مراسم بزرگداشت ادیک هوانسیان، کارشناس و مجموعه‌دار اسکناس، سکه و تمبر به منظور تجلیل از زحمات و فعالیت های وی، در۱۱ خرداد ۱۳۸۹، به همت مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، در محل باشگاه فرهنگی ـ ورزشی آرارات برگزار شد.

در این مراسم، که در کنار اعضای مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، تنی چند از اعضای شورای خلیفه گری ارمنیان، جناب آقای سورن گاسپاریان، مشاور سفیر ارمنستان در ایران و گروهی دیگر از اعضای سفارت ارمنستان، اعضای هیئت تحریریۀ فصلنامۀ پیمان، دانش آموختگان و دوست داران آقای هوانسیان و دوستان، همراهان و همکاران همیشگی مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور نیز حضور داشتند، چهل تابلو از ۱۵۷ اسکناس و سکه های مربوط به سال‌های ۱۹۱۷ ـ ۱۹۲۴م منطقۀ قفقاز و ارمنستان و همچنین تعدادی تابلوی نقاشی از آثار آقای هوانسیان به نمایش گذاشته شد.

در ابتدای برنامه تالین بندری، حقوق دان و عضو هیئت مدیرۀ مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، ضمن خوش آمدگویی به حضار و قدردانی از زحمات بی شائبۀ آقای هوانسیان برای جمع آوری چنین مجموعۀ نفیسی، که گویای بخش مهمی از تاریخ ملت ارمنی است، شرح حال مختصری از ایشان به شرح زیر ارائه کرد:

(( با سلام و تشکر از شما حضار محترم که همواره با حضور گرمتان مشوق ما در برگزاری چنین مراسمی بوده اید و تشکر و قدردانی از آقای ادیک هوانسیان جهت زحمات و فعالیت های ارزشمندشان قصد آن داریم که در این مختصر زمان نگاهی کوتاه داشته باشیم به زندگی و فعالیت های ایشان.

آقای ادیک هوانسیان در ۱۹۳۳م، در گروزنی گرجستان، متولد شد. ایشان در ۱۹۳۸م، به همراه پدر و مادر ایرانی خود به ایران عزیمت و تابعیت ایرانی اخذ کرد. وی تا ۱۹۴۸م ساکن تبریز بود و پس از آن به تهران نقل مکان کرد. او به مدت ۵۵ سال به حرفۀ کفاشی اشتغال داشت. ایشان در ۱۹۵۵م ازدواج کرده و دارای دو فرزند پسر، یک فرزند دختر و نوه و نتیجه است.

آقای هوانسیان از۱۹۷۰م، با علاقه‌ای که به جمع آوری اسکناس‌ها و سکه‌های دوره‌های مختلف داشت، تحقیقات وسیع و فعالیت‌های گسترده‌ای را در این زمینه انجام داده. پژوهش‌های مستمر ایشان به تشکیل مجموعه‌ای بسیار نفیس از اسکناس‌ها، سکه‌ها، مدالیون‌ها و تمبرهای دوره‌های مختلف کشورهای گوناگون انجامیده است.

آقای هوانسیان نمایشگاه‌های متعددی را از مجموعه آثار خود در موزه‌ها، بانک‌ها و مراکز مربوط، چه در داخل و چه در خارج از کشور، برگزار کرده و دارای لوح‌های سپاس و تقدیر متعددی در این زمینه است)) .

سپس خانم بندری از شاهن هوسپیان، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ و از همکاران فصلنامۀ پیمان، به عنوان نخستین سخنران این مراسم دعوت به عمل آورد. ایشان سخنرانی کامل و ارزشمندی در باب تاریخچۀ اسکناس‌های منطقۀ قفقاز و ارمنستان بین سال‌های ۱۹۱۷ ـ ۱۹۲۴م ایراد کرد که متن کامل آن با عنوان (( اسکناس های اولین جمهوری ارمنستان)) در صفحۀ۱۲۰ همین شماره ارائه شده است.

در ادامۀ برنامه، هانری هاروطونیان به همراه گروه نوازندگان؛ ملانی آوانسیان، نوازندۀ ویولن سل و روبن آرزومانیان، پیانیست، به اجرای قطعات موسیقی پرداختند.

دومین سخنران برنامه خانم دکتر صفورا برومند، دارای دکترای تاریخ ایران و مدرس رشتۀ تاریخ، در دانشگاه الزهرا (س)، بود. ایشان با مغتنم شمردن فرصت به دست آمده از ادیک هوانسیان به دلیل در اختیار گذاشتن آموزه‌ها و تجربه‌هایشان سپاسگزاری کردند و گفتند:

(( هنگامی که پیشنهاد شد دربارۀ جناب آقای ادیک هوانسیان صحبت کنم درصدد تدوین متن این گفتار برآمدم. ناگفته ها بسیار بود و بیان آن در قالب متنی مکتوب ناممکن. سرانجام به مصداق این سخن که آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند تصمیم گرفتم بدون متنی از پیش نوشته شده در این جمع از تجربۀ آشنایی با ایشان یاد کنم، تجربه ای نیک و ارزشمند که بی شک مرور و یادآوری حس مشترکی است با میهمانان محترم این جلسه و آنان که از پیشینۀ آشنایی با جناب آقای هوانسیان برخوردارند.

صحبت دربارۀ ادیک هوانسیان کاری است بس دشوار و از سویی فرصتی است مغتنم برای سپاسگزاری از آنچه طی سال ها از ایشان آموخته ام. فرصت آشنایی با آقای هوانسیان از ۱۳۷۶ش و هم زمان با شروع همکاری من با نخستین موزۀ تخصصی سکه، تماشاگه پول، فراهم شد. ورود ایشان به دعوت جناب آقای سعید سلیمانی به این موزه مقدمه ای بود بر آشنایی بیش از پیش من و دیگر همکارانم با دنیای پر رمز و راز سکه ها.

گذشته از آنچه که طی این سال ها، درخصوص دانش سکه شناسی، از آقای هُوانسیان آموخته ام گفت و گو با ایشان کسب تجربه ای جدید بود در بازشناسی تاریخ و مشترکات فرهنگی ایران و ارمنستان، از واکاوی نشانه های مشترک تاریخی و فرهنگی در سکه های تیگران کبیر، فرمانروای ارمنستان، گرفته تا بازنمایی منظومۀ آختامار، اثر ادیب و شاعر برجستۀ ارمنی، هُوانس تومانیان، ملقب به شاعر تمامی ارمنیان، اثری تراژیک که نشانه های شاخص آن را در یکی از آثار نقاشی جناب آقای هوانسیان یافتم. فضای نوستالژیک منظومۀ آختامار، که با طرح و رنگی بدیع، در این نقاشی ارزشمند، متجلی شده، حکایتی دیگر است از اندیشۀ پویا و ذهن خلاق استاد هوانسیان.

شاید بسیاری از حضار محترم استاد هوانسیان را صنعتگری ماهر و دقیق توصیف کنند اما در واقع، استاد هوانسیان به مصداق فرهنگ برگرفته از واژگان لاتین نمادی است از معنای دو واژه آرتیزان[۱] و آرتیست؛[۲] یعنی، صنعتگری هنرمند یا هنرمندی صنعتگر با نگاهی دقیق و موشکافانه و عشقی وافر به نشانه های نمادین هنر.

بنابراین، توانایی ایشان در عرصه های مختلف فعالیت های اجتماعی و هنری تحسین برانگیز است. از این رو، امیدوارم در فرصت های پیش رو، نمایشگاه های دیگری از

آثار استاد هوانسیان در این مجموعۀ فرهنگی برگزار شود، نمایشگاه هایی که حاصل علاقۀ وافر ایشان به فرهنگ، هنر و تاریخ است.

کوتاه سخن اینکه ویژگی جناب آقای ادیک هوانسیان را می توان این گونه توصیف کرد: تواضع، فروتنی، آرامشی وصف ناپذیر، پویایی اندیشه، عشق به هنر، تاریخ و فرهنگ و … ویژگی هایی که نشانی است از طبع لطیف ایشان و تصور می کنم تمامی این ویژگی ها در شرایطی خاص کامل شده و آن وجود همسری است همراه که همواره وامدار همدلی ها و راهنمایی های ارزشمند ایشان خواهد بود)) .

در پایان برنامه، آقایان سورن گاسپاریان، مشاور سفیر ارمنستان در ایران؛ روبیک کاراپتیان، از اعضای هیئت مؤسس مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور؛ و واروژ هوانسیان، رئیس هیئت مدیرۀ مؤسسۀ ترجمه و تحقیق هور، لوح تقدیری را که به مناسبت بزرگداشت ادیک هوانسیان از طرف مؤسسه هور تهیه شده بود به ایشان اعطا کردند.