ماهنامۀ پژوهشی، فرهنگی، علمی و اجتماعی «ایران‌نامه» از بهار سال 1993 میلادی (فروردین ماه 1372) در ایروان چاپ می‌شود و تاکنون 15 شماره از آن منتشر شده است. مؤسس و سردبیر این ماهنامۀ وزین که به زبان ارمنی منتشر می‌شود، دکتر پروفسور گارنیک آساتوریان استاد دانشگاه ایروان و رئیس بخش ایران‌شناسی آکادمی علوم جمهوری ارمنستان است.

ایران نامه

در سر مقالۀ نخستین شمارۀ «ایران‌نامه» هدف از انتشار ماهنامه چنین بیان شده است:

«در این دوره از تاریخ ارمنستان به موازات شکل‌گیری حکومت مستقل آن، اهمیت نقش عامل سیاست جهانی در زندگی مردم کشورمان روز به روز بیشتر خود را نمایان می‌سازد، و اهمیت منطقه‌ئی که دست سرنوشت مردم ما را در آن جای داده است بیش از پیش آشکار می‌شود.

در چنین شرایطی، بدیهی است که گرایش ملت ارمنی برای شناخت تاریخ و فرهنگ کشورهای همسایه و همجوار بویژه ایران که از نظر تاریخی و ویژگی‌های فرهنگی از سایر همسایگان به ارمنستان نزدیکتر است، بیشتر می‌شود.

به رغم پیشرفت دانش شرق‌شناسی در ارمنستان، کمبود جهان‌بینی شرقی و شناخت جامع و همه جانبۀ ملل کشورهای شرق مشاهده می‌شود که یکی از دلایل این امر نبود نشریات علمی قابل درک برای همگان است. به این دلیل مدت‌هاست ضرورت انتشار نشریه‌ئی که بتواند پاسخگوی این نیاز جامعه باشد احساس می‌شود. شرایط موجود موجب شد تا شورای مردمی «تجدید حیات» تصمیم گیرد با کمک‌های مالی خود ماهنامۀ علمی، فرهنگی و اجتماعی «ایران‌نامه» را منتشر کند و در دسترس عموم مردم قرار دهد.

«ایران‌نامه» در صدد است در حد امکان اطلاعات جامعی دربارۀ شرق، بویژه ایران، در اختیار خوانندگان مشتاق خود قرار دهد. این ماهنامه نه تنها به مسایل ایران به طور اخص و شرق به طور اعم در زمینه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و … می‌پردازد، بلکه روابط متقابل ایران و ارمنستان در این مقطع زمانی و رویدادهای سیاسی اجتماعی منطقه را نیز مد نظر دارد.

با توجه به ویژگی این ماهنامه که مسایل خاورمیانه و خاور نزدیک را مورد بررسی قرار می‌دهد، این سؤال مطرح است که چرا نام «ایران‌نامه» برای این ماهنامه انتخاب شده است. نخست آنکه محور اصلی گرایش‌های این ماهنامه ایران خواهد بود. زیرا هنگامی که به ایران می‌اندیشیم نه فقط مرزهای جغرافیایی امروز آن را در نظر داریم، بلکه تمامی کشورهایی که از دیرباز در حوزۀ نفوذ فرهنگی و سیاسی ایران بوده‌اند، از آسیای صغیر تا خلیج فارس و از آنجا تا هندوستان و به طور کلی تمامی کشورهای فارسی‌زبان، منجمله پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و … مورد نظر است. علاوه بر این، دلیل واقعی انتخاب نام «ایران‌نامه» برای این نشریه، نگاه سنتی-ملی ارمنیان به ایران به عنوان نمادی از شرق است. همچنین احساس عمیق عاطفی که ملت ارمنی نسبت به همسایۀ دیرینۀ خود دارد، دلیل دیگری برای این انتخاب است.

در حال حاضر ماهنامۀ «ایران‌نامه» با همکاری گروهی از روشنفکران بنام ارمنستان فعالیت می‌کند و امیدوار است بزودی از همکاری دیگر دوستان ارمنی داخل و خارج از کشور نیز بهره‌مند شود.»

در پایان برای آشنایی خوانندگان محترم با محتوای این نشریه فهرست مطالب یکی از آخرین شماره‌های آن از نظر می‌گذرد:

-سرمقاله: تغییر هیئت تحریریۀ «ایران‌نامه» و تشکیل هیئت علمی جدید به منظور بالا بردن سطح علمی مجله و رشد فعالیت آن در چهار زمینۀ تخصصی زیر: 1.ایران 2.کشورهای عربی و ترکیه 3.آسیای مرکزی و قفقاز 4.شرق باستان، ارمنستان و مسایل فرهنگی.

-تجدید نظرهایی در تاریخ معاصر تاجیک‌ها، ترجمۀ متن انگلیسی سخنرانی مورخ برجستۀ جمهوری تاجیکستان آکادمیسین محمد آسیمف.

-فتح قسطنطنیه بدست ترکان و بازتاب آن در اندیشۀ سیاسی جهان مسیحیت، به قلم آرا پاپیان.

-روابط تجاری روسیۀ تزاری با مناطق کردنشین ایران و ترکیه، به قلم دکتر خلید چتو (چتویف).

-صفحاتی از تاریخ ادبیات سیاسی و اجتماعی ارمنیان (نهضت ملی ارمنیان و ملل همسایه) به قلم داوید پاپازیان.

-نمونه‌های مینیاتور مکتب اصفهان در مجموعه‌های شهر ایروان (ماتناداران و گالری دولتی)، به قلم دکتر رایا امیربگیان.

-نگاهی گذرا به خواجگی و خواجگان در شرق و غرب، به قلم آرماندا زاریان.

-تفسیر تاریخی کلمه «آرمنیا» در سنگ نبشتۀ دایوش اول، به قلم دکتر هرایر آودیسیان.

-کولی‌های ارمنی (بخش دوم)، به قلم ورتانس پاپازیان.

-اصول دیوشناسی، به قلم پروفسور دکتر گارنیک آساتوریان: مقاله‌ئی دربارۀ ارواح خبیثه در باورهای اقوام منطقه بخصوص ایرانیان و ارمنیان. گفتنی است دیوشناسی یکی از رشته‌های مهم اسطوره‌شناسی می‌باشد و از اهمیت بسیار والایی در زمینۀ کشف و تفسیر تحولات جهان‌بینی اجتماعی-مذهبی و قومی برخوردار است.

-شعر نو فارسی: فریدون مشیری

-داستانهایی از قرآن کریم: ابراهیم خلیل الله، به قلم پروفسور دکتر میخائیل پیوتروفسکی (سن پترزبورگ).

-قدیمی‌ترین سند که نام شهر ایروان در آن ذکر شده است، یک دستنویس سغدی از مجموعۀ نوشته‌های مکشوفه در ترکستان چین به قلم پروفسور دکتر گارنیک آساتوریان.

-نقد کتاب.

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1  

سال اول | بهار 1375 | 128 صفحه
در این شماره می خوانید:

والتر آرامیان

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 والتر آرامیان (1994-1909) والتر آرامیان نویسنده و مترجم ارمنی در شهر واقارشاپات (اجمیادزین کنونی) متولد شد و در سال 1932 دورۀ دانشکدۀ زبان...

جستاری کوتاه در تاریخ ادبیات ارمنی

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 بسیاری از حققین ارمنی برای شعر و ادبیات این ملت یک تاریخ دو هزار ساله قایل هستند؛ امّا متأسفانه از دوره‌های باستان این شعر و ادب تنها آثاری...

رویدادها و گزارش های سال اول،بهار 1375

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 دیدار رهبر دینی ارامنه جاثلیق آرام کشیشیان از ایران جاثلیق آرام اول پیشوای دینی ارامنه مرکز عالی سیلیسی[1] (کیلیکیه) مستقر در لبنان و رئیس...

ماتناداران مخزن دولتی نسخه های خطی ارمنستان

نویسنده: ادوارد هاروتیونیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 در زبان ارمنی لغت «ماتِناداران» مرادف با کتابخانه بکار رفته است و به کتابخانه‌های عمومی و مخازن کتاب اطلاق...

اسناد فارسی ماتناداران

نویسنده: ا. ملیک بخشیان/ ترجمه: آناهید هوسپیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 در زمینۀ تاریخ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ارمنستان در قرون میانی، اسناد فارسی بایگانی مخزن کتب...

مجموعه مینیاتورهای شرقی ماتناداران

نویسنده: رایا امیربگیان/ ترجمه:هرمیک آقاکیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 گردآوری مجموعۀ نسخه‌های خطی فارسی-عربی «ماتناداران» با اهدای 200 نسخۀ خطی از طرف شورای کلیسای...

آگاتانگغوس

نویسنده: آ.دِر قِوندیان/ ترجمه:هرمیک آقاکیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 آگاتانگِقوس از نخستین مورخان ارمنی است. اثر او به نام «تاریخ آگاتانگِقوس» در قرون میانی به...

شعر بختیاری

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 در اواخر سال 1995 (1374) در کپنهاگ، از سوی آکادمی علوم و ادبیات دانمارک، کتابی به نام شعر بختیاری (Poetry of the Baxtiaris) به زبان انگلیسی...

نگاهی به ایرانشناسی و ایرانشناسان کشورهای مشترک المنافع و و قفقاز

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 کتاب «نگاهی به ایرانشناسی و ایرانشناسان کشورهای مشترک‌المنافع و قفقاز» از انتشارات بین المللی الهدی با همکاری مؤسسه مطالعات و تحقیقات...

وام واژه های ایرانی میانه غربی در زبان ارمنی

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 این کتاب تألیف ماریا آیوازیان (ترزیان) و از انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی است. مؤلف عضو هیأت...

دکتر هاراطون داویدیان

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 دکتر هاراطون داویدیان در اسفند ماه سال 1303 شمسی در تهران متولد شده است. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در دبستان کوشش و کالج البرز به پایان...

سه معمار ایرانی

نویسنده: بهروز پاکدامن فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 هدف از تهیه این مقاله معرفی سه معمار ایرانی است که بخش عمده‌ئی از کارهایشان در تهران بوده و تأثیر بسیار مثبتی در...

مسجد کبود ایروان

نویسنده: واروژان آراکلیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 1 مسجد کبود یا مسجد حسین علی خان ایروان-پایتخت جمهوری ارمنستان-به احتمال زیاد حدود سال 1179 هجری قمری، مطابق با...