|
پیشگفتار وقتی سخن از باشگاه آرارات به میان می آید خیلی ها شاید تیم فوتبال آرارات را به خاطر می آورند و بر گذشتۀ نزدیکی که این تیم فعال بود افسوس می خورند، یا شاید از تیم های بسکتبال آرارات یاد می کنند که در ردۀ دختران و پسران، بارها افتخارآفرین شده اند. شاید افرادی که سنی از آنها گذشته چهره هایی چون هنریک تمرز را به خاطرمی آورند که در المپیک ملبورن (1956م) درخشید. در هر حال، تصویری که از باشگاه آرارات در ذهن نقش می بندد باشگاهی است که در صحنه های ورزشی کشور از دهۀ 1320ش تا کنون همواره منشأ اثر بوده و چهره های درخشانی را به جامعۀ ورزشی کشور اهدا کرده است و با آنکه در عنوان باشگاه آرارات دو واژۀ فرهنگی و ورزشی در کنار هم می آیند از نقش فرهنگی باشگاه آرارات تصور روشنی به ذهن خطور نمی کند. اما باید گفت که جنبۀ فرهنگی باشگاه آرارات حتی بسیار پررنگ تر از جنبۀ ورزشی آن است. درواقع نقش و کارکرد باشگاه فرهنگی- ورزشی آرارات بسیار فراتر از هر باشگاه دیگری است که در کشور فعالیت می کند، نقش و کارکردی که ناشی از شرایط ویژۀ جامعۀ ارمنیان است و در جوامع ارمنی پراکنده در جهان نیز همین شیوه دنبال می شود. سوای کشورهایی چون ایران و روسیه، که ارمنیان از دیرباز در آنها اسکان داشته اند، تشکیل جوامع ارمنی در بسیاری از کشورهای دور و نزدیک جهان نتیجۀ مستقیم نژادکشی ارمنیان به دست حکومت های وقت ترکیه و پناه جویی بازماندگان کشتارها در کشورهای گوناگون بوده است. نژادکشی ارمنیان، همانند «انفجار بزرگ»، میلیون ها انسان ساکن شهرها و روستاها را به بیابان های سوزان راند و از آنجا به کشورهای اطراف پراکند. سال ها طول کشید تا این پناه جویان نگون بخت توانستند در کشورهای میزبان سرپناهی فراهم کنند و به زندگی خود سروسامان دهند و به تدریج، جوامع ارمنی در کشورهای گوناگون شکل گیرد. در این جوامع، برای پرورش جسمی و روحی بازماندگان نژادکشی، به ویژه نوجوانان و جوانان بی سرپرست، تقویت روحیه و گرایش های ملی و قومی و اشاعۀ فضایل اخلاقی در آنها نهادهایی به نام “انجمن تربیت بدنی ارمنیان” شکل گرفتند. انجمن های فرهنگی نیز، به موازات انجمن های ورزشی، به فعالیت پرداختند و رفته رفته جوامع ارمنی در آن کشورها سازماندهی شدند. فعالیت این انجمن ها، تا به امروز هم، با هدف آشنا کردن نسل در حال رشد با فرهنگ، تمدن، سنن و آیین ملی و مذهبی ارمنیان و پرورش روح و جسم آنان، همچنان ادامه دارد. کارکرد انجمن های ارمنیان چند منظوره است. درواقع، انجمن ها با فعالیت های گوناگون، به ویژه، اجرای انواع برنامه های فرهنگی، عهده دار جبران کمبودهایی هستند که جامعه ای کوچک برای حفظ هویت قومی و فرهنگی و تداوم حیات و ویژگی های خود در بستر جامعه ای بزرگ نیازمند آنهاست. کارکرد باشگاه آرارات نیز، که دامنۀ فعالیت های آن گسترده تر از دیگر انجمن های ارمنیان ایران است، هیچ گاه منحصر به فعالیت ورزشی نبوده است. اهداف باشگاه آرارات به طور عمده بر پرورش جسم و روح افراد جامعه، خصوصاً جوانان و نوجوانان، که نیروی پویای امروز و فردای جامعه هستند و آشنا کردن آنها با ارزش های والای انسانی، دینی، اخلاقی، فرهنگی، ملی و قومی، نهادینه کردن این گونه ارزش ها در اعضای باشگاه و افراد جامعه، تقویت روحیۀ ایثارگری، یاری رسانی و خدمت به جامعه، برحذر داشتن جوانان از مفاسد اجتماعی از طریق اشاعۀ فرهنگ و ورزش و ترغیب به کسب علم و هنر، ایجاد زمینه های تعامل و همکاری با نهادهای فرهنگی و ورزشی کشور و پرورش و تأمین نیروی انسانی مورد نیاز نهادهای گوناگون جامعه و کشور استوار است. ساختارسازمانی باشگاه در 1323ش، با پیوستن چندین انجمن و گروه، انجمن فرهنگی نوجوانان ارمنی، که هستۀ اصلی باشگاه آرارات کنونی بود، پا به عرصۀ وجود گذاشت. سال بعد نام آن به انجمن فرهنگی جوانان ارمنی تغییر یافت و در 1329ش، پس از پیوستن سه انجمن دیگر، انجمن فرهنگی آرارات پدید آمد. در 1341ش، تغییر ساختاری انجمن و تبدیل آن به سازمان فرهنگی آرارات به تصویب مجمع عمومی رسید و از آن زمان باشگاه آرارات به نام سازمان فرهنگی- ورزشی آرارات نامیده شد. در ساختار جدید، که بر پایۀ عدم تمرکز استوار است، زیرمجموعه های باشگاه آرارات شامل چهار انجمن هنری، ورزشی، بزرگ سالان و تربیت بدنی (تا 1365: پیش آهنگی) و انجمن های فرهنگی- ورزشی شهرستان ها هستند. در حال حاضر انجمن های شهرستان ها یا شعبه های باشگاه، در تبریز، شیراز، ارومیه و گردآباد (از توابع ارومیه) دایر است. هریک از این واحدها دارای هیئت مدیرۀ جداگانه و اساسنا مۀ ویژه اند و زیرنظر هیئت مدیرۀ مرکزی سازمان، که نقش حمایت کننده و هماهنگ کننده را دارد، فعالیت می کنند. هیئت مدیرۀ مرکزی باشگاه آرارات، طبق اساسنامۀ باشگاه، شامل هفت تا یازده نفر است که در مجمع دوسالانۀ نمایندگان انتخاب می شوند. در مجمع نمایندگان، نمایندگان انجمن های چهارگانه (هنری، ورزشی، بزرگ سالان و تربیت بدنی)، نمایندگان انجمن های شهرستان ها، نمایندۀ هیئت مدیرۀ مرکزی و نمایندۀ هیئت بازرسان با آرای قاطع شرکت می کنند. همچنین دیگر اعضای هیئت مدیرۀ مرکزی و هیئت بازرسان، نمایندگان هیئت های اجرایی و دعوت شدگان نیز بدون حق رأی می توانند حضور یابند. بیست و چهارمین دورۀ مجمع نمایندگان باشگاه آرارات در دی 1389ش تشکیل شد و اعضای هیئت مدیره و هیئت بازرسان به مدت دو سال انتخاب شدند. دردورۀ کنونی هیئت مدیرۀ باشگاه افراد زیر انتخاب شده اند: هاملت خالویان (رئیس)، هراچ ظریفیان (نایب رئیس)، روبینا گالستیان (منشی)، واروژ عیسی خانیان(مسئول امور مالی)، آلبرت غریبیان، سروژ ماتئوسیان، آربی سرکیسیان، مارینا قهرمانیان و تالین داراسیان.
هریک از اعضای هیئت مدیره و بازرسان برای دو دورۀ پی در پی حق انتخاب شدن دارند. هیئت مدیره مطابق با اساسنامۀ باشگاه و بر اساس مصوبات مجمع نمایندگان به برنامه ریزی و ادارۀ امور باشگاه می پردازد و تمامی فعالیت های درون باشگاهی و برون باشگاهی را هدایت و مدیریت می کند. فعالیت های باشگاه فرهنگی ورزشی آرارات در دو مرکز صورت می گیرد: ساختمان مرکزی، واقع در خیابان جمهوری اسلامی، کوچۀ نوبهار (ساختمان نوبهار) و ورزشگاه آرارات، واقع در منطقۀ ونک. ادارۀ هریک از این مراکز برعهدۀ هیئت اجرایی ویژه ای است که از سوی هیئت مدیره تعیین می شود و به طور افتخاری به مدت دو سال انجام وظیفه می کند. هیئت های مدیرۀ باشگاه، در کنار فعالیت های معمول، با تشکیل هیئت ها و کارگروه های ویژه، به یاری انجمن ها و اعضای فعال خود اقدام به برگزاری مسابقات دوره ای و مراسم گوناگون می کنند. برخی از این اقدامات عبارت اند از: ـ مسابقات قهرمانی ارمنیان ایران که دورۀ چهل و سوم آن در تابستان 1390ش برگزار شد. ـ مسابقات ورزشی بین شعبه های باشگاه در شهرستان ها، که دورۀ بیست و نهم آن در 1390ش برگزار شد. ـ بازی های ورزشی دانش آموزان ارمنی تهران که دورۀ سی و ششم آن در 1390ش برگزار شد. ـ بزرگداشت و یادبود چهره های شاخص باشگاه آرارات و برپایی مراسم ملی و مذهبی به مناسبت های گوناگون. ـ تشکیل کلاس های زبان و ادبیات ارمنی برای فرزندان اعضای باشگاه. ـ جشن های سالگرد پایه گذاری باشگاه آرارات که هر سال با شکوه هرچه بیشتر برگزار می شود. در چهلمین سالگرد پایه گذاری (1363ش)، کتاب نفیسی حاوی کارنامۀ چهل سال فعالیت باشگاه انتشار یافت. پنجاهمین سالگرد (1373ش) با شکوه بسیار برگزار شد و گروهی از شاعران، نویسندگان و مورخان از کشور ارمنستان دعوت شدند. در شصتمین سالگرد (1383ش)نیز، همایش بین المللی و مراسم ویژۀ شکوهمندی برگزار شد. پنجاه تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از باشگاه آرارات بازدید کردند و با فعالیت های آن آشنا شدند.. مجموعۀ ارزشمندی نیز حاوی شصت سال فعالیت باشگاه انتشار یافت. هیئت های مدیرۀ باشگاه همچنین در امور اجتماعی جامعۀ ارمنیان ایران مشارکت فعال داشته اند، از جمله: ـ کمک های مالی به دیگر انجمن های ارمنیان ـ شرکت در هیئت یاری رسانی به آسیب دیدگان جنگ تحمیلی که از سوی شورای خلیفه گری تهران تشکیل شده بود. ـ گردآوری کمک های مالی و جنسی برای آسیب دیدگان زمین لرزۀ مهیب ارمنستان (1367ش) و آسیب دیدگان دیگر سوانح طبیعی. ـ همکاری هرساله با هیئت های برگزارکنندۀ آیین های 22 بهمن. ـ همکاری در بزرگداشت سی و پنجمین سالگرد خلافت اسقف اعظم آرتاک مانوکیان (1374ش). ـ برپایی مراسم یادبود قربانیان سانحۀ هوایی پرواز تهران ـ ایروان (1388ش). فعالیت ها چنان که گفته شد فعالیت های باشگاه آرارات در تهران از طریق انجمن های چهارگانۀ هنری، ورزشی، بزرگ سالان و تربیت بدنی و در شهرستان ها از طریق شعبه های باشگاه جامۀ عمل می پوشد. در این بخش به شرح اجمالی فعالیت های انجمن های چهارگانه و نیز بازی های قهرمانی ارمنیان ایران، که از مهم ترین فعالیت های باشگاه است، می پردازیم.
باشگاه آرارات از آغاز فعالیت، در کنار امور ورزشی و تربیت جسمی جوانان، به تربیت روحی و اعتلای فرهنگی آنان نیز توجهی خاص داشته و برای دستیابی به این هدف، به موازات فعالیت‌های ورزشی، امور فرهنگی و هنری نیز در برنامه همیشگی باشگاه قرارگرفته است. این فعالیت‌ها به طور عمده شامل تشکیل گروه‌های نمایش و موسیقی و محافل ادبی؛ برگزاری نمایشگاه های عکس، نقاشی، نقاشی خردسالان با مضمون های مختلف، تشکیل کلاس های عکاسی، نقاشی، فن بیان و شعرخوانی، بازیگری، موسیقی، حرکات موزون و دیگر رشته های هنری؛ برگزاری مسابقات شعرخوانی در سطوح گوناگون؛ برگزاری جشنواره های هنری؛ دیدار با شخصیت های سرشناس؛ بزرگداشت چهره های نامدار؛ و برگزاری سالگردها، یادواره ها و مانند اینها بوده است. در ادامه به دو بخش عمدۀ فعالیت‌های باشگاه، در زمینۀ نمایش و موسیقی، می پردازیم: ـ گروه نمایش (تئاتر) گروه های نمایش باشگاه آرارات از آغاز فعالیت باشگاه تشکیل شدند و تاکنون نمایش های بسیار متنوعی را به روی صحنه آورده اند. این گروه ها را در مقاطع گوناگون کارگردانان نامداری چون آرامائیس آقامالیان، شاهین سرکیسیان، مانوئل ماروتیان، آربی آوانسیان و دیگران رهبری کرده و سبب پیشرفت هنر نمایش نزد ارمنیان شده اند. نخستین کارگردان گروه های نمایش آرارات موشِق هوانسیان بود. او در 1281ش، در تبریز متولد شد و تحصیلات خود را در مدارس ارمنیان تبریز گذراند. در هفده سالگی به گروه نمایش مگردیچ تاشچیان پیوست و پس از یک دهه در زمرۀ هنرمندان برجستۀ نمایش ارمنی تبریز درآمد. او علاوه بر بازیگری کارگردانی هم می کرد. پس از تأسیس باشگاه آرارات در تهران، به همکاری با این باشگاه پرداخت و سرپرستی و کارگردانی گروه نمایش آرارات را عهده دار شد. باشگاه آرارات در نخستین سال‌های تأسیس تالار نمایش نداشت و ناگزیر از تالار نمایش مدرسۀ مهر در خیابان نادری (جمهوری اسلامی کنونی) و تالار مدرسۀ سن‌لوئی در خیابان فردوسی استفاده می‌کرد. در 1332ش، باشگاه به خیابان نادری، کوچۀ نوبهار، انتقال یافت. در این مکان تالار نمایشی که در سال های بعد به نام کومیتاس، هنرمند نامی ارمنی، نامگذاری شد و گنجایش بیش از چهارصد تماشاگر را داشت ساخته شد و برنامه های فرهنگی ـ هنری باشگاه در آن به اجرا درآمد. در آن سال ها، آرامائیس آقامالیان، واهان آقامالیان و ژیرایر سیمونیان به کارگردانی و اجرای نمایش در باشگاه آرارات می پرداختند و کلاس های نمایش برای جوانان دایر می کردند. آرامائیس آقامالیان از پرکارترین کارگردانان در باشگاه آرارات بود که موفق ترین نمایش ها را به اجرا درآورد. او در 1289ش (1910م)، در جلفای نخجوان دیده به جهان گشود. وی در کودکی والدین خود را از دست داد و در تبریز، سپس ایروان به تحصیل پرداخت. در ایروان هنرجوی هنرستان نقاشی شد. وی برای امرار معاش به نقاشی و ساخت دکور در تئاترها می پرداخت. در 1309ش به آلمان رفت و در مدرسۀ هنرهای دراماتیک برلین به تحصیل پرداخت اما به سبب مشکلات مالی نتوانست ادامه دهد و به ایران بازگشت. در 1314ش در جلفای اصفهان اقامت گزید و نمایش هایی از جمله سیاوش و سودابه را کارگردانی کرد. در سال های 1318 ـ 1324ش مقیم تبریز شد و نمایش های بسیاری را با بازی هنرمندان ارمنی به صحنه برد. از 1325ش در تهران به فعالیت پرداخت.
شماری از اجراهای او عبارت اند از: نمایش‌های تاریخی گئورک مارزبدونی و ساموئل (1333و1336ش) بر اساس رمان هایی از نویسندگان ارمنی؛ نمایش قلب من در کوهستان است (1352ش) اثر ویلیام سارویان؛ سورپریز طلاق (1356ش)، چهل روز موسی‌داغ (1358ش) بر اساس رمانی نوشتۀ فرانتس وِرفِل، نویسندۀ اتریشی؛ نمایش‌های پِپو و برای شرف (1359ش) از آثار نویسندگان ارمنی؛ مونسرا (1361ش)؛ سلطان کیلیکیه (1361ش)؛ و مردن چه دشوار است (1362ش) نوشتۀ موشِق ایشخان، نویسندۀ نامدار ارمنی؛ برپا ! دادگاه وارد می‌شود (1362ش)؛ و سکوت بزرگ (1363ش) نوشتۀ بِرج زیتونچیان، نویسندۀ ارمنی. در 1354ش به مناسبت چهل سال فعالیت هنری آرامائیس آقامالیان مراسمی برای بزرگداشت او در باشگاه آرارات برپا شد. پس از درگذشت او، در 1364ش، در تهران، گروه نمایش باشگاه آرارات، به یاد آن کارگردان نامی، به نام گروه نمایش «آرامائیس آقامالیان» نامیده شد. نمایش های بسیاری نیز به یادبود او از سوی شاگردانش بر روی صحنه رفته است. از جملۀ این نمایش ها نمایش خدایان کهن، نوشتۀ لئون شانت، نمایشنامه نویس ارمنی، است که در پانزدهمین سال درگذشت وی، به کارگردانی کیتوش آرزویان به اجرا درآمد. در دهۀ1350ش آربی آوانسیان، از هنرجویان شاهین سرکیسیان، نمایش برای دیگری، نوشته لئون شانت، را به صحنه برد، همچنین نمایش زنی با سگ کوچولو، اثر چخوف، را با گروه نمایش باشگاه آرارات به اجرا درآورد. سورن مناساکانیان، بازیگر و کارگردان با استعداد، که مراسم بزرگداشت شصت سال فعالیت او بر صحنه های نمایش اخیراً در باشگاه فرهنگی ـ ورزشی سیپان برگزار شد، از هنرمندانی است که در مقاطع گوناگون نمایش‌هایی را در باشگاه آرارات کارگردانی کرده‌است. داماد خارجی (1362ش)، اثر نویسنده ای ارمنی و دشمن مردم (1373ش)، اثر هنریک ایبس، از آن جمله اند. در 1340ش، گروه نمایشی آرمن به سرپرستی شاهین سرکیسیان آغاز به کار کرد. سرکیسیان با آموزش جوانان علاقه‌مند نمایشنامه های قفس، ناموفق ها، دایی وانیا و کارهای دیگری را به صحنه برد. شاهین سرکیسیان در 1345ش، در 56 سالگی، چشم از جهان فروبست. گروه آرمن در مجلس یادبود شاهین سرکیسیان، نمایش نامۀ آوای قو را اجراکرد. در 1363ش شاگردان شاهین سرکیسیان گروه نمایشی به نام استاد خود بنیاد نهادند و در همان سال نمایشنامۀ قرعه برای مرگ، نوشتۀ واهه کاچا، را به کارگردانی هانری یگانیان، اجرا کردند. میشا هایراپتیان، از هنرجویان شاهین سرکیسیان، در ادامۀ کار استاد، نمایش نامه دائی وانیا، نوشتۀ چخوف، را به صحنه برد (1367ش). شماری دیگر از نقش آفرینان هنرمند نمایش‌های استادان یادشده نیز، پس از سال‌ها بازیگری، با بهره‌گیری از نیروهای مستعد، نمایش‌هایی را در باشگاه آرارات به صحنه بردند. کیتوش آرزویان، هنرمند و بازیگر پرکار و موفق، یکی از آنهاست. نمایش های فیزیک دان‌ها (1363ش)، نوشتۀ فریدریش دورنمات؛ بر سر راه ؛ صحنه هایی از نمایش هایخدایان کهن، قیصر و در زنجیر (1368ش)، از آثار لئون شانت؛ دوازده روز خدا، نوشتۀ برج زیتونچیان؛ دختر ویترین، نوشتۀ موشق ایشخانیان(1383ش)؛آیا راه شیری را می شناسید؟ (1370ش) و چندین نمایش دیگر از کارهای اوست که همواره با استقبال گرم تماشاگران رو به رو شده است. زنده یاد وارتگِس باشیان از هنرمندان بنام و از نقش آفرینان با استعدادی بود که در نمایش‌های گروه های نمایش باشگاه آرارات درخشید و درکنار بازیگری به کارگردانی نیز پرداخت. بازی‌های او در نقش‌های گوناگون، مانند دایی وانیا، سال‌ها پس از درگذشت زودهنگامش هنوز هم در یادها مانده است. همچنین جا دارد از کارگردانان و بازیگرانی چون مانوئل ماروتیان، ادیک اصلانیان، سروژ ملک هوسپیان، سورن باغداساریان، کارلو اسکندریان، ملینا آودیسیان، تیگران گریگوریان، گئورک نوباریان، روبیک ملیک پطروسیان، رولاند بولدی، الو نازلومیان، گابریل تیکیدچیان و واهاگن عزیزیان نام برده شود که در سال‌های فعالیت باشگاه آرارات نمایش‌های بسیاری را در آرارات به اجرا درآوردند. در کنار این هنرمندان باید از هنرمندان دیگری مثل ایسرائیل آواساپیان (1319 ـ 1389ش) نیز یاد شود. آواساپیان در صحنه آرایی و به ویژه چهره آرایی بسیار چیره دست بود و چهره آرایی اکثر نمایش هایی که در باشگاه آرارات یا دیگر باشگاه های ارمنیان به صحنه می رفت به دست او صورت می گرفت. به منظور آشنایی هنرمندان و دوستداران هنر نمایش با کارهای نمایشی، در خارج از کشور، باشگاه آرارات گروه نمایشی گاسپار ایپکیان را از لبنان به تهران دعوت کرد (1338 و 1342ش). این گروه چندین نمایش را در باشگاه آرارات به صحنه برد. این گروه، یک بار دیگر در 1348ش، به تهران آمد و نمایش‌های بانوی قلعۀ تسخیر شده و خروس طلایی را به اجرا درآورد. در 1352ش، گروه نمایشی بیروت 67 نمایش چه کسی از ویرجینیا ولف می‌ترسد؟ را در آرارات به صحنه برد. پس از فروپاشی حکومت شوروی و برقراری روابط بین دو کشور ایران و ارمنستان، هنرمندان دو کشور فرصت یافتند تا بر صحنه‌های نمایش کشور همسایه به هنرنمایی پردازند. گروه نمایش عروسکی ارمنستان نخستین گروهی بود که به دعوت جمهوری اسلامی ایران به کشور آمد و به اجرای نمایش عروسکی در تالار وحدت پرداخت (1368ش). در سال‌های بعد، باشگاه آرارات، با دعوت از هنرمندان ارمنستان، در تحکیم این روابط کوشید و درمقابل، اعضای هنرمند باشگاه نیز در فرصت‌های مناسب در صحنه‌های نمایش ارمنستان درخشیدند. در 1372ش، آشوت آدامیان، کارگردان و بازیگر مشهور ارمنستان، به دعوت باشگاه آرارات برای اعضای باشگاه و دیگر انجمن‌های ارمنیان تهران کلاس‌های نمایش دایر کرد. در همین سال، گروه تئاتر دراماتیک اِجمیادزین ارمنستان، که میهمان باشگاه آرارات بود، نمایش‌هایی را در تالار کومیتاس به اجرا درآورد. در 1381ش، گروه تئاتر دراماتیک ارمنستان، به نام هراچیا قاپلانیان، نمایش فکاهی کشتن برای عشق و نمایش سکوت بزرگ، اثر برج زیتونچیان، را در باشگاه آرارات، به صحنه برد. در 1387ش، آشوت آدامیان، به مناسبت صدمین سالگرد تولد ویلیام سارویان، نویسندۀ مشهور ارمنی، نمایش چه بخواهیم چه نخواهیم، ارمنی هستیم، را به صحنه برد. گریگور آمیان نیز در شمار هنرمندانی است که از ارمنستان دعوت شد و چندین نمایش را با بازی اعضای هنرمند باشگاه آرارات کارگردانی کرد. وارطان پطروسیان، هنرمند تئاتر ارمنستان و فرانسه نیز، با اجرای نمایش‌های تک‌نفره چندین بار بر صحنۀ باشگاه آرارات درخشیده است. در سال‌های اخیر، گابریل تیکیدچیان و سِتراک گوجامانیان از کارگردانانی هستند که در صحنۀ نمایش آرارات فعال بوده اند. از جمله کارهای گابریل تیکیدچیان نمایش‌های تله (1379ش)، هرگز فراموش نخواهیدکرد (1384ش) و مادموازل ژولی (1386ش) را می‌توان نام برد. واهاگن عزیزیان نیز نمایش پروازبر فراز آشیانۀ فاخته (1390ش) را به صحنه برده است. ستراک گوجامانیان، هنرمند جوان و با استعداد، تاکنون چندین نمایش را با سبک و اجرایی نو به صحنه آورده که با استقبال تماشاگران روبه‌رو شده‌است. نمایش کجا باید به خاک سپرده‌شویم؟ و میرانِ شِخونّتس (1386ش) از کارهای اوست. نمایش اخیر با هنرنمایی زنده‌یاد آرا اصلانیان، هنرمند با استعداد، به اجرا درآمد. در کنار کارهای نمایشی برای بزرگ سالان، اجرای نمایش برای کودکان و نوجوانان نیز همواره در برنامۀ گروه هنری باشگاه آرارات جای داشته و کارهای بسیاری، به ویژه، از آثار هوانس تومانیان، نویسندۀ ارمنی، به روی صحنه رفته است. در سال 1335 و 1336ش دوین آقامالیان نمایش هایی ویژۀ خردسالان به اجرا درآورد. در سال‌های بعد واچه آتومیان با آموزش فنون بازیگری به پیش‌آهنگان باشگاه چندین نمایش برای کودکان و نوجوانان اجرا کرد. در 1366ش، آناهید گریگوریان با تشکیل گروه نمایش خردسالان باشگاه آرارات نمایش هایی را به صحنه برد. در 1368ش، روبیک مگردیچ پطروسیان سرپرستی گروه نمایش خردسالان باشگاه را به عهده گرفت. وی سال‌هاست که در همین زمینه به فعالیت می‌پردازد. وی در بخش نمایش خردسالان باشگاه آرارات گروهی به نام شانت و شانتیک را سرپرستی می‌کند و نمایش‌هایی را برای کودکان و نوجوانان بر صحنه می‌آورد. در زمینۀ نمایش عروسکی آرمینه زیتونچیان نمایش‌هایی را به اجرا درآورده است. اخیراً انجمن هنری با راه اندازی واحدی به نام «مدرسۀ هنر» به آموزش هفتگی رشته های گوناگون هنری به نو باوگان و دانش آموزان می پردازد. در1363ش، به منظور بزرگداشت دست‌اندرکاران پنجاه سال هنر نمایش در جامعۀ ارمنیان، مراسمی در باشگاه آرارات برگزار شد و کتابی که ثمرۀ تحقیق پژوهشگر ارمنی، زنده‌یاد آرسن مامیان، بود به همت باشگاه آرارات انتشار یافت. به همین مناسبت نمایش‌های نازار دلاور، به کارگردانی ادیک اصلانیان و فیزیک دان‌ها، به کارگردانی کیتوش آرزویان نیز به اجرا درآمد. در 1385ش، به ابتکار گروه هنری باشگاه آرارات و همکاری مؤسسۀ هور، از کتاب شاهین سرکیسیان، بنیان گذار تئاتر نوین ایران رونمایی و از پدیدآورندگان آن تقدیرشد. طی 68 سال فعالیت باشگاه آرارات، نمایش‌های بسیاری به کارگردانی و با بازیگری اعضای هنرمند باشگاه و افراد باذوق به اجرا درآمده که البته به زبان ارمنی و برای افراد جامعۀ ارمنیان تهران بوده و فقط در فرصت‌ها و مناسبت‌های خاص برخی از اجراها به تماشاگران فارسی‌زبان اختصاص یافته‌است. از جمله در 1373ش به مناسبت شانزدهمین سال پیروزی انقلاب اسلامی نمایش آیا راه شیری را می‌شناسید؟، به کارگردانی کارلو اسکندریان، به صحنه رفت. همچنین در 1390ش نمایش کجا باید به خاک سپرده شویم؟، با شرکت هنرمندان فارسی‌زبان و به کارگردانی سِتراک گوجامانیان اجرا شد.
ـ گروه موسیقی موسیقی نیز از رشته‌هایی است که مورد توجه ویژۀ مدیران باشگاه آرارات بوده و همواره در برنامه‌های باشگاه جایگاهی ممتاز داشته است. در این باشگاه، از بدو تأسیس با بهره‌گیری از استادان موسیقی، برای مقاطع سنی گوناگون، برنامه‌ها و گروه‌های ویژه تشکیل شده و اجراهای موفقی ارائه شده است. در این اجراها انواع موسیقی از کلاسیک گرفته تا موسیقی مردمی و مدرن عرضه شده و مورد استقبال جامعۀ ارمنیان قرارگرفته است. در نخستین سال‌های آغاز به کار باشگاه آرارات، موسیقی دان نامی روبن (روبیک) گریگوریان سرپرست افتخاری گروه موسیقی و ویلیک پادماگریان رهبرگروه کُر باشگاه بودند. سپس، آلفرد ماردویان(1330ش) و ادیک هوسپیان رهبری گروه کُر را برعهده گرفتند. در آن سال‌ها، باشگاه آرارات سالن نداشت و اجراهای گروه کر در جاهای دیگر برگزار می‌شد. در 1327ش، باشگاه آرارات کتاب سرودهای روستایی ایران را، که روبیک گریگوریان آن را گردآوری و تنظیم کرده بود، منتشر کرد. در همین سال، گروه کوارتت سازهای زهی باشگاه نیز تشکیل شد. در آغار دهۀ سوم فعالیت باشگاه، موسیقی دان نامی، امانوئل ملیک اصلانیان رهبری افتخاری گروه موسیقی و وازگن پیرجانیان رهبری گروه کُر باشگاه را برعهده گرفتند. در این زمان گروه کُر دیگری نیز به رهبری واهان آنانیان تشکیل شد. واحه خوجایان نیز چندی گروه کُر و کلاس های سُلفژ باشگاه را اداره می کرد. در 1348ش، واهاگن هارتونیان، همراه با گروه کُر آرمن، به باشگاه پیوست اما این همکاری دیری نپایید. در 1355ش، گروه کُر آنی، که دارای بخش های خردسالان و نوجوانان بود، به رهبری هراچوهی ماکاریان آغاز به کار کرد و اُپرِت دلنشین عاقبت شرارت را برای کودکان و نوجوانان به اجرا درآورد. در 1360ش، گروه کُر سِوان به رهبری گورگِن (گُرگین) موسسیان بنیاد نهاده شد. او در سال های بعد عهده دار رهبری گروه کر ملی ایران در تالار وحدت شد. در کنار گروه های کُر آنی و سِوان گروه کُر آرارات نیز، به رهبری ادیک هوسپیان و سپس واروژان پارتِو، آغاز به کار کرد. در 1362ش، گروه کُر خردسالان به نام ساسونیک، به رهبری آرپینه هاروتونیان، آغاز به کار کرد. هراچوهی ماکاریان نیز گروه کُر دزیزرناک را رهبری می کرد. در 1369ش، گروه کُر جوانان به نام آرپا به رهبری رازمیک اوهانیان، رهبر گروه هم سرایان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، آغاز به کار کرد. او همچنین مدتی رهبری گروه کُر کودکان باشگاه را نیز عهده‌دار بوده است. در حال حاضر، گروه‌های موسیقی باشگاه در سه بخش کودکان، نوجوانان و بزرگ سالان، به سرپرستی آراکسیا خاچاطوریان، که استاد رشتۀ موسیقی در دانشگاه تربیت معلم، در ایروان است، فعالیت می‌کنند. در کنار تشکیل گروه‌های کُر در مقاطع گوناگون، کلاس‌های موسیقی برای آشنایی بیشتر جوانان با تاریخ موسیقی و آثار آهنگ سازان نامی و کلاس‌هایی برای آموزش سُلفِژ و هارمونی و فنون آواز به اعضای علاقه مند تشکیل شده است.
گروه‌های کُر باشگاه، در فرصت‌های گوناگون، کنسرت‌هایی برای شنوندگان ارمنی و به مناسبت‌هایی نیز برنامه‌هایی را برای شنوندگان فارسی‌زبان اجرا می‌کنند. علاوه بر اجراهای گروه کُر باشگاه آرارات، هر ساله هنرمندان موسیقی جامعۀ ارمنیان ایران و هنرمندان میهمان، برنامه های گوناگونی را در باشگاه آرارات به اجرا درمی‌آورند که در زیر به شماری از آنها اشاره می کنیم: ـ رسیتال ویلون و پیانو با اجرای خاچیک، گاگیک و زارمیک بابایان (1369 و 1379ش) ـ موسیقی فولکلوریک با اجرای گروه تِکزار از ارمنستان (1369ش) ـ اجرای ارکستر سمفونیک ارمنستان به رهبری لوریس چکناوریان (1375ش) ـ تک‌خوانی آواز به مناسبت 24 آوریل، با صدای آدرینه خاچیکیان، دانش آموختۀ آلمان و خوانندۀ اپرا (1374ش) ـ اجرای گروه سازهای فولکلوریک ارمنستان به رهبری هانری مانگاساریان (1374ش) ـ برنامۀ موسیقی با اجرای روبن حق‌وردیان، آهنگ ساز و خوانندۀ نامی ارمنستان (1375ش) ـ اجرای گروه پاپ باشگاه آرارات به رهبری هانری مانگاساریان (1375ش) ـ برنامۀ آواز با اجرای مگردیچ مگردیچیان از ارمنستان (1375ش) ـ رسیتال پیانو با اجرای آرمن باباخانیان از ارمنستان (1379ش) ـ اجرای ارکستر سمفونیک سازهای زهی ارمنستان به رهبری لوریس چکناوریان (1381ش) ـ برنامۀ آوازهای مذهبی با اجرای آنا مائیلیان از ارمنستان (1381ش) ـ برنامۀ آواز با اجرای هانری و شاکه هاروطونیان، زوج هنرمند ایرانی (1381ش) ـ موسیقی کلاسیک با اجرای سه تن از اعضای باشگاه آرارات، دانشآموختگان موسیقی در ارمنستان (1384ش) ـ رسیتال ویلن سِل با اجرای آرام تالالیان از ارمنستان (1386ش). در 1387ش، هنرمندان باشگاه آرارات برای شرکت در جشنوارۀ فرهنگی به ارمنستان دعوت شدند. دعوت شدگان شامل 28 نفر اعضای گروه کُر، شش نفر اعضای گروه راک و هنرمندی به نام ربه‌کا عاشقیان برای اجرای رستیال پیانو بودند. گروه حرکات موزون نیز به موازات گروه موسیقی در مقاطع گوناگون فعال بوده و به آموزش هنرجویان می پردازد. در این زمینه هنرمندانی چون آنوش مهرابیان، سوزی خنجریان، مارینا قازاریان، ژورا دیلانیان، کارینه قازاریان، هاکوپ مارکاریان و دیگران فعالیت داشته اند. ادارۀ انجمن هنری باشگاه آرارات، طبق اسا سنامه، بر عهدۀ هیئت مدیره ای است که در مجمع دوسالانه از سوی اعضای انجمن هنری انتخاب می شود و به طور افتخاری، فعالیت می کند.
پیش از تأسیس باشگاه آرارات، ورزشکاران ارمنی در باشگاه‌های مختلف فعالیت می‌کردند و در رشته‌های ورزشی گوناگون تیم‌هایی داشتند. باشگاه آرارات در بدو تأسیس ابتدا با فعالیت عادی فرهنگی و هنری آغاز به کار کرد اما در همان سال نخست، فعالیت‌های ورزشی باشگاه نیز، در رشته‌های گوناگون، آغاز شد و پس از چندی باشگاه به عضویت سازمان تربیت بدنی درآمد. تمرین‌های ورزشکاران ابتدا در حیاط مدرسۀ مهر صورت می گرفت. در همین دوران، در مسابقات مشت‌زنی، مشت‌زنان باشگاه آرارات، به نام‌های سروژ صفریان، آرداشِس ساگینیان مقام نخست و دوریک میناسیان و سواگ ساگینیان مقام دوم را از آن خود کردند. ورزشکاران باشگاه آرارات موفقیت‌هایی نیز در سطح کشور به دست آوردند. در مسابقات قهرمانی وزنه‌برداری، داوید وارطانیان، هاکوپ کورکچیان و لئون کورکچیان رتبۀ نخست را به دست آوردند و لئون کورکچیان رکورد جدیدی را به نام خود ثبت کرد (1329ش). موریس پاپانیان به مقام نایب قهرمانی اسکی رسید و به تیم ملی ایران راه یافت. در مسابقات پرورش اندام نیز هامازاسب قرا‌خانیان در جایگاه نخست ایستاد و عنوان آقای ایران را به دست آورد. تیم فوتبال باشگاه آرارات در مسابقات تهران در دوازده بازی شرکت کرد و مقام پنجم را به دست آورد و مورد تشویق سازمان تربیت بدنی قرار گرفت. به تدریج، ورزشکاران باشگاه در رشته‌های والیبال، تنیس، تنیس روی میز، ژیمناستیک، دو و میدانی، وزنه‌برداری، شنا، شطرنج، شمشیربازی، کشتی و کوهنوردی، در رده‌های مردان و زنان موفقیت‌های قابل توجهی به دست آوردند و برخی از آنان در مسابقات برون مرزی نیز شرکت کردند. در رشتۀ مشت زنی مانوئل آغاسی و ژُرژ عیسی بیک به المپیک لندن (1327ش) و هلسینکی (1331ش) راه یافتند. آرداشس ساگینیان و پطروس نظربیگیان نیز از مشت زنانی بودند که در المپیک هلسینکی شرکت کردند. در رشتۀ دوچرخه سواری آشوت آوِدیان به مقام قهرمانی رسید و افتخار بین المللی کسب کرد (1326ش). آشوت پِرکِر رتبۀ دوم آسیا در رشتۀ تیراندازی را به دست آورد. به منظور تشویق جوانان به فعالیت‌های ورزشی و جذب آنان، از 1343ش، باشگاه آرارات هر ساله مسابقاتی بین ورزشکاران ارمنی باشگاه‌ها و انجمن‌های گوناگون ترتیب می‌دهد. در سال‌های پس از انقلاب اسلامی، ورزشکاران ارمنی دیگر کشورها نیز برای شرکت در بازی های قهرمانی ارمنیان، به ایران دعوت شده اند. در طول سال ها، شماری از اعضای برجستۀ تیم‌های بسکتبال آرارات به تیم ملی راه یافتند که در ردۀ مردان آرتوش اسکندریان، روبیک خِرانیان، وانیک پطرویان، وازگن ماطوسیان، تونی آبکار، سیمون بهرام‌چیان و ادوارد طوماسیان و در ردۀ زنان ماری عزیزیان، اِولین آواکیان، دیانا آوانسیان، مارو آوانسیان، هیلدا ملکومیان، اُدِت آقاجانیان، اِدنا عیسایان و نارینه آرتاشیان از آن جمله‌اند. هوسیک غوکاسیان، مربی تیم بسکتبال بانوان باشگاه آرارات، به مقام مربی‌گری تیم ملی ایران برگزیده شد (1352ش). در 1356ش تیم بسکتبال جوانان باشگاه آرارات به مقام قهرمانی تهران رسید. هِروس آوانسیان، بسکتبالیست پرسابقۀ باشگاه آرارات، درمقام داور برگزیدۀ بین‌المللی رشتۀ بسکتبال، در مسابقات المپیک 2008م پکن شرکت کرد. در 1348ش، تیم بسکتبال بانوان باشگاه در جایگاه نخست ایستاد و به لیگ سراسری راه یافت و در 1385ش مقام دوم لیگ سراسری ایران را به دست آورد. در سال‌های اخیر این تیم چندین بار به مقام قهرمانی دست یافته است. در رشتۀ مشت‌زنی، ورزشکاران باشگاه آرارات سال‌ها رتبه‌های برجسته‌ای را به دست آورده اند. رازمیک شهبازیان، آرمیک آساطوریان و ماسیس هامبارسومیان به مقام سوم قهرمانی آسیا رسیدند و آرامائیس بوغوسیان، گاسپار سینابیان، مارتیک صیفیان و آرمیک آساطوریان به تیم ملی ایران راه یافتند و در برخی مسابقات برون مرزی شرکت کردند. در رشتۀ تکواندو، آرمن مارتیروسیان، که مدیریت تیم‌های تکواندو ایران را به عهده داشت، هم زمان فعالیت تکواندو باشگاه آرارات را نیز سرپرستی می‌کرد. در مسابقات سوپرلیگ مینی بسکتبال ایران، تیم مینی بسکتبال آرارات رتبۀ چهارم را به دست‌آورد (1387ش). در 1380ش، تیم شطرنج مردان مقام سوم لیگ کشور را احراز کرد و هاملت تومانیان بهترین ورزشکار لیگ شناخته شد. در رشتۀ دو میدانی، هوریزاد آیوازیان به عضویت تیم ملی درآمد و ادوارد مانگاساریان نیز با کسب رتبه‌های دوم تا چهارم، در لیگ سراسری دو میدانی، عضو تیم ملی شد و در مسابقات غرب آسیا، رتبۀ چهارم را به دست آورد. تیم کوهنوردی آرارات به قلۀ کلیمانجارو در آفریقا صعود کرد. در رشتۀ شمشیربازی، سرژیک آساطوریان به مقام قهرمانی آسیا رسید (1349ش) و در المپیک مونترال شرکت کرد. تیم فوتبال باشگاه آرارات سال‌های طولانی در مسابقات لیگ تهران و مسابقات کشوری حضور داشته و مورد توجه ویژۀ دوستداران فوتبال بوده است. در سال‌های اخیر، این تیم به سبب تنگناهای مالی و نداشتن بودجۀ مستمر از حضور در میدان‌های ورزشی بازمانده است. در حال حاضر، باشگاه آرارات اقدام به راه‌اندازی مدرسۀ فوتبال برای نوجوانان و جوانان کرده‌است. هم اکنون تیم‌های بسکتبال مردان و زنان، تیم‌های مینی‌بسکتبال مردان و زنان، مینی‌والیبال و والیبال بزرگ سالان، تنیس روی میز مردان و زنان، دو میدانی مردان و زنان، تکواندو مردان، مشت‌زنی مردان و فوتبال نوجوانان و جوانان در باشگاه آرارات فعالیت دارند.
با فروپاشی حکومت شوروی، امکانات جدیدی برای پیوندهای فرهنگی ـ ورزشی بین ایران و کشورهای استقلال یافتۀ اتحاد شوروی فراهم شد. به منظور توسعۀ روابط بین ایران و ارمنستان، با موافقت رئیس وقت سازمان تربیت بدنی، در بیست‌وچهارمین دورۀ بازی‌های المپیک ارمنیان ایران، گروهی از ورزشکاران و قهرمانان نامی ارمنستان به ایران دعوت شدند. از آن پس تیم‌هایی از فدراسیون‌های ورزشی ارمنستان ـ مانند تیم فوتبال شیراک، تیم وزنه‌برداری گیومری و تیم بسکتبال اورارتو ـ به ایران آمدند. از ورزشکاران بنام ارمنستان، که به دعوت باشگاه آرارات به ایران سفر کرده اند، می‌توان از آلبرت قازاریان و هراند شاهینیان، قهرمانان المپیک، نام برد. در 1378ش، نخستین دورۀ بازی‌های جهانی ارمنیان در ارمنستان برگزارشد. در این بازی‌ها، ورزشکاران ارمنی از تمامی کشورهای جهان، که دارای جوامع ارمنی هستند شرکت کردند. پنجمین دورۀ این بازی‌ها در تابستان 1390ش برگزار شد. در هر دوره از این بازی‌ها، هیئت ورزشی ایران از باشگاه آرارات و دیگر باشگاه‌های ارمنیان شرکت می‌کنند و با امتیازات قابل توجهی به ایران باز می‌گردند. آلفرد هاوان، ورزشکار با سابقه و عضو گروه ورزشی باشگاه آرارات، چندین دوره عضو کمیتۀ برگزارکننده این بازی‌ها بوده و در دورۀ دوم (1380ش)، ریاست کمیتۀ برگزارکننده را به عهده داشته. به همت و با تلاش چندین سالۀ این ورزشکار در سال جاری کتابی با نام ورزشکاران نامی ارمنی ایرانی به زبان‌های فارسی و ارمنی انتشار یافته است. ادارۀ انجمن ورزشی باشگاه آرارات، بنابر اساس نامۀ باشگاه، بر عهدۀ هیئت مدیره ای است که در مجمع عمومی دوسالانه، از سوی اعضای انجمن ورزشی، انتخاب می شود و به طور افتخاری فعالیت می کند.
در آذر 1343ش، انجمن پیش کسوتان یا بزرگ سالان باشگاه آرارات، با هدف بهره‌گیری از نیرو و تجربۀ اعضای پرسابقه برای گسترش دامنۀ فعالیت های باشگاه و تقویت آن از لحاظ مادی و معنوی، تأسیس شد. انجمن پیشکسوتان، در طول 47 سال فعالیت، با برگزاری همایش‌های علمی، آموزشی و فرهنگی و برگزاری جشن‌ها و اعیاد سنتی و دینی ارمنیان گام‌های بزرگی در راه اعتلای باشگاه برداشته است. اعضای این انجمن در تمامی فعالیت های باشگاه حضور دارند. نقش آنها در مجامع عمومی، کارگروه ها، بخش های برنامه ریزی و مدیریتی، همایش ها و برنامه های متنوع باشگاه بسیار مؤثر و سازنده است. از فعالیت‌های مهم این انجمن می‌توان به اقدامات زیر اشاره کرد: ـ همکاری همه جانبه در فعالیت های ساخت، نگهداری و بهره برداری ورزشگاه ـ برنامه ریزی و اجرای سفر های گروهی به کشورهای منطقه ـ راه اندازی سفرهای گردشگری و زیارتی به اماکن مقدس و نقاط دیدنی کشور ـ تقدیر از پذیرفته‌شدگان در دانشگاه‌های ایران ـ اسکان گروهی از کودکان بی‌سرپرست اعزام شده از ارمنستان به مدت پانزده روز در باشگاه و سپس به مدت سه ماه در خانواده‌های اعضا و نزدیکان باشگاه آرارات (1372ش) این کودکان در پی وقوع زلزله و مناقشۀ قرا‌باغ بی‌سرپرست مانده بودند. این اقدام از جمله خدمات مهم باشگاه آرارات در آغاز روابط دوجانبۀ ایران و ارمنستان بوده است. ـ تدوین کتاب و آلبوم به مناسبت چهلمین و شصتمین سال پایه گذاری باشگاه آرارات و چهل و پنجمین سال انجمن پیش کسوتان ـ برگزاری کلاس های آموزش گل دوزی و صنایع دستی برای نوجوانان و بزرگ سالان ـ برگزاری مسابقات گوناگون ـ برگزاری دوره های فوق برنامه آموزشی و ورزشی برای نونهالان ودانش آموزان ـ برگزاری نمایشگاه های آثار نقاشی، عکاسی، مجسمه سازی، صنایع دستی و دیگر رشته ها ـ برگزاری جلسات سخنرانی، میزگرد و همایش ـ برگزاری مراسم یادبود چهره های برجستۀ باشگاه آرارات و یادواره های بزرگان فرهنگ و هنر ـ برگزاری اعیاد، مراسم دینی، سنتی و جشنواره های فرنگی ـ برگزاری مراسم گوناگون به منظور جمع‌آوری اعانه و تأمین منابع مالی برای فعالیت‌های باشگاه آرارات.
فعالیت‌های پیش‌آهنگی در باشگاه آرارات در فروردین 1330ش آغاز شد و نخستین مربی پیش‌آهنگی لئونیداس اوهانیان، از اعضای فعال باشگاه، بود. سابقۀ فعالیت پیش‌آهنگی در بین ارمنیان، تقریباً به اندازۀ عمر پیش‌آهنگی است. واحدهای پیش‌آهنگی ارمنیان در 1298ش، در مدارس ارمنیان جلفای اصفهان، در 1304ش در تبریز و 1308ش در تهران تشکیل شد. نخستین اردوی پیش‌آهنگی باشگاه آرارات، در همان سال نخست، در اوشان، واقع در نزدیکی تهران، برگزار و در سال‌های بعد، با افزایش شمار پیش‌آهنگان باشگاه، اردوهای پیش‌آهنگی در دیگر نقاط تهران و شهرستان‌ها نیز تشکیل شد. در 1335ش، فعالیت‌های پیش‌آهنگی در شعبه‌های باشگاه در تبریز و ارومیه آغاز و در 1342ش نخستین المپیاد پیش‌آهنگی باشگاه آرارات برگزار شد. در حاشیۀ فعالیت های پیش آهنگی، کوهنوردی نیز جزو برنامه های باشگاه قرار گرفت و در 1343ش با صعود کوهنوردان باشگاه به قلۀ دماوند به اوج رسید. از 1353ش، با توجه به افزایش شمار اعضا، پیش‌آهنگان باشگاه آرارات در دوازده گروه سازماندهی شدند. در همین سال، به مناسبت سی‌امین سالگرد پایه‌گذاری باشگاه آرارات، نخستین هم اندیشی پیش‌آهنگی با شرکت پیش‌آهنگان پیش‌کسوت برگزارشد. در 1357ش پیش‌آهنگان باشگاه آرارات درگردهمایی برون مرزی در یونان و دو سال بعد در فرانسه، شرکت کردند. در 1365ش، فعالیت‌های پیش‌آهنگی در ایران متوقف شد. از آن پس فعالیت‌های ورزشی و تربیتی خردسالان و نوجوانان باشگاه آرارات به انجمن تربیت بدنی واگذار شد. با گسترش روابط بین ایران و ارمنستان، در سال‌های اخیر، انجمن تربیت بدنی باشگاه آرارات فرصت یافت تا در گردهمایی‌ها و اردوهای « انجمن کل تربیت بدنی ارمنیان» در ارمنستان شرکت کند و با فعالیت‌های گروه‌های مشابه در جوامع ارمنی دیگر کشورهای جهان آشنا شود. در تابستان 1383ش، اعضای انجمن در اردویی که به مناسبت شصتمین سال پایه گذاری باشگاه آرارات در ارمنستان برگزار شد، حضور یافتند. در سال‌های اخیر نیز انجمن تربیت بدنی در چند اردوی برون‌مرزی شرکت کرده است. فعالیت‌های انجمن تربیت بدنی در راستای پرورش جسمی و روحی کودکان و نوجوانان، تقویت روحیۀ انضباط، تعاون، اعتماد به نفس و مسئولیتپذیری و پرورش اخلاق فردی و اجتماعی در آنها برنامه‌ریزی می‌شود. اعضای انجمن در تمامی واحدها به طور هفتگی در فعالیت‌های ویژه گروه خود شرکت می‌کنند. در کنار برنامه‌های هفتگی در طول سال در چندین نوبت اردوهای آموزشی و تربیتی، مسابقات گوناگون و المپیادهای دوره ای تربیت داده می‌شود. ادارۀ انجمن تربیت بدنی بر عهدۀ هیئت مدیره ای است، که بنابر اساس نامۀ باشگاه، در مجمع دوسالانۀ انجمن، با آرای اعضای حاضر انتخاب می شود و به طور افتخاری ادارۀ انجمن و برنامه ریزی برای فعالیت های آموزشی و تربیتی را برعهده می گیرد.
بازی های قهرمانی ارمنیان ایران بازی‌های قهرمانی ارمنیان ایران از گسترده‌ترین برنامه‌های باشگاه آرارات است که سال هاست به طور جدی و تقریباً بی وقفه برگزار می شود و در سازماندهی و برگزاری آن صدها تن از اعضای باشگاه روزهای پیاپی با تلاش پیگیر مشارکت می‌کنند. این بازی ها به منظور تبادلات ورزشی و اجتماعی بین ورزشکاران ارمنی از یک سو و باشگاه‌های ورزشی و انجمن‌های ارمنیان کشور از سوی دیگر، همچنین، با هدف استفادۀ بهینه از اوقات فراغت جوانان، به ویژه در فصل تابستان، برنامه‌ریزی شده است. نخستین دورۀ این بازی ها در تابستان 1343ش، با امکانات بسیار محدود، در محل باشگاه ـ واقع در خیابان نادری (جمهوری اسلامی)، کوچۀ نوبهار ـ برگزار شد. از آن پس، با تلاش پیگیر هیئتهای مدیره و انجمن ورزشی باشگاه، این بازی‌ها، که به المپیک ارمنیان شهرت یافته، درنیمۀ دوم شهریور هر سال به طور منظم برگزارشده و ورزشکاران و باشگاه‌ها و تیم‌های بیشتری را از تهران و شهرستانهای تبریز، ارومیه، اصفهان، رشت، شیراز، اهواز، آبادان، گرگان، ساری و همچنین گروه‌های آزاد ورزشی را دربرگرفته است. در مدت 47 سال، که از آغاز بازی‌های قهرمانی ارمنیان کشور می‌گذرد، تاکنون 43 دوره از بازی‌های قهرمانی، با موفقیت، برگزارشده‌است. در سال‌های 1357، 1360، 1363 و 1365ش در جریان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی بازی‌ها برگزار نشدند. در 1386ش نیز به مناسبت هم زمانی با چهارمین دورۀ بازی‌های جهانی ارمنیان برگزاری این بازی ها مقدور نشد. از دورۀ بیست و چهارم (1370ش) طیف شرکت‌کنندگان در این بازی‌ها گسترش یافت و ورزشکارانی از کشورهای لبنان، سوریه، ارمنستان و در سال‌های بعد، از کشورهای گرجستان، عراق و فرانسه نیز به جمع شرکت‌کنندگان در بازی‌ها پیوستند. با آغاز بهره‌برداری از ورزشگاه آرارات (1353ش) رشته‌های گوناگون بازی‌های قهرمانی ارمنیان به تدریج در این ورزشگاه متمرکز شد. پیش از آن، به سبب محدودیت مکانی، بازیهایی چون شنا، دومیدانی و فوتبال ناگزیر در وزشگاههایی چون امجدیه (شهید شیرودی کنونی) برگزار می‌شد. در 1356ش، چهاردهمین دورۀ بازی‌های قهرمانی ارمنیان به یادبود فلیکس مناساکانیان برگزار و به نام وی نام گذاری شد. او، که ورزشکاری پرتلاش و سرپرست گروه پیشاهنگی باشگاه آرارات بود، در 1333ش، هنگام صعود به قلۀ عَلَم‌کوه دچار سانحه شد و جان باخت. در دوره های بعد نیز هر ساله بازی‌های قهرمانی ارمنیان به شخصیت و یا مناسبتی اختصاص یافته‌است، شخصیت هایی چون مهندس هارپیک تمرازیان، آندره آموریان (دِرـ اوهانیان)، ساموئل ساروخانیان، هاکوپ کاراپنتس (کاراپتیـان) و دیگر چهرههـــای شاخص باشگاه آرارات و مناسبتهــایی چون چهلمین، پنجاهمین و شصتمین سال پایه‌گذاری باشگاه، یادبود سربـازان شهیـد ارمنی درجنگ تحمیلی (1366ش)، یادبود کلیۀ شهیــدان ارمنی در جنگ تحمیلـی (1367ش)، یادبود قربانیان زمین‌لرزۀ رودبار (1369ش)، هزار و هفتصدمین سال پذیرش مسیحیت از سوی ارمنیان (1380ش)، یادبود نودمین سال نژادکشی ارمنیان (1384ش)، هشتادمین سالگرد انتشار روزنامۀ آلیک (1390ش) و…. المپیک ارمنیان بازتاب گسترده‌ای در مطبوعات ورزشی کشور دارد و در مراسم گشایش بازی‌ها، مقامات کشوری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و دیگر نهادهای دولتی حضور می‌یابند. در 1377ش در آیین گشایش سی و یکمین دورۀ بازی‌ها، باشگاه آرارات و هیئت برگزارکنندۀ، میزبان محمد خاتمی، رئیس جمهور وقت، بودند. در1390ش نیز، چهل و سومین دورۀ بازی‌های قهرمانی ورزشی ارمنیان با حضور آقای دکتر عباسی، وزیر ورزش و امور جوانان برگزارشد. بازی‌های قهرمانی ارمنیان در رشته‌های فوتبال، دو میدانی، شنــا، والیبال، بسکتبال، شطرنــج، تنیس، تنیس روی میـز، مشت‌زنی، ورزش‌های رزمی و برخی رشته‌ها مانند ژیمناستیک (به صورت نمایشی) برگزار می‌شود و در آنها ورزشکاران مطرح در سطوح استانی و کشوری و گاه اعضای تیم‌های ملی و در دو دهۀ اخیر، تیم‌های میهمان از دیگر کشورها شرکت می‌کنند. مسابقات در دو مرحلۀ مقدماتی و نهایی، در دو گروه سنی جوانان و بزرگ سالان و با داوری داوران با تجربه و مورد تأیید فدراسیون‌های ورزشی برگزار می‌شوند. این اقدامات در بهبود کیفی بازی‌ها بسیار مؤثر بوده و باعث رشد رکوردهای ورزشی و در مواردی تغییر رکورد کشوری نیز شده که افتخار بزرگی برای ورزش جامعۀ ارمنیان ایران به شمار می رود. رشد شمار شرکت کنندگان در بازی‌های قهرمانی ارمنیان ایران نشان دهندۀ استقبال فراوان جوانان از این بازی‌هاست. شمار ورزشکاران شرکت کننده در چندین دوره از این بازی ها به شرح زیر است: – دورۀ اول ( 1343ش) 210 نفر – دورۀ پنجم (1347ش) 680 نفر – دورۀ دهم (1352ش) 750 نفر – دورۀ پانزدهم (1358ش) 1603 نفر – دورۀ بیستم (1366ش) 927 نفر – دورۀ بیست و پنجم (1371ش) 2300 نفر – دورۀ سی‌ام (1376ش) 1140 نفر میانگین شرکت‌کنندگان تا سال 1380ش حدود یک هزار نفر بوده و حداکثر شمار شرکت‌کنندگان در دورۀ بیست و چهارم (1370ش) 2381 نفر ثبت شده است. در سال‌های اخیر میانگین شرکت‌کنندگان در این بازی‌ها به حدود ششصد نفر رسیده است. با وجود افت کمّی شرکت‌کنندگان، که ناشی از شرایط گوناگون اجتماعی و اقتصادی، مانند معضلات زندگی در کلان‌شهرها و افزایش هزینه‌های ورزشی و همچنین رویکرد به ورزش حرفه‌ای و فراگیرشدن سرگرمی های رایانه‌ای نزد جوانان است، بازی‌های ورزشی ارمنیان همچنان از کیفیت مطلوبی برخوردار است. باشگاه آرارات که همواره به مسائل فرهنگی نیز پرداخته، در کنار این بازی ها با برگزاری مسابقه های شعرخوانی، عکاسی و رشته‌های مشابه و آشناکردن ورزشکاران و تماشاگران با شخصیت‌ها و مناسبت‌هایی که بازی‌های قهرمانی به نام آنها برگزار می‌شود، سبب رشد فکری جوانان و جلب توجه آنها به به مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه می‌شود. با توجه به گستردگی فعالیت ها در بازی های قهرمانی ارمنیان ایران، که شامل تأمین و تدارک وسایل ورزشی، تشکیل اردوها، تأمین مایحتاج ورزشکاران در طول بازی ها، تهیۀ نشان و جام‌های قهرمانی، سازماندهی روابط عمومی بازی‌ها و خبررسانی درون سازمانی از طریق انتشارات داخلی، خبررسانی به نشریات کشوری و ارتباطات خارجی، انتظامات بازی‌ها، برگزاری و داوری مسابقات و حضور ده ها هزار نفر تماشاگر از قشرهای گوناگون و بسیاری از اقدامات و خدمات جانبی است، سازماندهی بازی ها مستلزم مدیریتی قوی و کارآمد و به کارگیری نیروهای ورزیده ای است که در سایۀ همت اعضای باسابقه و جوانان ایثارگر جامۀ عمل می پوشد. در سال‌های اخیر، این بازی‌ها در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود و ورزشکاران ارمنی از دیگر کشورها نیز در آن شرکت می‌کنند. توفیق باشگاه آرارات در برگزاری این مسابقات و بازتاب آن در جوامع بین المللی بیانگر این واقعیت است که جامعۀ ارمنیان ایران در سایۀ حمایت دولت جمهوری اسلامی ایران، می‌تواند به موفقیت‌هایی چشمگیری دست یابد.
گفتار پایانی باشگاه آرارات با گذشتۀ پرباری که با شتاب، تنها با اشاره هایی چند از آن گذشتیم، دستاورد تلاش پیگیر و بی وقفۀ چندین نسل است و در آن، در هر مقطع زمانی، شمار بسیاری از افراد ازخودگذشته، در تمامی سطوح، هر یک به فراخور توان و تجربه و تخصص خود، بدون چشمداشت مالی کوشیده و در رساندن بار گران تعهد به سرمنزل مقصود سهمی داشته اند. در طول سال ها جوانان بسیاری در رشته های ورزشی باشگاه آرارات پرورش یافته اند. شماری از آنها از همین باشگاه به بازی های کشوری و تیم های ملی راه جسته و بر سکو های افتخار ورزش کشور ایستاده اند. برخی نیز در مسابقات برون مرزی و جهانی درخشیده اند. در رشته های هنری، باشگاه آرارات با بهره گیری از هنر و توان کارگردانان، موسیقی دانان، نقاشان، نویسندگان و دیگر چهره های برجستۀ فرهنگی در جامعۀ ارمنیان ایران و دعوت از ناموران و گروه های هنری ارمنی دیگر کشورها آثار بی شماری از هنرمندان بزرگ جهان را به اجرا در آورده، نمایشگاه هایی متنوع برپا و نویسندگان و شاعران بسیاری را معرفی کرده است. از این نظر باشگاه آرارات در اعتلای فرهنگی جامعه و آشنا ساختن آن با فرهنگ ملی سهم شایانی داشته و در پرورش هنری جوانان و افراد با استعداد و آموزش نیروهای تازه نفس نقشی مؤثر ایفا کرده است. در آستانۀ شصت و هشتمین سال پایه گذاری باشگاه آرارات، با نگاهی به گذشتۀ پرفراز و نشیب آن و نسل هایی که در آن قد بر افراشته و خود منشأ اثر شده اند، به جرئت می توان گفت که باشگاه در مسیری درست گام برداشته و مشی و اهداف آن پاسخ گوی راستین نیازهای جامعه بوده است. با این باور امروز نیز گردانندگان باشگاه آرارات، همانند گذشته، با عزمی راسخ و گام های استوار، در راه تحقق آرمان های گروهی که حدود هفت دهه پیش نخستین سنگ این بنای سرافراز را گذاشت، با نیت صادقانۀ خدمت به جامعه و میهن و با پشتوانۀ حمایت جمهوری اسلامی و مردم ورزش دوست و فرهنگ پرور، در تحکیم و توسعۀ هر چه بیشتر باشگاه می کوشند. پی نوشت ها: 1ـ اطلاعات این مقاله را هیئت مدیرۀ باشگاه فرهنگی ـ ورزشی آرارات در اختیار مؤلف قرار داده است. 2ـ از اعضای پیش کسوت باشگاه آرارات. تصاویر این مقاله توسط آرا زادوریان، از اعضای پیش کسوت باشگاه آرارات، گردآوری و در اختیار فصلنامۀ پیمان قرار داده شده است. |
فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 58
|
