سال هشتم | پاییز 1383 | 152 صفحه

جهت مشاهده و ورق زدن صفحات
روی تصویر زیر کلیک کنید.

در این شماره می خوانید:


1- مقاله ها

2- آثار تاریخی

3- چهره ها

4- معرفی و نقد کتاب

5- ادبیات

سرمقاله

گورجی اف، فیلسوف شهیر ارمنی نیمهٔ نخست قرن بیستم، انسان را مرکب از دو جز می داند. به اعتقاد این استاد مکتب های فلسفی شرق، انسان متشکل است از جوهر و شخصیت.

جوهر، که با انسان زاده می شود، خلوص و سادگی طبیعت را دارد، و متأثر است از ترتیب و نظم کهکشان به هنگام زایش و قبل از آن، و با خود دارد آنچه را که از نطفه در اوست.

شخصیت جزئی از نوزاد نیست، فقط پس از تولد به وجود می آید و رشد آغاز می کند. شخصیت پیچیدگی اجتماع را در بردارد و متشکل است از تأثیرات اطرافیان، مکتب های گوناگون، تحصیلات و تجارب.

گورجی اف آنچه را از آن انسان است و از ‹‹خود›› او است، جوهر می داند و آنچه را اکتسابی است شخصیت. به اعتقاد او انسان کامل و متعالی آن است که جوهر و شخصیتش ثبات و رشدی یکسان دارد یعنی حالتی که از نوادر است، چرا که در اکثر قریب به اتفاق موارد یکی بر دیگری غالب است و ستون موجودیت انسان.

برای حفظ تعادل بین جوهر و شخصیت و حرکت به سوی تعالی، می باید ارزش های جوهر را شناخت، در حفظشان کوشید و شخصیت را به پرورشگاه اجتماع سپرد و پیوسته نگرانش ماند.

در پرورشگاه اجتماع، این فرهنگ است که در کنار اعتقاد، تربیت عمدهٔ شخصیت را در خود متمرکز دارد، انبوهی از مطالب را ارائه گر است و شخصیت آماده و تشنهٔ پذیرش را در مقابل دارد.

این که شخصیت چگونه از سکون به حرکت می آید و کدام بخش های فرهنگ جذب چه شخصیت هایی می شود، بحثی است بسیار وسیع و نیازمندِ تحلیل گرانی روان شناس و جامعه شناس. در این مقال آنچه مورد نظر ماست و به سادگی آشکار و قابل اشاره، همانا عظمت فرهنگ است و نقش بزرگ آن در تحول شخصیت ها.

فرهنگ طولی دارد به درازای وجود بشر، عمقی دارد به ژرفای فکر آدمی، و طعم و بویی دارد به گوناگونی جوهر انسان ها. فرهنگ یکی است و زاییدهٔ اجتماع انسانی است. متأثر است از اعتقادات و متعلق به تک تک افراد جامعهٔ انسان ها؛ در اصلِ بی غل و غش آن نه دفاعی مطرح است و نه تهاجمی، نه جنگی هست و نه نیازی به گفت وگو. درکنار آن زایشگر فرهنگ، این اعتقاد است که حقی بر گردن فرهنگ دارد و این اعتقاد است که با رنگ و بویی تازه مرتبت فرهنگ را به عرض اغنا می رساند.

ارمنیان ترکیه فرهنگ و اعتقاد را در آغاز پائیز بزرگ می دارند و جشن آن را به فصول و ایام دیگر می کشانند. جشن فرهنگ در مهرماه آغاز می شود، چرا که در چنین ایامی در شانزده قرن پیش معتقدی بافرهنگ، خط و کتابت ارمنی را چنان انشا کرد که مردمانی با زخم های سنگین جسمانی و روحی، خدمتگزار راستین فرهنگ شدند و عهده دار نقشی بسزا در اغنای آن.

مهرماه جشن مسروپ ماشتوتس است. مردی روحانی که حروف ارمنی را به وجود آورد و فرهنگ را به برگِ شکوفایی دیگر بارور ساخت.

روحش شاد و یادش گرامی باد، و جشنش فرخنده و پیامش ماندنی.