نویسنده: نارک هارطونیان


فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52

مراسم بزرگداشت ادیک هوانسیان

مراسم بزرگداشت ادیک هوانسیان، کارشناس و مجموعه‌دار اسکناس، سکه و تمبر به  منظور تجلیل از زحمات و فعالیت های وی، در11 خرداد 1389، به همت مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، در محل باشگاه فرهنگی ـ ورزشی آرارات برگزار شد.

در این مراسم، که در کنار اعضای مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، تنی چند از اعضای شورای خلیفه گری ارمنیان، جناب آقای سورن گاسپاریان، مشاور سفیر ارمنستان در ایران و گروهی دیگر از اعضای سفارت ارمنستان،  اعضای هیئت تحریریۀ فصلنامۀ پیمان، دانش آموختگان و دوست داران آقای هوانسیان و دوستان، همراهان  و همکاران همیشگی مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور نیز حضور داشتند، چهل تابلو از 157 اسکناس و سکه های مربوط به سال‌های 1917 ـ 1924م منطقۀ قفقاز و ارمنستان و همچنین تعدادی تابلوی نقاشی از آثار آقای هوانسیان به نمایش گذاشته شد.

در ابتدای برنامه تالین بندری، حقوق دان و عضو هیئت مدیرۀ مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، ضمن خوش آمدگویی به حضار و قدردانی از زحمات بی شائبۀ آقای هوانسیان برای جمع آوری چنین مجموعۀ نفیسی، که گویای بخش مهمی از تاریخ ملت ارمنی است،  شرح حال مختصری از ایشان به شرح زیر ارائه کرد:

(( با سلام و تشکر از شما حضار محترم که همواره با حضور گرمتان مشوق ما در برگزاری چنین مراسمی بوده اید و تشکر و قدردانی از آقای ادیک هوانسیان جهت زحمات و فعالیت های ارزشمندشان قصد آن داریم که در این مختصر زمان نگاهی کوتاه داشته باشیم به زندگی و فعالیت های ایشان.

آقای ادیک هوانسیان در 1933م، در گروزنی گرجستان، متولد شد. ایشان در 1938م، به همراه پدر و مادر ایرانی خود به ایران عزیمت و تابعیت ایرانی اخذ کرد. وی تا 1948م ساکن تبریز بود و پس از آن به تهران نقل مکان کرد. او به مدت 55 سال به حرفۀ کفاشی اشتغال داشت. ایشان در 1955م ازدواج کرده و دارای دو فرزند پسر، یک فرزند دختر و نوه و نتیجه است.

آقای هوانسیان از1970م، با علاقه‌ای که به جمع آوری اسکناس‌ها و سکه‌های دوره‌های مختلف داشت، تحقیقات وسیع و فعالیت‌های گسترده‌ای را در این زمینه انجام داده. پژوهش‌های مستمر ایشان به تشکیل مجموعه‌ای بسیار نفیس از اسکناس‌ها، سکه‌ها، مدالیون‌ها و تمبر‌های دوره‌های مختلف کشورهای گوناگون انجامیده است.

آقای هوانسیان نمایشگاه‌های متعددی را از مجموعه‌ آثار خود در موزه‌ها، بانک‌ها و مراکز مربوط، چه در داخل و چه در خارج از کشور، برگزار کرده و دارای لوح‌های سپاس و تقدیر متعددی در این زمینه است)) .

سپس خانم بندری از شاهن هوسپیان، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ و از همکاران فصلنامۀ پیمان، به عنوان نخستین سخنران  این مراسم دعوت به عمل آورد. ایشان سخنرانی کامل و ارزشمندی در باب تاریخچۀ اسکناس‌های منطقۀ قفقاز و ارمنستان بین سال‌های 1917 ـ 1924م ایراد کرد که متن کامل آن با عنوان (( اسکناس های اولین جمهوری ارمنستان)) در  صفحۀ120 همین شماره ارائه شده است.

در ادامۀ برنامه، هانری هاروطونیان به همراه گروه نوازندگان؛ ملانی آوانسیان، نوازندۀ ویولن سل و روبن آرزومانیان، پیانیست، به اجرای قطعات موسیقی پرداختند.

دومین سخنران برنامه خانم دکتر صفورا برومند، دارای دکترای تاریخ ایران و مدرس رشتۀ تاریخ، در دانشگاه الزهرا (س)، بود. ایشان با مغتنم شمردن فرصت به دست آمده از ادیک هوانسیان به دلیل در اختیار گذاشتن آموزه‌ها و تجربه‌هایشان سپاسگزاری کردند و گفتند:

(( هنگامی که پیشنهاد شد دربارۀ جناب آقای ادیک هوانسیان صحبت کنم درصدد تدوین متن این گفتار برآمدم. ناگفته ها بسیار بود و بیان آن در قالب متنی مکتوب ناممکن. سرانجام به مصداق این سخن که آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند تصمیم گرفتم بدون متنی از پیش نوشته شده در این جمع از تجربۀ آشنایی با ایشان یاد کنم، تجربه ای نیک و ارزشمند که بی شک مرور و یادآوری حس مشترکی است با میهمانان محترم این جلسه و آنان که از پیشینۀ آشنایی با جناب آقای هوانسیان برخوردارند.

صحبت دربارۀ ادیک هوانسیان کاری است بس دشوار و از سویی فرصتی است مغتنم برای سپاسگزاری از آنچه طی سال ها از ایشان آموخته ام. فرصت آشنایی با آقای هوانسیان از 1376ش و هم زمان با شروع همکاری من با نخستین موزۀ تخصصی سکه، تماشاگه پول، فراهم شد. ورود ایشان به دعوت جناب آقای سعید سلیمانی به این موزه مقدمه ای بود بر آشنایی بیش از پیش من و دیگر همکارانم با دنیای پر رمز و راز سکه ها.

گذشته از آنچه که طی این سال ها، درخصوص دانش سکه شناسی، از آقای هُوانسیان آموخته ام گفت و گو با ایشان کسب تجربه ای جدید بود در بازشناسی تاریخ و مشترکات فرهنگی ایران و ارمنستان، از واکاوی نشانه های مشترک تاریخی و فرهنگی در سکه های تیگران کبیر، فرمانروای ارمنستان، گرفته تا بازنمایی منظومۀ آختامار، اثر ادیب و شاعر برجستۀ ارمنی، هُوانس تومانیان، ملقب به شاعر تمامی ارمنیان، اثری تراژیک که نشانه های شاخص آن را در یکی از آثار نقاشی جناب آقای هوانسیان یافتم. فضای نوستالژیک منظومۀ آختامار، که با طرح و رنگی بدیع، در این نقاشی ارزشمند، متجلی شده، حکایتی دیگر است از اندیشۀ پویا و ذهن خلاق استاد هوانسیان.

شاید بسیاری از حضار محترم استاد هوانسیان را صنعتگری ماهر و دقیق توصیف کنند اما در واقع، استاد هوانسیان به مصداق فرهنگ برگرفته از واژگان لاتین نمادی است از معنای دو واژه آرتیزان[1] و آرتیست؛[2] یعنی، صنعتگری هنرمند یا هنرمندی صنعتگر با نگاهی دقیق و موشکافانه و عشقی وافر به نشانه های نمادین هنر.

بنابراین، توانایی ایشان در عرصه های مختلف فعالیت های اجتماعی و هنری تحسین برانگیز است. از این رو، امیدوارم در فرصت های پیش رو، نمایشگاه های دیگری از

آثار استاد هوانسیان در این مجموعۀ فرهنگی برگزار شود، نمایشگاه هایی که حاصل علاقۀ وافر ایشان به فرهنگ، هنر و تاریخ است.

کوتاه سخن اینکه ویژگی جناب آقای ادیک هوانسیان را می توان این گونه توصیف کرد: تواضع، فروتنی، آرامشی وصف ناپذیر، پویایی اندیشه، عشق به هنر، تاریخ و فرهنگ و … ویژگی هایی که نشانی است از طبع لطیف ایشان و تصور می کنم تمامی این ویژگی ها در شرایطی خاص کامل شده و آن وجود همسری است همراه که همواره وامدار  همدلی ها و راهنمایی های ارزشمند ایشان خواهد بود)) .

در پایان برنامه، آقایان سورن گاسپاریان، مشاور سفیر ارمنستان در ایران؛ روبیک کاراپتیان، از اعضای هیئت مؤسس مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور؛ و واروژ هوانسیان، رئیس هیئت مدیرۀ مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، لوح تقدیری را که به مناسبت بزرگداشت ادیک هوانسیان از طرف مؤسسه هور تهیه شده بود به ایشان اعطا کردند.

پی نوشت ها:

Artizan 1ـ

به معنای صنعتگر یا پیشه ور.

Artist 2ـ

هنرمند.

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52
سال چهاردهم | تابستان 1389 | 224 صفحه
در این شماره می خوانید:

سمینار جمهوری ارمنستان 2010 تجارب پیشین – چشم انداز فرارو

نویسنده: کارینه داودیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 سمینار بین المللی جمهوری ارمنستان 2010، تجارب پیشین ـ چشم انداز فرارو با همکاری بنیاد مطالعات قفقاز دانشگاه تهران،...

خاندان پزشکان بُختیشوع در قلمرو خلفای عرب

نویسنده: هاروتیون میناسیان / ترجمه: ادوارد هاروتونیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52  اشاره روانپزشک، دکتر هارتیون میناسیان، در 1952م، در ایروان، در خانواده ای پزشک...

اولین اسناد و کتاب های حقوقی ارمنی

نویسنده: گارگین فتائی فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 هر جامعه و تمدنی برای ایحاد صلح و آرامش، در بین اقشار گوناگون مردم، نیازمند به برقراری روابط حقوقی در بین اعضای...

ارمنستان در خلال فتوحات سلجوقیان

نویسنده: آرپی مانوکیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 وضعیت ارمنستان (نیمۀ نخست قرن یازدهم میلادی) از سال های نخست قرن یازدهم میلادی پادشاهی باگراتونی[3] رو به ضعف نهاد...

کلیسای حضرت مریم ریحان آباد

نویسنده: بهروز خان محمدی فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 به فاصلۀ حدود دو کیلومتری از مرکز ارومیه محلۀ ریحان آباد واقع شده است. این منطقه، که بر اساس بررسی های محلی به...

اسکناس های اولین جمهوری ارمنستان

نویسنده: شاهن هوسپیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 پس از انقلاب های 1917م و فروپاشی امپراتوری تزاری روسیه، فرصتی برای ملل تحت کنترل آن امپراتوری در آسیای میانه، جنوب...

زیربناهای نظری مرام نامه فدراسیون انقلابی ارمنی

نویسنده: کارن خانلری / ترجمه: سرکیس مگردیچیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 به مناسبت صد و بیستمین سالگرد تأسیس حزب داشناکسوتیونزیربناهای نظری مرام نامۀ  فدراسیـون...

نگاهی به تاثیرات متقابل زبان های ارمنی و فارسی

نویسنده: واهه آراکلیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 تأثیرات متقابل زبانی ملت های هم جوار در ادوار مختلف تاریخی از لحاظ تنوع دارای تفاوت های زیادی است و به منزلۀ پیامد...

نقش کلیسای ارمنی در تداوم استمرار هویت ارمنیان

نویسنده: فرحناز توکلی فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 ارمنیان به منزلۀ قومی باستانی و دارای فرهنگ و تمدن، با وجود فراز و نشیب های فراوانی كه در طول تاریخ پشت سر...

پیشینه ایرانشناسی در ارمنستان

نویسنده: آناهید یحیی فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 اشاره آناهید یحیی مسیحی فارغ التحصیل رشتۀ مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاه علامۀ طباطبایی، کاردانی زبان و ادبیات ارمنی...

پایان یک قرن سکوت

نویسنده: ادوارد هاروتونیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 پس از یک قرن سکوت، باردیگر آیین مذهبی در کلیسای صلیب مقدس جزیرۀ آختامار برگزار شد، بار دیگر نوای دلنواز سرودهای...

بازمانده ای از انهدام فرهنگی

نویسنده: شاهن هوسپیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 پس از گذشت 95سال، در 28 شهریور 1389، دولت ترکیه به ارمنیان اجازه داد تا در کلیسای صلیب مقدس، در جزیرۀ آختامار،[1]...

مجموعه رهبانی استپانوس قدیس در متن معماری کلیسای ارمنی

نویسنده: پیونیک سیمونی فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 52 به علت حضور تاریخی دو قوم مسیحی ارمنی و آشوری، در محدودۀ جغرافیایی ایران امروز، کلیساهای متعددی در جای جای آن به...