و اجتماعی. تهران. از ۱۹۸۷م (۱۳۶۶ش) منتشر می‌شود. دو شمارۀ اول به نام «آراز» منتشر شده است. دارای بخش فارسی است. سردبیر: هاکوپ گریگوریان. چاپخانۀ «نخستین». ۲۱×۲۹ سانتیمتر.

هاندیپوم: Handipum (دیدار)
گاهنامۀ ادبی. نشریۀ «گروه ادبی ارمنیان تهران». تهران، ۱۹۸۶م (۱۳۶۷ش). سردبیران: خاچیک خاچر و گالوست خاننتس. چاپخانۀ ناییری. ۱۸۴-۲۱۶ صفحه. ۱۷×۲۴ سانتیمتر. سه شماره منتشر شده است.

آپاگا: Apaga (آینده)
نشریۀ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی. تهران، ۱۹۹۵م (۱۳۷۴ش). سردبیر و مدیر مسؤول: ادیک باغداساریان. ۸ صفحه. ۳۰×۴۵ سانتیمتر. فقط یک شماره منتشر شده است.

فهرست «نشریات داخلی» دو دهۀ اخیر به ترتیب تاریخ انتشار
در این فهرست، نشریات دو دهۀ اخیر انجمن‌ها، مدارس و گروه‌های مختلف که غالباً ماشین‌نویسی شده و از طریق تکثیر و یا افست چاپ و بیشتر در گسترۀ محدودی انتشار یافته‌اند معرفی می‌شوند. به لحاظ انتشار محدود این فهرست نمی‌تواند کامل باشد.

نور جوقا: Nor Jugha (جلفای نو)
خبرنامۀ خلیفه‌گری اصفهان. جلفای اصفهان، ۱۹۷۷-۱۹۸۰م. در آغاز نشریۀ دوهفتگی، سپس ماهنامه. سردبیران: در آغاز مسروپ وارتاپت آشجیان و ل.گ.میناسیان،سپس کُریون خلیفه پاپیان. پس از مدتی وقفه از ۱۹۸۷ به صورت نشریۀ داخلی دوماهانه، حاوی فهرست اعیاد و نیکوکاران ادامه یافته است. ۶-۵۸ صفحه. ۲۱×۳۲، ۲۲×۲۸ و ۲۱×۳۳ سانتیمتر.

میوتیون: Miutiun (اتحاد)
ماهنامۀ اجتماعی، ادبی. نشریۀ انجمن دانشگاهیان ارمنی ایران. تهران، ۱۹۷۹ (۱۳۵۸ش) -۱۹۸۲م. ۱۶-۲۴ صفحه. ۲۱×۲۸ و ۲۲×۳۲ سانتیمتر. ۳۶ شماره منتشر شده است.

آرارات:
ماهنامۀ فرهنگی. نشریۀ انجمن فرهنگی-ورزشی آرارات. تهران، ۱۹۷۹ (۱۳۵۸ش) -۱۹۸۲ و ۱۹۸۸-۱۹۸۹م. ۱۶ صفحه. ۲۱×۲۸/۵ و ۲۲/۵×۳۳ سانتیمتر.

آشاکرت: Ashakert (دانش آموز)
مجلۀ اجتماعی، فرهنگی. تهران ۱۹۷۹-۱۹۸۳. ۲۴-۶۴ صفحه. ۱۷×۲۴ و ۲۴×۳۰ سانتیمتر.

ژوقوورد: Zhoghovurd (مردم)
هفته‌نامۀ اجتماعی، فرهنگی. نشریۀ جبهۀ مردمی ارمنی. جلفای اصفهان، ۱۹۷۹م. ۴ صفحه. ۲۲×۲۸ سانتیمتر.

آشاکرتی زاین: Ashakerti Dzayn (صدای دانش‌آموز)
ماهنامۀ اجتماعی، فرهنگی. تهران، ۱۹۷۹م. ۱۴-۲۴ صفحه. ۲۰/۵×۲۵ و ۲۴×۳۰ سانتیمتر.

مشاکویت: Mshakuyt (فرهنگ)
نشریۀ انجمن فرهنگی ارامنۀ اهواز. ۱۹۷۹م. فقط یک شماره منتشر شده است. ۱۲ صفحه. ۱۶/۵×۲۱ سانتیمتر.

تِقِکاتو شاهین‌شهری: Teghekatu Shahinshahri (خبرنامه شاهین‌شهر)
ماهنامۀ خبری. شاهین‌شهر اصفهان، ۱۹۷۳م. ۱۶ صفحه. ۲۲×۳۳ سانتیمتر.

هِقاپوخوتیان جامپوو: Heghapokhutyan Djampov (در راه انقلاب)
مجلۀ اجتماعی، سیاسی. تهران، ۱۹۷۹-۱۹۸۶م. ۱۶-۶۴ صفحه. برخی از شماره‌ها دارای بخش فارسی است.

رافّی یریتاسارداکان: Raffi Yeritasardakan (رافی جوانان)
دو هفته‌نامۀ اجتماعی. تبریز، ۱۹۷۹م. ۸-۱۶ صفحه. ۲۲×۳۳ سانتیمتر.

شارژوم: Sharzhum (جنبش)
نشریۀ ماهانه. کرمانشاه، ۱۹۸۰م.

آروِلک: Arevelk (شرق)
ماهنامه. تهران، ۱۹۸۰م.

سورهانداک: Surhandak (پیک)
نشریۀ ماهانۀ کلیسای انجیلی ارامنۀ ایران. تهران. از ۱۹۸۰ منتشر می‌شود. ۱۶-۲۴ صفحه. ۲۱×۳۲ سانتیمتر.

آزدارار: Azdarar (خبررسان)
نشریۀ ماهانۀ دانشجویان دورۀ زبان ارمنی. شیراز، ۱۹۸۱-۱۹۸۲م. سردبیر: آرمینه آراکلیان. ۱۸-۲۴ صفحه. ۲۱×۳۰ سانتیمتر.

آیبوبن: Aybuben (الفبا)
ماهنامۀ فرهنگی. نشریۀ انجمن فرهنگی «سیپان» تهران، ۱۹۸۱-۱۹۸۲م. ۴۴ صفحه. ۲۱×۲۹ سانتیمتر.

اوسوتسیچ: Usutsich (معلم)
مجلۀ فرهنگی. نشریۀ انجمن معلمان ارمنی مدارس تهران. تهران، ۱۹۸۱-۱۹۸۲م. ۲۸ صفحه. ۲۲×۲۸ سانتیمتر.

دِپی یرگیر: Depi Yergir (به سوی وطن)
مجلۀ اجتماعی. جلفای اصفهان، ۱۹۸۱-۱۹۸۶م. ۸-۲۰ صفحه. ۲۴×۳۴ سانتیمتر.

تِقِکاتو تهرانی هایوتس تمی: Teghekatu Tehrani Hayots Temi (خبرنامه خلیفه‌گری ارامنۀ تهران)
گاهنامه. نشریۀ شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران. تهران، ۱۹۸۲م. ۲۰-۴۴ صفحه. ۲۱×۲۹ سانتیمتر.

***

نشریات فارسی با صفحاتی به زبان ارمنی
ایران کنونی:
هفته‌نامه. تهران، ۱۳۱۳ش. مدیر مسؤول: گریگور یقیکیان. در شش ماه اول انتشار به صورت دوزبانه به فارسی و روسی، همچنین چند شماره به زبان روسی و چند شماره به زبان ارمنی و فارسی منتشر شده است.

اندیشه و هنر:
ماهنامۀ علمی، تاریخی و ادبی. نخستین شمارۀ آن در فروردین ۱۳۳۳ش در تهران منتشر شده است. صاحب امتیاز و مدیر مسؤول: دکتر ناصر وثوقی. سردبیر بخش مقالات ارمنی: هرایر خالاتیان. از شماره هشتم تا دهم آن، حداکثر تا دوازده صفحه مقالاتی به زبان ارمنی منتشر شده است.

***