فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70

جشنوارۀ روزهای جلفای نو در ایروان به مناسبت سیصد و پنجاهمین سالگرد احداث کلیسای وانک جلفای اصفهان[1]

ایروان، پایتخت ارمنستان، در بهار 2014م / 1393ش میزبان برگزاری جشنواره ای تقدیم شده به تاریخ و دستاوردهای فرهنگی ‏جلفای نو (جلفای اصفهان) با نام جشنوارۀ روزهای جلفای نو در ایروان بود‎.‎‏ این بزرگداشت به همت وزارت دیاسپورای ارمنستان (ارمنیان خارج از ارمنستان)، همکاری شورای خلیفه  گری ‏ارامنۀ اصفهان و موزۀ ماتناداران مسروپ ماشتوتس (مرکز نسخ خطی) ایروان، در روزهای 21 ـ 24 مه 2014م/ 31 اردیبهشت ـ 3 ‏خرداد 1393ش برگزار شد‎.‎

در این مراسم، بازدیدکنندگان شاهد برگزاری همایش  های علمی و تاریخی، نمایش آثار مکتوب ‏تاریخی، نمایشگاه  های هنری، کنسرت  های گروه  های موسیقی و نمایش کتاب  های مرتبط بودند‎.‎

مراسم افتتاحیه با حضور هرانوش هاکوپیان، وزیر دیاسپورای ارمنستان؛ محمد رئیسی، سفیر جمهوری اسلامی ‏ایران در ایروان؛‌ اسقف بابگن چاریان،خلیفۀ ارمنیان اصفهان؛ مسئولان و اعضای خلیفه گری اصفهان؛ دست اندرکاران ‏و اعضای فرهنگستان علوم و تحقیقات ارمنستان؛ کارشناسان امور فرهنگی ایرانیان؛ و ایرانیان مقیم ارمنستان برگزار ‏شد‎.‎

در نخستین روز این جشنواره کنسرتی از آثار نیکول گالاندریان، واروژان پارتِو و هامبارتسوم گریگوریان، ‏آهنگ  سازان ارمنی ایران، با تک  خوانی آنا ماییلیان و آرمن مکویان در مرکز هنری گافسچیان ایروان برگزار شد. ‏

در روز دوم، از کتاب  های جامعه ارمنی ایران: مسائل معاصر، به قلم واهان ‏بایبوردیان، نخستین سفیر جمهوری ارمنستان در ایران؛ و ایالت گارین در نیمه دوم قرن نوزدهم، به قلم هوانس زادیکیان رونمایی  شد. ‏ هر دوی این کتاب ها به سفارش وزارت دیاسپورای ارمنستان منتشر شده است.‏

عـصر همــان روز، در محل موزۀ ماتناداران مسروپ ماشتوتس، نمایشگاه نمونه  هایی از نسخ خطی جلفای نو اصفهان در سده  های هفدهم تا نوزدهم میلادی افتتاح شد. سپس، همایشی علمی با عنوان ‏‏«نقش کلیسای وانک اصفهان در زندگی جامعۀ ارمنی ایران» در همان مکان برگزار شد که فهرست اسامی سخنرانان و مقالات ‏ارائه شده در این همایش به شرح زیر است:‏

ـ محمد رئیسی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان: «پیشینه و نقش تأثیرگذار ارامنۀ ایران در زمینه های ‏اقتصادی و فرهنگی ایران» ‏

ـ شرلی آودیان، رئیس پایگاه کلیساهای تاریخی ایران: «گزارشی از روند ثبت کلیسای وانک نزد یونسکو» ‏

ـ آنی بابایان، کارشناس ارشد مرمت دیوارنگاره  ها: «دیوارنگاره ها و نقاشی های کلیسای وانک اصفهان و مرمت این آثار»

ـ کریستینه گوستیگیان، کارشناس ارشد موزۀ ماتناداران ایروان: «نقش خواجه  ها و افراد سرشناس ارمنی عصر ‏صفوی در حمایت از حقوق کلیسای ارمنی»

ـ آوو هوانسیان، کارشناس فرهنگ ایرانی: «مینیاتورهای اشیای جلفای نو و خواجگان»

ـ واهان بایبوردیان، اولین سفیر جمهوری ارمنستان در ایران: «نقش جلفای نو اصفهان و جایگاه ملی آن در بسط و ‏گسترش فرهنگ و علوم، آموزش و تمدن و هنر»

برنامه  های هنری اجرا شده در روز پایانی پایان  بخش جشنوارۀ روزهای جلفای نو در ایروان بود که در ‏تالار موسیقی آرنو باباجانیان برگزار شد.  ابتدا گروه کر کومیتاس به رهبری آرمن امیرخانیان و تک  ‏خوانی آنا ماییلیان و گور امیرخانیان کنسرتی از آثار آهنگ  سازان بنام ارمنستان را اجرا کردند و سپس، فیلم مستند جلفای ‏نو: بودن، ساختۀ فیلم  ساز ارمنستانی، روبن گِوُرگیان، به نمایش درآمد. در بخش پایانی، هرانوش هاکوپیان، وزیر دیاسپورای ‏ارمنستان؛ محمد رئیسی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایروان؛‌ و هراند مارکاریان، نمایندۀ حزب داشناکسوتیون؛ نیز ‏سخنانی ایراد فرمودند و در پایان خلیفۀ ارمنیان اصفهان، اسقف بابگن چاریان مراتب تشکر و قدردانی خود و ‏خلیفه گری ارامنۀ اصفهان را از وزارت دیاسپورای ارمنستان، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایروان و مسئولان و ‏دست اندرکاران مراکز فرهنگی کشور ارمنستان، که در برگزاری این جشنواره همکاری و تلاش نموده بودند، ابراز ‏داشتند و به رسم یادبود هدایایی را به ایشان تقدیم کردند.‏

قابل ذکر است که طی روزهای جشنواره در سرسرای تالار نیز نمایشگاهی از لباس های سنتی جلفا، قطعاتی از لباس های روحانیان ‏ارمنی که در مراسم کلیسایی استفاده می شود، نمونه  هایی از کارهای دستی اهالی جلفای نو اصفهان و ‏کتاب ها و مطبوعات منتشر شده در آنجا، تحت عنوان جامعۀ ارمنی جلفای نو در گذرگاه گذشته و حال برگزار شده ‏بود که مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان قرار گرفت.‏

پی‌نوشت‌ها:

1- مطالب و  تصاویر این نوشتار از سوی هیئت برگزارکنندۀ مراسم سیصد و پنجاهمین سالگرد  ساخت کلیسای وانک اصفهان در اختیار فصنامۀ پیمان گذاشته شده است.

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70
سال هجدهم | زمستان 1393 | 304 صفحه
در این شماره می خوانید:

کلیسای وانک اصفهان و جایگاه آن در گردشگری بین المللی و ایران

نویسنده: گریگور قضاریان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 اشاره گردشگری پدیده ای اجتماعی و اقتصادی است که نقش آن را در دنیای مدرن امروز نمی توان نادیده ‏گرفت.‏ از منظر...

معماری مجموعه کلیسای وانک اصفهان

نویسنده: واروژان آراکلیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 در این نوشتار می کوشیم تا سبک نوین و بی بدیلی را که در عرصۀ ‏معماری ارمنی پدید آمده و ریشه در فرهنگ والای جلفای...

بناها،یادواره ها و تندیس های واقع در محوطه کلیسای وانک اصفهان (دیر آمناپرکیچ مقدس)

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 کتابخانه و مرکز اسناد و نسخ خطی‎ ‎ در بخش شمالی دیر آمناپرکیچ مقدس، روبه روی کلیسای هُوسِپ آرِماتاتسی مقدس، در مجاورت ساختمان موزه،...

خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران و نهادهای وابسته

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 مقدمه نهادهای کلیسایی، که ادارۀ امور دینی و اجتماعی جوامع گوناگون ارمنیان پراکنده در جهان را بر عهده دارند، خلیفه گری نامیده می ‏شوند. در...

تاریخچه کلیسای وانک اصفهان (دیر آمناپرکیچ مقدس)

نویسنده: شاهن هوسپیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 در زمان شاه عباس اول (996- 1038 ق / 1587 – 1629م) دور جدید جنگ های ایران و عثمانی آغاز و سپاه ایران در1012ق/ 1603م...

سیصد و پنجاهمین سالگرد احداث کلیسای وانک اصفهان (دیر آمناپرکیچ مقدس)

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 اشاره با کوچ اجباری ارمنیان میراث هنری ارمنی نیز به مکان جدید منتقل شد. هنرمندان ارمنی در جلفای نو با بهره گیری از میراث ‏هنری سرزمین آبا...

چگونگی سکونت ارمنیان در جلفای نو

نویسنده: آرپی مانوکیان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 هم زمان با سال های پایانی سدۀ پانزدهم میلادی مشرق زمین شاهد ظهور دو قدرت سیاسی نوین بود: امپراتوری عثمانی که در اوج...

موزه کلیسای وانک اصفهان

نویسنده: زویا خاچاطور فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 تاریخچۀ موزۀ کلیسای وانک قدمت موزۀ کلیسای وانک، البته نه در شکل و وسعت کنونی آن، به بیش از صد سال، یعنی، سال های...

همایش «کلیسای وانک،نماد همزیستی مسالمت آمیز ادیان توحیدی»

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 به مناسبت سیصدوپنجاهمین سالگرد تأسیس کلیسای هوسپ آرِماتاتسی دیر آمناپرکیچ مقدس (کلیسای ‏وانک) جلفای اصفهان، به دعوت شورای خلیفه  گری...

مراسم سیصد و پنجاهمین سالگرد ساخت کلیسای وانک در جلفای نو اصفهان

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 70 مراسم سیصد و پنجاهمین سالگرد ساخت کلیسای وانک در جلفای اصفهان به همت خلیفه  گری ارامنۀ اصفهان در تاریخ 26ـ 29 مهر 1393ش/ 18ـ21 اکتبر...