ترجمه: امیک آلکساندری


فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86 

امیک آلکساندری، مترجمی در مسیر شناساندن فرهنگ دو ملت ‏

گارون سرکسیان

امیک آلکساندری

امیک آلکساندری در 1344ش در تهران زاده شد. تحصیلات متوسطه را در مدرسه ارمنیان تونیان و ‏دبیرستان دخترانه طوماسیان ‏گذراند. با شرکت در دوره سه ساله آموزش زبان و ادبیات ارمنی شورای ‏خلیفه گری ارامنه تهران موفق به ‏دریافت فوق دیپلم در این رشته شد، سپس تحصیلات دانشگاهی را در ‏دانشکده زبان و ادبیات ارمنی دانشگاه دولتی ایروان ‏به پایان رساند.

آلکسانـدری در برنامـه رادیو ارمـنی واحـد برون مـرزی صدا و سیمـای جمهوری اسلامی مترجـم و گوینده ‏بود. همچنین،  سال ها در مدرسه مریم ارمنیان، زبان و ادبیات ارمنی تدریس می کرد.وی در 1382ش، به ‏ارمنستان مهاجرت کرد. در آنجا، به کار ‏مترجمی، برای دانشجـویان ایرانی مقـطع دکـترا در دانشگاه های ارمـنستان، ‏مـشغول شد. به مـوازات آن، به ‏سبـب دلبستگی به زبان و ادبـیات فارسی و ارمنـی  برای شناساندن فرهـنگ دو ملت ‏به یکدیگر تلاش کرد و به این کار مهم همت گماشت.‏

او عضو هیئت تحریریه مجله پارسیان، ارگان رسمی انجمن ‏دوستداران زبان و ادبیات فارسی وابسته به رایزنی فرهنگی ایران در ارمنستان است و مقالات و آثار ادبی گوناگونی را ‏ترجمه و در این مجله، منتشر کرده است. افزون بر آن، به سفارش رایزنی ‏فرهنگی جمهوری ‏اسلامی در ایروان دو کتاب ‏داستانهای مثنوی(جلد 2)، نوشته محمد ‏محمدی اشتهاردی و قصه‌‌‌های خوب برای بچه‌‌‌های خوب (گلستان و ملستان)، نوشته مهدی آذر یزدی را نیز به ارمنی برگردانده است. ‏

امیـک آلکسانـدری در سال هـای اخیر داستـان ها واشعاری از نویسنـدگان کلاسیک و معاصر ارمنـی را به ‏فارسی ‏ترجـمه و در نشریات و رسانـه های فارسی زبان منتشر کـرده که با استقبال خوانندگان مواجه ‏شده است. از ‏آن جمله می توان به آثاری از آوِتیک ایساهاکیان، استپان زوریان، روبن سواک، ماتئوس ظاریفیان، یغیشه ‏‏چارنتس، بارویر سواک، آقاسی آیوازیان، هویک وارتومیان، گریگ و آرمنوهی سیسیان اشاره کرد. ‏‏

وی همچنین، آثاری از نویسندگان ایرانی، شامل صادق هدایت، صادق چوبک، هوشنگ گلشیری، هوشنگ ‏‏مرادی کرمانی و فریبا وفی را  به ارمنی برگردانده ودر نشریات ارمنستان، منتشر کرده که این آثار نیز با استقبال ‏‏خوانندگان ارمنستانی روبه رو شده است. ‏

‏ به مناسبت صد و پنجاهمین سال تولد نویسنده بزرگ ارمنی، هوهانس تومانیان (1869 ـ1923م)، ‏ترجـمه ‏فارسی دو شعـر و دو رباعـی از او را با ترجـمه امیـک آلکساندری آورده ایم. در شمـاره  85 فصلنامه پیمان، یادنامه مفصلی ‏درباره ‏زندگی و آثار هوهانس تومانیـان چاپ شده اما از آنجایی که سال 2019م به بزرگداشت این نویسنده ‏اختصاص یافته در این شماره نیز آثاری از او را تقدیم خوانندگان گرامی می کنیم. ‏

بهتـرین خانـه

هوهانس تومانیان

ترجمه امیک آلکساندری

آنجا که نسیم می چرخد رها ‏

آنجا که آب مدام می کند غوغا

آنجا با مادر خود، پرمهر ومهربان ‏

پسری زندگی می کرد بسی نا آرام

 ‏

در یک کلبه تیره ‏

در یک کلبه کهنه ‏

کنار رودخانه ‏

زیر درختان.‏

روزی آمد آن پسر نا آرام

نزد مادرخود خوب و مهربان:‏

‏« مادرم! باید دور شوم از اینجا، ‏

ملالت بارترین جا همین جاست

 ‏

این کلبه تیره ‏

این کلبه کهنه ‏

کنار رودخانه ‏

زیر درختان.‏

بگذار بروم به دیگر سرزمین ها  ‏

ببینم در سفر خانه های  زیبا ‏

بیایم و برگیرم  تو را ‏

فرار کنیم به دوردست ها

از این کلبه تیره

این کلبه کهنه ‏

کنار رودخانه ‏

زیر درختان».‏

‏ پسر رفت و بسیار  بگشت همه جاها ‏

بدید خانه های بزرگ، با شکوه و زیبا ‏

اما چیزی کم بود همواره وهمه جا ‏

با آه دل بازگشت دوباره به همان جا ‏

به آن کلبه تیره

آن کلبه کهنه ‏

کنار رودخانه ‏

زیر درختان.‏

‏«یافتی؟ فرزندم!» ـ بپرسید مادر ‏

با شادی و شعف رو به پسر. ‏

‏«گشتم مادرم همه سرزمین ها را‏

نیافتم خانه ای بهتر از اینجا ‏قشنگ ترین و بهترین خانه همین جاست ‏

این کلبه تیره ‏

این کلبه کهنه ‏

کنار رودخانه ‏

زیر درختان»..

 

در کـوهـساران

هوهانس تومانیان

ترجمه امیک آلکساندری

آه! چه خوب است در کوهساران‎ 

شیرینِ شیرین، اندر روزگاران،‎ 

خیال انگیز و سبک بال‎ 

ابر و باد شیرین و شکربار.‏‎ 

سپیده اینک به طرب دمیده‎ 

بر کوه و سنگ نسترن باریده‎

گل و سبزه با ژاله درخشیده‎

به هر سو عطر عدن تراویده.

‏‎

آه چه سهل است در کوهساران‎ 

شیرین و نرم اند روزگاران‎ 

حالیا نغمه نیِ سر داد چوپان:‏

دختر و عشق شیرین اند و نازان.‏‎ ‎

رباعـیهـا

هوهانس تومانیان

ترجمه امیک آلکساندری

چقدر رنج و بلا دیده ام من ‏

بسی رنگ و ریا دیده ام من ‏

تحمل کردم و بخشیدم و مهر ورزیدم

هرچه بد بود، نیک دیده ام من ‏

ای کاش کنج دوردستی بود ‏

خواب پاک کودکی بود ‏

به رؤیایم شادمانه ‏

صلح وصفا بر آدمی بود.

فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86 

سال بیست و دوم  | زمستان 1397 | 196 صفحه
در این شماره می خوانید:

نگاهی به تاریخ شهر اجمیادزین

نویسنده: شاهن هوسپيان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  شهر اجميادزين(1)، ‏ که نام اصلي آن واقارشاباد(2) است، در 16 کيلومتري غرب ايروان واقع شده است. از آنجايي که مقر...

ملاحظاتی بر متن تاریخ قوُند و روایت های آن(1)

نویسنده:آرپی مانوکيان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  در سال 575م، پيمان صلحي ميان پادشاهي ساساني و امپراتوري بيزانس منعقد شد. ليکن، از آنجايي که در مفاد آن اشاره اي به...

انکار نژادکشی ارمنیان شرم آور است،گفت و گو با عایشه گونایسو، اندیشمند ترک

نویسنده:گريگور قضاريان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  اشاره               عايشه گونايسو(1) از فعالان حقـوق بشر در ترکيه و از بنيان گذاران کميسيون ضدنژادپرستي و...

مروری بر زندگی مارتیک دِر آوانسیان پـدر ارتـوپـدی فنـی ایـران

نویسنده:آرميک نيکوقوسيان فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  اشاره در 24 تير 1388ش، هواپيماي توپولف تي يو 154 شرکت هواپيمايي کاسپين، با پرواز شمارة 7908، رأس سـاعت‏‏ 11:33...

رونمایی از کتاب های تاریخ جمهوری ارمنستان (جلد1 و 2)، عملیات نِمِسیس و در سرزمین اشک و خون ‏

روابط عمومی موسسه ترجمه و تحقیق هور در13 اسفنـد1397ش، مراسم رونمايـي از سـه کتـاب تاريـخ جمهـوري ارمنستان (جـلد1و2)، عـمليات نِمِسيـس و در سرزميـن اشک و خـون در سالن...

یادی از شاعران، نویسندگان و مترجـمان ایرانـی ارمنـی

روابط عمومی موسسه ترجمه و تحقیق هور فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  دوشنـبه، 24دي1397ش، مراسمـي با عنـوان يادي از شاعران، نويسندگان و مترجمان ايراني ارمنـي با ‏همـکاري...

چشمان پاتریشیا

دکتر قوام الدين رضوی زاده فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  من هيچ قصد ندارم با اين داستان عقايدي را به شما تحميل کنم بلکه تنها سعي مي کنم که بازگو کنندة سخنان ‏دختري باشم...

هاروت گـوستانـدیان شاعری به غربت همیشگی رفته از کـرانـه بوشـهـر

نویسنده: واراند فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  شاعر، نويسنده و انديشمند پرماية ارمني، هاروت گوستانديان، در  1288ش/ 1909م در خانواده اي اصيل، در ‏بوشهر، چشم به جهان...

اشعــاری از هـوهانـس تومانیـان

ترجمه: اميک آلکساندری فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  اميک آلکساندری، مترجمی در مسير شناساندن فرهنگ دو ملت ‏ گارون سرکسيان اميک آلکساندری در 1344ش در تهران زاده شد....

مطالعه نقش های دیواری کلیسای تاریخی هفتوان سلماس(بخش دوم)‏(1)

نویسندگان: بهروز خان محمدی(2) /  هومن بخشايی(3) فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  شهرستان سلماس، از شهرهاي به نسبت پرجمعيت آذربايجان غربي است که در شمال اروميه و جنوب خوي...

دکتر وارطان گرگوریان از تبـریـز تا نیـویـورک

نویسنده: ادوارد هاروطونیانس فصلنامه فرهنگی پیمان شماره 86  کودکي و نوجوانی دکتر وارطان گـرگوريان(1)، تاريـخ نگار، استاد دانشگاه، فعـال برجـستة مـديريتي، رئيس وقـت...